İstirdat davası, İcra ve İflas Kanununda düzenlenmiş olmasına rağmen, uyuşmazlığı maddi hukuk bakımından sona erdirme amacına yönelik bir davadır. İstirdat davası normal bir eda davası olup, bununla icra takibi sırasında sebepsiz olarak ödendiği iddia edilen paranın geri verilmesi istenir. İstirdat davasının biri takip hukukuna, diğeri maddi hukuka ilişkin olmak üzere iki şartı vardır. İlk şart, geri verilmesi istenen paranın icra takibi sırasında ödenmiş olmasıdır. İkinci şart ise, maddi hukuk bakımından aslında borçlu olmadığı bir parayı cebri icra tehditi altında ödemek zorunda kalmış olmasıdır (İİK.m.72/Vll). İstirdat davasında önemle vurgulanması gerekli bir husus daha vardır ki, o da; borç olmayan paranın tamamen ödendiği tarihten itibaren 1 yıllık hak düşürücü süre içinde istirdat davasının açılması gerekir (İİK.m.72/Vll)....
İİK'nın 72/6 maddesi kapsamında açılan menfi tesbit davası dolayısıyla tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edileceği yasal olarak hüküm altına alındığından başta menfi tespit davası için gerekmeyen zorunlu arabuluculuk şartının yargılama sırasında borcun ödenmesi sebebiyle davanın yasa gereği istirdat davasına dönüşmesi durumunda da aranmayacağı istikrar kazanan Yargıtay içtihatları ile sabittir....
HÜKÜM : Yukarıda Açıklanan Nedenlerle; 1-Dava konusu çek 3.kişi tarafından bankaya ibraz edilmekle zayi durumu ortadan kalktığından konusuz kalan dava hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, 2-Davacı tarafça süresinde çek iadesi (istirdat) davası açılmış olmakla dava konusu ÇEK ÜZERİNDEKİ ÖDEME YASAĞININ KARAR KESİNLEŞİNCEYE KADAR DEVAMINA, 3-HMK.nun 392/2 maddesi uyarınca ödeme yasağının kaldırıldığı tarihten itibaren 1 ay içinde tazminat davası açılmadığı taktirde ve talep halinde teminatın davacıya İADESİNE, 4-Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gerekli 59,30-TL maktu harcın ilam ve karar harcın davacı tarafından peşin olarak yatırılan harçtan mahsubuna, başkaca harç alınmasına yer olmadığına, 5-Davanın niteliği gereği davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendisi üzerinde bırakılmasına, 6-Kullanılmayan gider avansının HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, 7-HMK'nın uygulanmasına dair yönetmeliğin 58/1 maddesi gereğince taraflardan...
. ------------ tarihinde yasal sorumluluk bedeli -----tarihinde yasal sorumluluk --- sayılı yazısı ile: ----- tarafından ibraz edildiği ve karşılığı olmadığından ödenmediği,--------- tarafından ibraz edildiği ve karşılığı olmadığından ödenmediği mahkememize bildirilmiştir. Talep eden tarafından ------ yönelik olarak istirdat davası açtığı dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına ------ davası açmak üzere talep eden vekiline kesin süre ihtaratlı tebligata rağmen talep eden vekilinin istirdat davası açılmadığı anlaşılmakla davanın reddine, karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Mahkememiz -- tarihli ara kararıyla, icra müdürlüğüne ve ---- yazılan müzekkerelere verilen cevaplar ile; dava konusu çekin takas ortamında ibraz edildiği, çek hamili --- Esasında kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takibe konulduğu anlaşılmış, davacı tarafa dava konusu çeki elinde bulundurduğu anlaşılan ...------ karşı istirdat davası açması için iki haftalık kesin süre verilmiştir. Davacı vekilinin --- tarihinde verdiği dilekçe ile ---- Esasında istirdat davası açtığını bildirmiş buna ilişkin kayıtları dosyaya sunmuştur. Davacı vekiline mahkeme ara kararının 25.01.2022 tarihinde tebliğ edildiği, dosyaya sunulan kayıtlardan davacı tarafça istirdat davasının --- tarihinde açıldığı, davanın mahkemece verilen sürede açıldığı görülmüştür....
