EVLAT EDİNMEKÜÇÜĞÜN RIZASI VE YAŞI 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 308 ] 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 316 ] "İçtihat Metni" Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün kanun yararına bozulması Adalet Bakanlığının yazısı üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istenilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 308. maddesinde "evlat edinilenin, evlat edinenden enaz on sekiz yaş küçük olması şarttır" hükmü mevcuttur. 1933 doğumlu olan davacı Emine Erdem ile 1.11.1949 doğumlu evlat edinilmek istenen Yaşar Erdem arasındaki yaş farkının on sekiz yıldan az olduğu dikkate alınmadan Türk Medeni Kanununun 308. maddesine aykırı olarak davanın kabulüne karar verilmesi doğru bulunmamıştır. Diğer taraftan, aynı Kanunun evlat edinme kararı vermeden önce evlat edinen dinlendikten sonra karar verileceği belirtilmiştir....
Çocuk Mahkemesinin 15.03.2018 tarihli, 2018/45 tedbir sayılı dosyası üzerinden acil koruma kararı verildiği ve kuruma yerleştirildiği, 04/04/2018 tarihinde geçici bakım sözleşmesi ile de evlat edinecek aile yanına yerleştirildikten sonra temyize konu davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Türk Medeni Kanunu'nun 312. maddesinde “Küçük, gelecekte evlat edinilmek amacıyla bir kuruma yerleştirilir, ana ve babadan birinin rızası eksik olursa, evlat edinenin veya evlat edinmede aracılık yapan kurumun istemi üzerine ve kural olarak küçüğün yerleştirilmesinden önce, onun oturduğu yer mahkemesi bu rızanın aranıp aranmamasına karar verir. Diğer hallerde, bu konudaki karar evlat edinme işlemleri sırasında verilir.” hükmü getirilmiştir....
Yasal düzenlemeye göre, küçük gelecekte evlat edinilmek amacıyla bir kuruma yerleştirilir ve ana-babadan birinin rızası eksik olursa, rızasının aranıp aranmayacağı, evlat edinenin veya evlat edinmede aracılık yapan kurumun istemi üzerine ve kural olarak küçüğün yerleştirilmesinden önce mahkemece karara bağlanacaktır. Diğer hallerde bu konudaki karar evlat edinme işlemleri sırasında verilir. (TMK.m.312) Ana ve babadan birinin rızasının aranmamasına ilişkin bu konudaki kararın ilgilisine yazılı olarak bildirilmesi zorunludur. Olayda, baba evlat edinmeye rızasının olmadığını bildirmiş, ayrıca velayetin düzenlenmesi davası açtığı anlaşılmıştır....
Davacı kurum vekilinin istinaf başvurusunun incelenmesinde; dosyada mevcut 06/04/2017 tarihli evlat edinme yerleştirme formuna istinaden, evlat edinme sırasında bulunan Semra -Ali Aktürk ailesi yanına evlat edindirilmek üzere, evlat edinme geçici bakım sözleşmesiyle yerleştirildiğine göre artık rızanın aranmaması kararı, evlat edinme işlemleri sırasında verilecektir. Bu açıdan aracı kurum, bu yönde karar isteyebileceği süreyi geçirmiş bu konudaki dava açma hakkını da yitirmiştir. Bundan sonra bu konudaki karar evlat edinme işlemleri sırasında değerlendirilecektir. Bu durum karşısında ilk derece mahkemesinin davanın reddine ilişkin kararı usul ve yasaya uygun olduğundan davacı kurumun istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK m.353/1- b-1 uyarınca reddine karar verilmesi gerekmiş aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, küçük Sami UÇAR hakkında 5395 Sayılı Yasa kapsamında Bakanlık tarafından koruma ve bakım tedbiri uygulandığını, küçüğün yaşamını aile ortamında devam ettirmesinin psiko-sosyal ve kişilik gelişimini olumlu yönde etkileyeceğini, yüksek çıkarının korunması için kurum aracılığı ile evlat edinme hizmetinden yararlandırılmasının ve evlat edinme işleminde TMK md. 311 ve 312 kapsamında ana-babanın rızasının aranmamasının çocuğun yüksek yararına olacağını, bu nedenlerle küçük Sami Uçar'ın evlat edinilmesinde TMK. 309 gereğince anne babanın rızasının tespitini, eğer bu mümkün olmaz ise TMK. 311 ve 312 kapsamında ana babanın rızasının aranmamasına karar verilmesini talep etmiştir. Davalının cevap dilekçesi vermediği, duruşmada; küçük Sami Uçar'ın evlat edinilmesine rıza ve muvafakatının olduğunu beyan ettiği anlaşılmıştır....
