Tasarrufa konu mal, sabit tenkis oranında bölünebilir ise bu kısımların taraflar adına tesciline karar verilmelidir. Eğer, tassarrufa konu malın sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıkar ise bu defa MK. madde 564'de öngörülen tercih hakkı gündeme gelecektir. Davalıya MK. 564.maddesi uyarınca seçimlik hakkı mahkemece kullandırılır. Seçimlik hakkının kullandırılması davalı duruşmada hazır ise, mal seçip para ödemeyi mi, yoksa mal verip almayı mı tercih ettiği mahkemece sorulmak suretiyle, davalı duruşmada değil ise kendisine bu konuda meşruhatlı davetiye çıkartılmak suretiyle yapılır. Daha sonra ise yine mahkemece usulen bilirkişi iştirakı ile ikinci kez yapılacak bir keşif ile seçim hakkının kullanıldığı tarih itibariyle murisin davalıya vasiyet ettiği malların değeri saptanır....

Mahkemece, vasiyetnamenin iptal şartlarının bulunmadığından iptal yönünden davanın reddine, tenkis yönünden ise davanın kabulü ile tercih hakkına göre 69.004,78 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, vasiyetnameye konu taşınmazların muris adına olan tapu kayıtlarının iptali ile davalı ... adına tesciline karar verilmiş, hüküm davacı tarafça iptal yönünden, davalı tarafça tenkis yönünden temyiz edilmiştir. Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özelliklede delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacı tarafın iptale yönelik temyiz itirazlarının reddi ile iptal yönünden kurulan hükmün ONANMASINA, Tenkis istemine yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde; Bilindiği gibi; tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (teberru) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi Taraflar arasındaki taşınmaz hukukuna ilişkin davada Acıgöl Asliye Hukuk ve Nevşehir Kadastro Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, senet iptali ve tenkis istemine ilişkin olup , tenkis istemine ilişkin olarak karşılıklı görevsizlik kararı verilmiştir. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce, davaya konu taşınmaz ile ilgili olarak yargılama sırasında kadastro tutanağı düzenlendiği gerekçesiyle, görevsizlik kararı verilmiştir. Kadastro Mahkemesi ise, senet iptali davası yönünden iş bu tenkis davası tefrik edilerek,davanın tenkis istemi ile ilgili olarak 3402 Sayılı Kadastro Kanununun 25. maddesi uyarınca, bu tür davalara genel mahkemelerde bakılması gerektiği gerekçesiyle , görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur....

Terditli talep olan tenkis yönünden ise mirasbırakan 17/05/2016 tarihinde vefat ettiği, eldeki davanın 06/02/2017 tarihinde açıldığı ve tenkis davasının süresinde olduğu görülmüştür. Tenkis davası miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmalarının (tebberru) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul, miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır....

O zaman davalıdan tercihi sorulmak, sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, mirasın açıldığı gündeki değerleri, o günden karar gününe kadar geçen süre içindeki toptan eşya fiyat endeksleri ile, bu süre içinde oluşan nitelik ve imar değişikliği gibi fiyata etkili özel unsurlar ve hakkaniyet kuralları dikkate alınıp, değer hakim tarafından belirlenmeli ve davalıya fazla verilen bölümün değerinin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak naktin ödetilmesine karar verilmelidir. Miras bırakan, 11.07.2000 tarihinde yapılan vasiyetname ile sahibi olduğu 15 sayılı parseldeki hissesinin tamamını oğlu ...' den olma torunu davalı ...'e, 5 sayılı parselde bulunan taşınmazın ise 1/2 payını oğlu davalı ... ...'e, 1/2 payını ise diğer oğlu davalı ...'e bırakmış, muris 16.12.2000 tarihinde de vefat etmiştir. Davalılar ... ile ...'...