Şti. tarafından ikame edildiği, davacı tarafından açılan bir menfi tespit davasının da bulunmadığı, dolayısıyla mevcut beyan dilekçesinin dosya kapsamıyla örtüşmediği açık olduğundan davacının kendisine verilen kesin süre içinde istirdat davası açmaması sebebiyle TTK 758. maddesi gözetilerek eldeki kıymetli evrakın iptali davasının reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Hasımsız olarak açılan davalarda, üçüncü kişilerin davaya müdahaleleri halinde davanın çekişmeli duruma gelmesi mümkün ve gerekliyse de, çek iptali davalarında yukarıda açıklanan prosedür gereğince, hasımsız şekilde açılan davaya üçüncü kişilerin asli ya da fer’i müdahale imkanı yoktur..."şeklinde belirtilmiştir. Yukarıda belirtilen kanun maddesi ve emsal içtihat doğrultusunda apılan değerlendirmede: İptali talep edilen ... TL'lik çek yönünden davacı vekiline istirdat davası açmak üzere 2 haftalık kesin süre verilerek 3.kişiye karşı istirdat davası açıp dosya numarasını bildirmediği takdirde söz konusu çekler yönünden ödeme yasağının kaldırılmasına karar verileceği ihtar olunmuş ancak verilen kesin süre içerisinde davacı tarafça istirdat davası açılmadığı belirlenmiş olmakla; davacının bu çek nedeniyle zayi nedeniyle çek iptali isteminin reddine karar vermek gerekmiş Açıklanan gerekçelerle davanın kısmen kabul, kısmen reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir....
Esas sayılı dosyası yönünden icra takibine geçildiğini belirterek, davanın reddi ile ödeme yasağının kaldırılmasına, bu talep kabul edilmezse davacıya istirdat davası açması için süre verilmesini talep etmiştir. Davacı vekiline çek hamiline karşı istirdat davası açmak üzere yedi kesingünlük süre verildiği, buna ilişkin tebligatın 26/10/2022 tarihinde yapılmasına rağmen istirdat davası açılmadığı görülmüştür. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı vekiline zayi nedeniyle iptaline karar verilmesi istenen dava konusu çekin hamili olan ...'a karşı istirdat davası açmaması üzerine açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiği (Yargıtay 11.HD 2015/11662 Esas, 2016/8538 Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere) kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
İcra Müdürlüğü'nün 2008/14817 esas sayılı dosyasında yapılan icra takibinde borçlu olmadıkları paranın dosyaya ödendiğini belirterek menfi tespit ve istirdat talebinde bulunmuş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. 19.02.2010 tarihli alacaklı vekili Av. ... imzasını taşıyan makbuzda ''adı geçen icra dosyasına mahsuben 3. kişi ...'tan 3.750-TL tahsil edilmiş olup, dosya hacizli ... plakalı araç üzerindeki haciz fek edilmiş olup, takibe konu 30.06.2008 keşide tarihli, 2.928-TL bedelli bir adet çek kendisine teslim edilmiştir'' ibaresi bulunmaktadır. Mahkemece bu ödemenin davacı adına yapıldığı kabul edilmiş ise de, bu ödemenin davacı adına yapıldığına dair makbuzda bir açıklık bulunmamaktadır. Ayrıca dosya borçlusu ... Tekstil A.Ş. olduğu halde 30.06.2008 tarihli çek ödeme yapan ...'a teslim edilmiş ve bu şahıs tarafından da çekin ön yüzüne ''iptal'' yazısı yazılmıştır....
Esas sayılı istirdat davasının sonuçlanıncaya kadar DEVAMINA, 2-HMK.nun 392/2 maddesi uyarınca karar kesinleştiği tarihten itibaren 1 ay içinde tazminat davası açılmadığı taktirde ve talep halinde teminatın DAVACIYA İADESİNE, 3-Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gerekli179,90-TL harçtan davacı tarafça peşin yatırılan 80,70-TL harcın mahsubuna, bakiye 99,20-TL harcın davacıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAT KAYDINA, 4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde BIRAKILMASINA, 5-Kullanılmayan gider avansının HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra DAVACIYA İADESİNE, 6-HMK'nın uygulanmasına dair yönetmeliğin 58/1 maddesi gereğince davacının talebi halinde gerekçeli kararın taraflara TEBLİĞİNE, Dair; 6100 sayılı HMK.'...