Küçük, Tüzük hükümleri gereğince, evlat edinme amacıyla yerleştirilmiş ise, rızanın aranıp aranmaması kararı artık TMK'nın 312/2 maddesi gereğince evlât edinme işlemleri sırasında verilecektir. Zira bu kararın evlat edinme işlemleri başlamadan önce yani kurumdaki evlât edinilecek küçük evlat edinecek kişi veya ailenin yanına yerleştirilmeden önce verilmesi, evlât edinme sürecini hızlandıracak ve bu durum da küçüğün yararına olacaktır (Er, s. 73)." Dosyadaki bilgi ve belgelerden; 2014 doğumlu küçük ...’in 27.01.2017 tarihinde aile yanına yerleştirilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Küçüğün kurum yurtlarına yerleştirilmesi evlat edinme davasından önce rıza aranmaması davasının açılmasına engel değil ise de aile yanına yerleştirilmesi evlat edinme davasında önce ayrı bir dava olarak evlat edinmede ana/baba rızasının aranmaması davasına engeldir....
nin doğduğu, çocuğun babasının küçüğü 30.04.2014 tarihinde tanıyan davalı ... olduğu,... 10.07.2013 tarihinden sonra davacılar tarafından alınarak bakılıp büyütüldüğü, her türlü ihtiyacının giderildiği, halen birlikte yaşadıkları, 27.08.2014 tarihinde davacılar tarafından evlat edinme davasının açıldığı, davalı anne tarafından vasi aracılığı ile evlat edinmeye rıza gösterildiği, diğer davalı baba Ramazan'ın ise 11.12.2014 tarihli duruşmada evlat edinmeye rızasının olmadığını beyan ettiği, mahkemece evlat edinmede anne ve babanın evlat edinmede rızalarının asıl olduğu somut olayda TMK 311. maddesinde sayılan durumların oluşmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Evlat edinilmek istenilen çocuk anne ve babanın evlilik dışı ilişkisinden dünyaya geldiği, annenin konuşma ve duyma özürlü olduğu, TMK 405. maddesi gereği kısıtlandığı, davalı baba hakkında ......
Kanunun amacı evlatlık verilmek üzere kuruma yerleştirilen küçüklerin evlat edinme sözleşmesi ile evlat edinilmek üzere bir ailenin yanına yerleştirilmesinden önce bu rızanın aranmaması kararının alınmasını amaçlamaktadır. Kanun koyucu küçüğün evlat edinmek amacıyla bir ailenin yanına yerleştirilmesinden sonra açılacak bir evlat edinme davasında, küçüğün anne ve babasının rıza vermemesi halinde, gerek küçük, gerekse küçüğü evlat edinmek amacıyla alıp bir yıl süreyle bakan aileyle ilgili ortaya çıkacak olumsuzlukları engellemek amacıyla bu düzenlemeyi yapmıştır. Kanundaki “...küçüğün yerleştirilmesinden önce ...” tabiri küçüğün evlat edinilmek üzere bir ailenin yanına yerleştirilmesinden önce anlamındadır. Bu tabiri küçüğün kuruma yerleştirilmesinden önce olarak anlamak ve değerlendirmek Kanunun bu maddesini fiilen uygulanamaz hale getirir ve Kanunun amacınada aykırıdır....
Nitekim burada amaç, devletin koruması altına alınmış olan küçüğün, evlat edinilmek üzere aile yanına yerleştirilmesinden önce, rızanın aranıp aranmaması sorununun çözülmüş olması, küçüğün evlat edinme amacıyla yerleşmesinden sonra olumsuz bir karar verilmesi halinde doğacak zararların önlenmesidir. Küçük, Tüzük hükümleri gereğince, evlat edinme amacıyla yerleştirilmiş ise, rızanın aranıp aranmaması kararı artık TMK'nin 312/2 maddesi gereğince evlat edinme işlemleri sırasında verilecektir. Zira bu kararın evlat edinme işlemleri başlamadan önce yani kurumdaki evlat edinilecek küçük evlat edinecek kişi veya ailenin yanına yerleştirilmeden önce verilmesi, evlat edinme sürecini hızlandıracak ve bu durumda küçüğün yararına olacaktır....
Nitekim burada amaç, devletin koruması altına alınmış olan küçüğün, evlat edinilmek üzere aile yanına yerleştirilmesinden önce, rızanın aranıp aranmaması sorununun çözülmüş olması, küçüğün evlat edinme amacıyla yerleşmesinden sonra olumsuz bir karar verilmesi halinde doğacak zararların önlenmesidir. Küçük, Tüzük hükümleri gereğince, evlat edinme amacıyla yerleştirilmiş ise, rızanın aranıp aranmaması kararı artık TMK'nin 312/2 maddesi gereğince evlat edinme işlemleri sırasında verilecektir. Zira bu kararın evlat edinme işlemleri başlamadan önce yani kurumdaki evlat edinilecek küçük evlat edinecek kişi veya ailenin yanına yerleştirilmeden önce verilmesi, evlat edinme sürecini hızlandıracak ve bu durumda küçüğün yararına olacaktır....
