Bu durumda sağlıklı bir çözüme varılabilmesi için sözleşmenin 2. maddesi uyarınca yüklenici tarafından bu iş nedeniyle yapılan ödemelerin belirlenmesi, iş sahibi tarafından yükleniciye veya bu iş nedeniyle üçüncü kişilere yapılan ödemelerin düşülmesi, işsahibi tarafından eksik ve ayıplı işlerin giderilme bedeli birleşen davada ayrıca dava konusu yapıldığından asıl dosya yönünden eksik ve ayıplı işlerin giderilme bedeli düşülmeden sonuca varılması gerekir. Mahkemece bu şekilde bilirkişilerden rapor alınmadan ve iş sahibinin birleşen davada eksik ve ayıplı işlerin giderilme bedellerinin tahsilini istediği dikkate alınmaksızın yazılı şekilde yüklenici tarafından açılan itirazın iptâli ve alacak davalarının reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. 3-İş sahibi ... vekili birleşen davasında yüklenicinin sözleşmede kararlaştırılan cezayı ödemediğinden sözetmiş, bu konuda da istemde bulunmuştur....
DEĞERLENDİRME: Davacı tarafça iş yeri sigortası ile sigortalı iş yerinde meydana gelen yangın nedeni ile uğranılan zararın poliçe kapsamında tahsili, davalı tarafça davanın reddine karar verilmesi talep edilmiş olup; Davacının kiracı olarak bulunduğu iş yerinin ... numaralı poliçesi ile 24.04.2022- 24.04.2023 tarihleri arasında davalı tarafça sigortalandığı, AVM Paket Sigorta Poliçesi ile Sigorta Bedelinin (9.200.000,00 TL olarak belirlendiği, 01/04/2023 yangın tarihi itibariyle İş yeri Sigorta Değerinin 46.995.926,25 TL, Sigorta Bedelinin ise (Enflasyonlu) 12.217.095,85 TL olduğu, iş yerinde : 1.198.038,75 TL hasar oluştuğu ,rizikonun gerçekleştiği anda sigorta bedelinin, sigorta değerinden eksik olması nedeniyle eksik sigortanın söz konusu olduğu,Türk Ticaret Kanunu'nun 1288. maddesi ile 1299....
İş bedeli toplam 14.000,00 TL olarak yine tarafların kabulü dahilindedir. Yanlar arasındaki temel uyuşmazlık iş bedelinin ödenip ödenmediği noktasında toplanmaktadır. 14.000,00 TL'nin ödendiği yüklenici vekilinin 07.12.2009 havale tarihli dilekçesi ile açıklık kazanmıştır. Bu bakımdan davalı birleştirilen dava dosyasında davacı yüklenicinin bakiye iş bedeli isteminin yerinde olmadığı, yerel mahkemece de talebin reddine karar verilmesinin yerinde olduğu anlaşılmıştır. Asıl dava dosyasında eksik iş bedeli 2.591,54 TL'nin 06.09.2007 tarihinden itibaren, ihtarname masrafı 63,28 TL'nin dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir. Oysa davacı şirket tarafından davalı tarafa gönderilen ihtarname 06.09.2007 tarihinde tebliğ edilmiş olup 10 günlük ödeme süresi tanınmıştır. Bu durumda temerrüt 17.09.2007 günü gerçekleşecektir....
Bu sözleşmeye konu işin ifası sırasında 09.11.2011 tarihli ek sözleşme yapılıp bakiye iş açısından hesaplaşma yapılmış, tüm aksaklıklar ve tamiratlar tamamlanmak kaydıyla, bakiye iş bedeli 14.000 euro olarak tespit edilmiştir. Davacı yüklenici işe başlamış, edimini kısmen ifa etmiştir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık iş bedeli ve ödemeler noktasında toplanmaktadır. Yerel mahkemede yapılan yargılama sürecinde sözleşmeler, ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2007/28 D. iş sayılı tespit dosyası getirilmiş, taraf vekillerinin gösterdikleri kanıtlar da toplandıktan sonra, yerinde tatbiki keşif yapılarak bilirkişi kurulundan rapor ve ek rapor alınmıştır. Düzenlenen raporda terditli bir hesap yapılarak, ek sözleşmedeki 16.450 euro dikkate alındığında, 9.000 euro ödeme ile 500 euro eksik ve hatalı işler bedeli çıkarılarak 6.950 euro, 14.000 euro dikkate alındığında, 9.000 euro ödeme mahsup edilerek davacı alacağının 5.000 euro olacağı rapor edilmiştir....
Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu işin gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Asıl, karşı ve birleşen dava eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, asıl dava bakiye iş bedelinin tahsili için yapılan ilâmsız icra takibine itirazın iptâli ve takibin devamı ile sözleşme dışı işler bedeli ve iş artışı bedeli, karşı dava, yüklenici namına yapılan ödemeler, eksik ve kusurlu işler bedeli ve gecikme tazminatından oluşan iş sahipleri alacağından yüklenicinin hakettiği kabul edilen kısmın mahsubundan sonra kalan kısmın tahsili, birleşen dava ise sonradan tespit edilen eksik işlerin giderim bedelinin tahisili istemlerine ilişkindir....
bina teslim edilmediğinden 15.000,00 TL rayiç kira bedeli olmak üzere toplam 27.550,00 TL'nin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiş, ıslah yoluyla talebini, dairedeki eksiklik bedeli 5.050,00 TL, ortak alanlardaki eksik ve ayıplı iş bedeli 6.052,00TL, değer kaybı bedeli 6.052,00 TL, kira bedeli 24.148,00 TL olmak üzere toplam 41.302,00 TL'ye artırmıştır....
KARAR Davacı, davalının müteahhitliğini yaptığı binadan bir numaralı ... dairesini almak üzere harici satım sözleşmesi imzaladıklarını, sözleşmeye göre konutun teslim edilmesi gereken sürede teslim edilmediğini ve kullanılamayacak ölçüde eksik bırakıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla kira bedeli olarak 12.000,00 TL ve eksik işler bedeli 5280,00 TL'nin ticari avans faizi ile davalıdan tahsilini istemiştir. Davalı, davanın reddini dilemiştir....
İş sahibi ihbar zorunluluğu olmaksızın garanti süresi içinde ortaya çıkan açık ve gizli ayıplarla ilgili zamanaşımı süresi içinde seçimlik haklarını kullanarak yükleniciden ayıpların giderilmesini talep edebileceği gibi, aleyhine dava açabilecek ve iş bedelini ayıp giderim bedeli miktarınca ödemekten kaçınabilecektir (Yargıtay 15. H.D. 19.06.2014 gün, 2013/4976 E. 2014/4282 K. sayılı ilamı ile benzer uygulama ve içtihatları). Eksik iş ise sözleşme ve eklerine göre yapılması gerektiği halde yapılmayan (noksan bırakılan) işleri ifade eder. Eksik işlerin bedeli, teslim tarihine bu işlerin ikmâl edilebileceği sürenin ilavesiyle bulunan tarihteki rayiç bedellerle talep edilebilir. Eksik işler bedelinin istenebilmesi için teslim sırasında ihtirazi kayıt konulmasına ya da ihtar çekilmesine gerek yoktur. Eksik işler yönünden TBK 474-478. maddelerindeki hükümler uygulanmaz....
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir. 1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, taraf vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2) Davacılar vekilinin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede; Dava arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı eksik ve ayıplı iş bedeli ile gecikme tazminatının tahsili istemlerine ilişkindir. Davacı taraf, Tokat 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2012/84 D. İş sayılı delil tespit raporuna dayalı olarak eksik ve ayıplı iş bedeli talebinde bulunmuştur. Bu dosyada alınan 21.09.2012 tarihli kök raporda binanın dış cephesinde sözleşmeye aykırı olarak kalitesiz sıva ve boya kullanıldığı için renk değişimi ve dökülme meydana geldiği belirtilerek, bu yönden 15.846,45 TL tadilat maliyeti hesabedilmiştir. 18.12.2012 tarihli ek raporda ise tadilat maliyeti 69.811,60 TL hesabedilmiştir....
Davacı, dava dilekçesinde eksik işlerin giderim bedeli ile gecikme tazminatı (kira alacağı) için toplam 40.000,00 TL talep etmiş, 10.03.2015 tarihinde harçlandırdığı ıslah dilekçesiyle 107.529,00 TL'ye çıkartmış ise de gerek dava dilekçesinde gerekse ıslah dilekçesinde eksik işler ve gecikme tazminatı için talep ettiği miktarları açıklamamış, mahkemece de HMK'nın 31. maddesindeki davayı aydınlatma ödevi kapsamında bu husus açıklattırılmamıştır. Dosya kapsamı ve tarafların beyanlarından davacının satış ve iş bedelinin tamamını ödediği anlaşılmaktadır. Davalı yüklenici, davacının iş bedeli karşılığı yaptığı inşaat ve imalât işlerinde eksik ve kusurlar bulunduğunu ileri sürmüş ise de bu savunmasını yasal delillerle kanıtlayamamıştır....
