Diğer taraftan, yüklenici arsa sahibine karşı edimini tamamen veya kısmen yerine getirmeden kazanacağı şahsi hakkı üçüncü kişiye (davacıya) temlik etmişse, üçüncü kişi (davacı) Türk Borçlar Kanununun 97. maddesi hükmünden yararlanma hakkı bulunan arsa sahibini ifaya zorlayamaz. Davalılar arasındaki 24.08.1993 tarihli sözleşme, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesidir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin konusu, inşaattır. Bu tür sözleşmeler “yüklenicinin finansı kendisi tarafından sağlanarak arsa malikinin arsası üzerine bina yapım işini üstlendiği, arsa malikinin ise yapılacak inşaata karşılık bedel olarak binadaki bir kısım bağımsız bölüm mülkiyetini yükleniciye geçirmeyi vaat ettiği” sözleşmelerdir. Başka bir deyişle, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde ücret (bedel) arsa sahibi tarafından nakit olarak değil, ayin olarak ödenmektedir. Yine belirtilmelidir ki, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi iki tarafa hak ve borçlar yükler....
Dosya kapsamına göre de talep, dava dışı arsa sahipleri ile davalı yüklenici arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine göne davalı yükleniciye isibet eden ... nolu bağımsız bölümün, harici satış sözleşmesinde kararlaştırılan zamanda davacıya teslim edilmediği iddiasına dayalı alacak istemine istemine ilişkin olup, taraflar arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunmamasına göre, hükmün temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın, temyiz incelemesini yapmakla görevli Yüksek .... Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, ....03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ve tapudaki satış vaadi şerhinin terkini istemlerine ilişkindir. Taraflar arasındaki ........2008 tarihli sözleşmede inşaat süresi inşaat ruhsatının alınmasından itibaren ... ay olarak belirlenmiştir. İmar (işlem) dosyası ve hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre davalı yüklenicinin, ruhsat almaya yönelik bir kısım işlemler yaptığı açıktır. Ancak, imar planı nedeniyle sözleşmede kararlaştırılan dükkanların yapılamayacağı ve binanın bir kat eksik inşa edilmek zorunda kalınacağı anlaşılmaktadır. ... .... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2010/872 Esas sayılı dosyasında sözleşme şartlarının yerine getirilmesi veya zarar ziyan konusunda davalı tarafından açılan davanın derdest olduğu anlaşılmıştır....
Mahkemece iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine uygun olarak tüm edimlerini eksiksiz bir şekilde yerine getirmeyen davacı yüklenicinin, dava konusu bağımsız bölümün tescilini isteyemeyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Karşılıklı edimleri içeren sözleşmelerde, bir tarafın diğer taraftan edimini yerine getirmesini isteyebilmesi için, BK'nın 81. maddesine göre, öncelikle kendi edimini ifa etmiş olması gerekir. Öte yandan, davalı tarafça süresinde zamanaşımı def'inde bulunulmuş ise de, davanın esastan reddine ilişkin hükmün gerekçesi davalı tarafça zamanaşımı yönünden temyiz edilmediğinden, davalının zamanaşımı def'inden vazgeçtiğinin kabulü gerekir....
Ancak bu şekilde açılan bir davada, yöneticinin aynı apartmanda arsa sahibi ve kat maliki bulunması ya da arsa sahibinden bağımsız bölüm satın alıp, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı kişisel hakları ayrıca temlik alması durumunda, çoğun içinde azın da bulunduğu ilkesinden hareketle, bina ve ortak alanlarındaki eksik iş ve ayıptan doğan zarardan yöneticinin arsa sahibi-kat maliki ya da kat maliki - temlik alan sıfatlarıyla arsa payı oranında dava açmakta hukuki yararı bulunduğunun kabulü gerekir. Bu durumda mahkemece, davacılar....,.... ve...'...
Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi gereğince yüklenicinin bedele, başka bir anlatımla sözleşmede kararlaştırılan arsa payı veya bağımsız bölümlere hak kazanabilmesi için inşaatı sözleşme ve ekleri ile tasdikli proje ve inşaat ruhsatı ile kamu düzeninden olan imar mevzuatı ve yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tamamlayıp, arsa sahiplerine teslim etmesi gerekir. İnşaat yapma borcunu yerine getirmeyen yüklenici, arsa sahibinden tapu devrini isteyemez. Taraflar arasında düzenlenen 09.02.2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde anahtar teslimi inşaat yapımı kararlaştırıldığından yapı kullanma izin belgesinin alınması da yüklenicinin yükümlülüğündedir....
Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine konu işin üst düzey teknolojiyi gerektirmesi, sözleşme kapsamında taşınmaz satış vaadi ve inşaat sözleşmelerinin de bulunduğu nazara alındığında 6502 sayılı Kanunda kanun koyucunun salt kullanma ve tüketme amacına yönelik mutfak, dolap yaptırmak araç tamiri yapmak gibi dar kapsamlı eser sözleşmelerini kastettiği, arsa karşılığı inşaat sözleşmelerinin ise bu kapsamda olmadığının kabulü gerekir....
a satmayı vaadettiği, daha sonra 04.05.1994 tarihinde adi yazılı taahhütname ile pay devirlerini belirledikleri ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenledikleri, taşınmazın belediye encümen kararı ile 21.12.2004 tarihinde yükleniciye satıldığı ve belediyeye belirlenen taşınmaz bedelini yüklenici davalı M.. Ö..'ın ödediği anlaşılmıştır. Davalı arsa sahibine düşecek 5 daire 1 dükkan karşılığı payı davalı T.. K..'a devrettiğini, 1 nolu bağımsız bölümün ise belediyeden alınan satış bedeline mahsuben mirasçıların bilgisi dahilinde uhtesinde kaldığını iddia etmiştir. Mahkemece, tek mirasçıya pay devrin geçerli ifa sayılamayacağı, hissenin tereke adına tescil gerekirken tapu paylarının T.. K..'a devrinin uygun olmadığı tespit edilmiş, ayrıca 1 nolu payın vasi ile yapılan anlaşma gereği yükleniciye bırakılamayacağı tespiti ile çelişir şekilde natamam daire belediyeye ödenen bedel karşılığı yükleniciye bırakılacağına karar verilmiştir. Öte yandan, yüklenici ve T.....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın görev yönünden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacılar vekili, arsa sahipleri olan müvekkilleri ile davalı yüklenici arasında 18.11.2009 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve 23.07.2010 tarihli devir sözleşmesi imzalandığını, kat irtifaklı tapular çıkmasına rağmen müvekkillerine isabet edecek bağımsız bölümlerin sözleşme uyarınca süresinde teslim edilmediklerini, binaların iskânlarının bulunmadığını, davalı yüklenicinin inşaatı gereği gibi yapmadığını ileri sürerek, şimdilik arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine göre eksik yapılan işler ve geç teslimden dolayı 85.654,40 TL alacağın yasal faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Bu geri isteme aynen olabileceği gibi, aynen ifanın mümkün olmaması halinde, ifanın imkânsız hale geldiği tarihteki mahalli piyasa rayiçleri ile bedeli de olabilecektir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, tapuda pay devrini de içerdiğinden, yapılması özel şekil şartına tabi olduğu gibi, dönme suretiyle sona ermesi de, tek taraflı irade beyanının karşı tarafa ulaştırılmasıyla mümkün değildir. Ancak tarafların tamamının katılım ve dönme konusundaki uygun iradelerinin birleşmesiyle sona erdirilebileceği gibi, açılacak dava sonucu verilecek dönme nedeniyle sona erme kararının kesinleşmesiyle sona erecektir. Bu sona erme arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde, kural olarak ani edimli olması nedeniyle, geriye etkili olacağından, arsa sahibi bedel olarak verdiği tapu paylarını, tapu iptâli ve tescili davası açmak suretiyle isteyebilecektir....
