Bu nedenle, mehkemece, rayiç bedel araştırılıp gerekirse işyerinde yemek bedellerine ilişkin fatura örnekleri getirtilerek giydirilmiş ücretin tespiti ile kıdem tazminatının buna göre hesaplanması gerekmektedir. 3-Somut olayda; davacı işçinin fazla çalışma ücreti isteklerinin kabulüne karar verilmiştir. Fazla çalışmaların uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması halinde Yargıtay’ca son yıllarda hakkaniyet indirimi yapılması gerektiği istikrarlı uygulama halini almıştır (Yargıtay 9.HD. 11.2.2010 gün 2008/17722 E, 2010/3192 K; Yargıtay, 9.HD. 18.7.2008 gün 2007/25857 E, 2008/20636 K.). Ancak fazla çalışmanın tanık anlatımları yerine yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına dayanması durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir....
Mahkemece yapılan keşifler sonucunda ilk bilirkişi kurulu kiralananın boş olarak kiraya verilmesi halinde aylık brüt 8.750 TL, hak ve nesafet indirimi ile aylık brüt 8.125 TL, ikinci bilirkişi kurulu, aylık brüt kiranın 9.200 TL, hak ve nesafet indirimi yapılırsa aylık brüt 8.750 TL olacağını bildirmiş, mahkemece ikinci bilirkişi raporuna uyularak 17.02.2014 tarihinden itibaren aylık brüt kira 8.750 TL olarak belirlenmiş ise de; kira bedelinin tespiti davalarında ıslah yolunun kapalı olduğu gözetilerek dava dilekçesinde gösterilen ve 12.02.2015 tarihli dilekçeyle açıklığa kavuşturulan aylık brüt 8.000 TL kira bedeli üzerinden hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....
Erken ödeme ücreti gerekli faiz indirimi yapılarak hesaplanan ve tüketici tarafından konut finansmanı kuruluşuna erken ödenen tutarın %2'sini geçemez. Oranların değişken olarak belirlenmesi halinde tüketiciden erken ödeme ücreti talep edilemez" hükmü yer almakta olup, yasal düzenlemeye uygun olarak çıkartılan Konut Finansmanı Sisteminde Erken Ödeme İndirimi ve Yıllık Maliyet Oranı Hesaplama Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmeliğin 4’ncü maddesinde Erken ödeme işlemi tanımlanmıştır buna göre; "Erken ödeme; tüketicinin konut finansmanı kuruluşuna borçlandığı toplam tutarı veya vadesi gelmemiş bir veya birden çok taksidin vadesinden önce ödemesini" ifade etmektedir. Anılan yönetmeliğin f bendinde ise komisyon işlemi tanımlanmış olup, buna göre; "Komisyon; geri ödeme planında her bir taksit tutarında anapara, faiz ve her türlü kamusal yükümlülükler haricinde ayrı bir kalem olarak yer alan ve konut finansman kuruluşunun gelir olarak tahsil edeceği tutarları " ifade etmektedir denilmiştir....
Davacı BK 219 ve sonraki ayıptan sorumluluk hükümlerine göre davalıdan ayıp oranında bedel indirimi istemekte haklıdır. Mahkemece, açıklanan hususlar göz önünde tutularak davacının ayıp oranında bedel indirimi talebinin değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, aksi düşüncelerle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz talebinin reddine ilişkin ek kararın kaldırılmasına, ikinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03/04/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi. .........
Taraflar arasındaki dava sonucunda verilen hükme yönelik; Davacı vekili ; alacaklara dava tarihinden değil de dava ile bedel arttırım tarihlerinden ayrı ayrı faiz yürütülmesinin kabul edilemez olduğunu, fazla çalışma, ubgt çalışmasına ilişkin alacaklar bakımından yasa gereği izleyen ay başından başlayarak işverence direnime düşüldüğünden bu alacak kalemlerine ilişki faizlerin de direnim tarihlerinden yürütülmesi gerektiğini ve ancak mahkemece özellikle alacak kalemlerine ilişkin dava ile bedel arttırım tarihlerinden faiz yürütüldüğünden bu nedenle kararın bozulması gerektiğini, olağanüstü boyutlarda yüksek %30 oranında hakkaiyet indirimi yapılmasının gerekçesinin işçinin hasta olması, izinli olması ya da işe gelmediği günler nedenine dayanılmasının haksız ve hukuka aykırı olduğunu belirterek istinaf başvurusunda bulunmuştur....
Bilirkişi heyetinin 20.06.2013 tarihli raporunda, kira bedelinin 01.06.2012 tarihinden itibaren boş olarak kiraya verilmesi halinde aylık net 8.500,00 TL, eski kiracı olması nedeniyle hak ve nesafet indirimi yapılması halinde 7.255,00 TL olacağı belirtilmiştir. Yargıtay bozma ilamından sonra kira bedelinin tespiti için taşınmaz mahallinde keşif yapılmış, Bilirkişi Heyetinin 24.08.2015 tarihli raporunda, kiralananın boş olarak kiraya verilmesi halinde kira bedelinin 01.06.2013 tarihinden itibaren aylık net 5.000,00 TL, brüt 5.900,00 TL olacağı tespit edilmiş, itiraz üzerine alınan ek raporlarda değişiklik yapılmamıştır.Bilirkişiler tarafından 2012 yılı için daha yüksek bedel tespit edildiği halde ertesi sene için tespit edilen bedel daha düşük olup, iki ayrı bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan raporlar arasında çelişki bulunmaktadır....
Somut olayda, davacı, dava konusu taşınmazın ayıplı olduğu iddiasına dayalı seçimlik hakkını ayıp oranında bedel indirimi yönünde kullanmış, davacı vekilinin 16/12/2020 tarihli ıslah dilekçesi ile ayıp oranında bedel indirimi talebini satış bedelinin iadesi olarak ıslah etmesinin 6502 Sayılı Kanun'un 11. maddesinde düzenlenen seçimlik hakkın yukarıda izah edilen yenilik doğurucu ve kullanılmakla sona eren niteliğine aykırı olduğu, seçimlik hakkın ıslah sureti ile değiştirilemeyeceği anlaşılmıştır. Birleşen Ankara 3.Tüketici Mahkemesi’nin 2021/79 Esas sayılı dosyası yönünden; 6502 sayılı Kanun'un 11. maddesinde düzenlenen seçimlik hak yenilik doğrucu nitelikte olup, tüketicin bu maddede yer alan seçimlik haklardan birini tercih edip kullanması ile sona erer....
Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Ne var ki, tüketici bu hakkını kullanırken objektif iyiniyet kuralları içerisinde hareket etmek zorundadır. Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesinde, “çekişten düşmesi”nin imalat kaynaklı olduğu saptandıktan sonra, aracın imalattan kaynaklı bu arızası nedeniyle araçta meydana gelecek değer kaybı hesaplanmamıştır....
Davalı Özön Petrol vekilinin dosyaya sunduğu 10/05/2017 havale tarihli cevap dilekçesinde özetle; Davaya konu araçta ayıp veya gizli ayıbın bulunmadığı, davacının misli ile değişim ile bedel iadesi taleplerinin iyiniyet ve hakkaniyete aykırı olduğunu, dava tarihinden itibaren faiz talep edilmesinin hukuka aykırı olduğunun davacının kullanım süresine ilişkin bedelin ve değer kaybının dikkate alınması gerektiğini, tüm bu sebeplerle haksız ve mesnetsiz davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI : "1- Davacının sözleşmeden dönme ve ayıpsız misli ile değişim talebinin reddine, 2- Bedel indirimi olarak 8.481,50 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,"şeklinde karar verildiği görülmüştür....
Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür....
