Bu talep hukuki niteliği itibari ile ileriye etkili fesih mahiyetindedir. Hal böyle olunca, taleple bağlı kalınarak hüküm tesisi gerekirken, sözleşmenin geriye etkili feshi doğru olmamıştır. Bu itibarla, evvela yüklenici tarafından yapılmış olan tüm yasal imalatın değerinin bilirkişi marifetiyle hesaplatılarak en son fiziki seviyenin ulaştığı miktar tespit edilip, bu orana göre yükleniciye isabet etmesi gereken paylar bağımsız bölümlerle ilişkilendirilerek tespit edilmeli, bu paydan fazla tapu kaydının davalı yüklenici ve onun devir yaptığı üçüncü kişiler adına kayıtlı bulunması durumunda o oranda tapu iptali ve tescil kararı verilmeli, yükleniciye kalan bölüm veya bölümlere ...'nın haczinin isabet etmesi halinde haczin fekki isteminin reddine, aksi taktirde kabulüne karar verilmelidir....

Hukuk Dairesinin 2022/921 Esas, 2023/1198 Karar sayılı kararı) Bu durumda, mahkemece mahallinde yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak, hali hazır durumda inşaatın geldiği seviyenin ve yüklenicinin edimlerini ne oranda ifa ettiğinin tespit edilmesi, gerekirse inşaattaki eksiklikler ile varsa ruhsat ve projesine aykırılıkları gidermek üzere, davalı yüklenici şirket ve/veya onun halefi durumundaki diğer davalılara yetki ve süre verilmesi, nihayet yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde feshin ileriye etkili mi geriye etkili mi olacağının tartışılıp değerlendirilmesi, davacı arsa sahibinin sözleşmenin geriye etkili feshi ve tapu iptali tescil isteminin reddi halinde davalı yükleniciye yönelik tazminat talebinin de bulunduğu nazara alınanrak, dava konusu tüm talepler hakkında sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olmuştur(Yargıtay 6....

Ancak fesih ileriye etkili yapıldığından yüklenicinin sattığı bağımsız bölüm tapuları tümüyle iptâl edilerek arsa sahiplerine geri verilmiş değildir. O halde mahkemece yapılması gereken iş, inşaatın getirildiği %62 seviyedeki imalâtın feshin kesinleştiği 28.01.2002 -karar düzeltme istemi reddedilerek önceki kararın kesinleşme tarihi- itibariyle rayiç fiyatlarla bedelini bilirkişiye hesaplattırmak, yüklenicinin sattığı bağımsız bölümlerin de bu tarihteki rayiç değerleri bulunarak imalât bedelinden düşülmek, var ise kalanı hüküm altına alınmaktan ibarettir. Bu hususlar üzerinde durulmadan eksik incelemelerle davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı bulunmakla bozulmalıdır. Nevar ki yanlışlıkla onandığı bu defa yapılan incelemede anlaşıldığından davacıların karar düzeltme istemlerinin kısmen kabulü ile kararın bozulması uygun görülmüştür....

Bu tespit yapıldığı takdirde, geriye etkili fesih koşullarını aşar şekilde inşaat oranının %90'ın üstünde çıkması halinde ileriye etkili fesih ve tasfiye hususları gündeme gelebileceğinden, sözleşme konusu ana taşınmazdaki bağımsız bölümlerin tamamının arsa sahibine geri dönmesi söz konusu olmayacaktır. Bu nedenle inşaatın son tamamlanma durumunun tespiti önem arz etmektedir. Mahkemece "ihtiyati tedbir isteğinin kabulüne" karar verilmiş ise de, tedbir istek tarihinde delil tespiti niteliğinde keşif yapılmak suretiyle inşaat tamamlanma oranının son durumu belirlenerek, olası geriye ve/veya ileriye etkili fesih koşulları da irdelenip, ihtiyati tedbir isteğinin buna göre değerlendirilmesi gerekirken, isteğin doğrudan kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır....

Asliye Hukuk Hakimliğince verilen 13.05.2014 gün ve 2013/19-2014/263 sayılı hükmü bozan 23. Dairesi'nin 12.04.2016 gün ve 2014/7917-2016/2317 sayılı ilâmı aleyhinde davalı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, mahkemece sözleşmenin geriye etkili olarak feshi ile diğer istemlerin reddine dair verilen kararın taraf vekillerince temyizi üzerine Yargıtay 23....

süresi içerisinde yerine getirmediğini, dairenin en geç 04/12/2014 tarihinde devir ve teslim edilmesi gerekirken makul sürenin fahiş şekilde aşıldığını, 05/01/2016 tarihli belge ile dairenin en geç 30/04/2016 tarihinde teslimi ve gecikme bedelleri ve gerekse diğer hakların tapu devir tarihinde ödeneceği taahhüdünde bulunulduğunu, 15/08/2016 tarihli ihtarname ile sözleşmenin feshedildiğinin bildirildiğini, sözleşmenin ileriye etkili olarak feshi ve müspet zararların tazmini seçimlik hakkının kullanıldığını, Denizli 1....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalı yüklenici ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, davalının, süresi dolduğu halde inşaatın seviyesi %20 civarında iken terk ettiğini, diğer davalılara bağımsız bölüm sattığını ileri sürerek, sözleşmenin geriye etkili feshi ile davalılar adına kayıtlı tapuların iptali ile davacı adına tescilini, gecikme tazminatı ve davalı yükleniciye sözleşme gereğince ödenen bedelin tahsilini talep ve dava etmiştir....

Mahkemece Dairemizin 14.01.2004 günlü bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonunda asıl dava yönünden davanın kabulü ile sözleşmenin ileriye dönük olarak feshine, arsa sahibi tarafından açılan 2002/589 E. sayılı davanın reddi ile bu davaya karşı açılan karşı davanın açılmamış sayılmasına ve yüklenici tarafından açılan 2004/245 E. sayılı davanın da reddine karar verilmiş, karar davacı ve karşı davalı arsa sahipleriyle davalı ve karşı davacı yüklenici tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme yapılarak hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmanın şümulü dışında kalarak kesinleşen cihetlere ait temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmamasına ve özellikle yanlar arasındaki 21.05.2001 günlü düzenleme şeklinde kat karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafların ortak kusuru ile feshedildiğinin ve ileriye etkili fesih kararı arsa sahibi tarafından temyiz edilmediğinden davalı...

Davacılar, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ve tapu iptâl tescil talebinde bulunduklarına göre yargılamada alınan bilirkişi raporu ile tapu iptâl ve tescil talep edilen taşınmazların değeri belirlenmiş olduğundan mahkemece davacılara bilirkişi raporunda belirtilen 3.083.474,37 TL üzerinden yatırılması gereken nispi ilam harcını ikmâl etmek üzere uygun süre verilip, ikmâl edilmesi halinde bundan sonra yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, yatırılmaması halinde ise dosyanın işlemden kaldırılması gerekirken kamu düzeninden olan harç hususu gözden kaçırılarak eksik harç tamamlattırılmadan davanın sonuçlandırılması doğru olmamış, kararın bozulması uygun gerekmiştir.Diğer taraftan ileriye etkili fesih kararı verilmesi halinde tasfiyenin, fesih tarihinde eksik ve kusurlar da dikkate alınıp düşülmek suretiyle yüklenicinin kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesi ile üstlendiği işlerin tamamına göre gerçekleştirdiği imalâtın fiziki oranı tespit ve bu oranın sözleşmede kararlaştırılan...

Mahkemece, bu gecikme nedenleri ve gecikmeye olan etkisi araştırılmadan eksik incelemeyle hüküm kurulmuştur. Bu itibarla mahkemece yapılması gereken iş; konusunda uzman biri grafiker, diğeri matbaacı ve öbürü de Güzel Sanatlar Fakültesi’nden seçilecek bir bilirkişi heyetine, davalının, tanıklarınca da doğrulanan savunmasında belirtilen gecikme nedenlerinin davacıdan kaynaklanıp kaynaklanmadığı, kaynaklanmış ise davalı yönünden haklı nedenler olup olmadığı ve haklı nedenler ise gecikme süresine etkili olup olmadığı, etkili ise kaç gün etkili olduğunun kesin bir biçimde tesbit ettirilmesi ile cezaî şart alacağı yönünden hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesinden ibarettir. Karar az yukarıda açıklanan nedenlerle cezaî şart yönünden bozulmalıdır....