SAVUNMA: Davalı vekili beyan dilekçesinde özetle; Öncelikle görev, yetki, husumet, derdestlik, hak düşürücü süre ve zamanaşımı itirazları olduğunu, ayrıca dava konusu edilen mallara ilişkin olarak açılan tenkis davası sonucunda davalı derneğin seçimlik hakkını nakdi olarak kullandığını, mahkemece taşınmazların tapuya ve aracın trafiğe davacı adına tescillerine, tenkis nedeniyle 351.471,89 TL'nin ise davacıdan tahsili ile davalı derneğe ödenmesine karar verildiğini, verilen kararın 26/02/2016 tarihinde kesinleştiği, davacı yanın tenkis bedelinin zamanında ödendiği iddiasının gerçeği yansıtmadığını, tenkis bedelini zamanında ödememesi sebebiyle Ankara 29. İcra Dairesinin 2016/7025 esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davacının borcun tamamını da ödemediğini, davacının ecrimisil talebinin iyi niyetten yoksun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, miras bırakan babaları ...'un 10 parça taşınmazını torunu olan davalıya ölünceye kadar bakma şartıyla bağışladığını, davalının murise bakmadığı gibi dava konusu taşınmazların terekenin en değerli yerleri olduğunu ve saklı paylarının ihlal edildiğini ileri sürerek, tenkis talebinde bulunmuşlar, aşamada ise işlemin muvazaalı şekilde yapıldığı gerekçesiyle pay oranında iptal tescil olmadığı taktirde tenkis istemişlerdir. Davalı, zamanaşımı süresinin dolduğunu ileri sürerek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, tapusuz taşınmazlarda 01.04.1974 tarih ½ sayılı İBK'nın uygulama yeri bulunmadığı ve 9 parça taşınmaz yönünden tenkise ilişkin zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle 148 ada 51 parsel yönünden tenkis istemiyle açılan davanın tefrik edilmesine diğer 9 parsel yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir....

O zaman davalıdan tercihi sorulmak ve 11.11.1994 günlü 4/4 sayılı içtihadı birleştirme kararı uyarınca sür'atle dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, karar tarihindeki fiyatlara göre değeri belirlenmeli ve bu değerin sabit tenkis oranıyla çarpımından bulunacak NAKTİN ödetilmesine karar verilmelidir. TMK'nun 564.maddesinde vasiyet alacaklısı tercih hakkını iki şekilde kullanabilir; ya dilerse tenkisi gereken kısmın değerini ödeyerek malın verilmesini ya da dilerse tasarruf edilebilir kısmın değerini karşılayan parayı isteyebilir. Somut olayda ise; mahkemece yukarıda belirtilen tenkis ilkelerine dikkat edilmeden, tasarruf dışı olan muris adına kayıtlı ya da hissedarı olduğu taşınmazların ve değerinin tespiti yapılmadan hazırlanan bilirkişi raporu esas alınarak hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Yanlar arasında görülen tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın, kabulüne ilişkin olarak verilen karar taraf vekillerince yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nun raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, tenkis istemine ilişkindir. Mahkemece, davacının saklı payının ihlal edildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya içeriğinden toplanan delillerden; miras bırakan ...'ın 15.06.2000 tarihinde ölümüyle geriye davacı oğlu ..., davalı oğlu ... ile dava dışı mirasçıları .., ... ve ölen oğlu ...den olma torunları ... ve ...'un kaldığı, davalı ...un ise miras bırakanın torunu olduğu, murisin 10.01.1995. tarihli akitle kayden maliki olduğu 841 parsel sayılı taşınmazını davalı torunu ...'...

Mahkemece yapılan yargılama sonunda tenkis davasının kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir. Miras bırakan 07.09.2006 tarihinde yaptığı vasiyetname ile altı adet taşınmazını oğlu olan davalıya bırakmıştır. Kazandırma saklı paylı mirasçıya yapıldığından, davalının saklı payı düşülerek gerçek kazandırma tutarının belirlenmesi gerekirken bu saklı pay düşülmeden tenkis hesabı yapılması doğru olmamıştır. (TMK. Md.561) Tenkis davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlararası karşılıksız kazandırmaların yasal zemine çekilmesinin amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul;miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlararası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarının zedelenmiş olmasıdır....