Mahkememizde açılan davada davacının davalıya 24.12.2020 tarihinde yaptığı 30.000,00 TL'nin istirdatına ilişkin olup davacı aynı talebini ikinci kez mahkememiz dosyasından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak koşulu ile 500,00 TL olarak talep etmektedir. Aynı konuya ilişkin olarak açılmış bir menfi tespit ve istidat davası varken tekrar istirdat davası açılamayacağından davalının derdestlik itirazının kabulüne ve 6100 sayılı HMK m. 114/I-ı ve 115'e göre davanın usulden reddine yönelik olarak aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur....
Davacı tarafından açılan istirdat davası ise 29/04/2017 tarihli olup yasal 1 yıllık süreden sonra açıldığından mahkemece hak düşürücü süre yönünden red kararı verilmesinde yasaya uymayan yön bulunmamaktadır. Davacı vekilince sürenin başlangıcının dava konusu bononun bedelsiz olarak takibe konulması nedeniyle açılan ceza davasında verilen mahkumiyet kararının kesinleşmesi ile başlayacağı iddia edilmiş ise de yukarıda belirtilen yasal düzenleme uyarınca hak düşürücü sürenin borçlunun borçlu olmadığı parayı ödediği tarihte başlayacağından davacının bu iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır....
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; zayi nedeniyle iptaline karar verilmesi istenen dava konusu çekin ilgili bankaya ibraz edildiği, davacı tarafın çeki ibraz eden son hamile karşı istirdat davası açmaması üzerine açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiği (Yargıtay 11.HD 2015/11662 Esas, 2016/8538 Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere) kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılırsa, talebi üzerine, borçlunun dava sebebi ile uğradığı zararın da alacaklıdan tahsiline karar verilir. Takdir edilecek zarar, haksızlığı anlaşılan takip konusu alacağın yüzde yirmisinden aşağı olamaz. ... Borçlu, menfi tespit davası zammında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir. ... Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebilir. ... Menfi tespit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir....
Yargılama sırasında ... tarihinde ... isimli şahsın mahkememize başvurarak çekin kendisinde olduğunu beyan etmesi üzerine, mahkememizce ... tarihli ara karar ile davacı vekiline çeki elinde bulunduran şahıs aleyhine çek istirdat davası açmak üzere süre verilmiştir. Davacı vekili sunmuş olduğu ... tarihli dilekçesi ile, çek bedelinin ödenmek zorunda kalındığını, ve iş bu çek nedeni ile aynı kişiye karşı menfi tespit davası açıldığını beyan etmiştir. Dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Menfi Tespit ve İstirdat Davaları 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun Menfi tesbit ve istirdat davaları başlıklı 72/1. maddesi “Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir.” hükmünü, 72/6. maddesi “Borçlu, menfi tesbit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir.” hükmünü; 72/7. maddesi "Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını istiyebilir." hükmünü içermektedir. Alıntılanan madde metninden de anlaşılacağı üzere, menfi tespit davaları icra takibinden önce ve sonra açılan davalar olarak iki ayrıma tabi tutulmuştur....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 17/12/2019 NUMARASI : 2019/21ESAS - 2019/488KARAR DAVA KONUSU : 3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin dava dışı borçlu BM Dış Ticaret ....Şti'nde uzun yıllar önce maaşlı çalıştığını, BM Dış Ticaret....Ltd. Şti'nin hamil olduğu çekin dava dışı Cansız Yapı..Ltd. Şti. tarafından davalı alacaklı Ufuk Hırdavat.. Ltd. Şti'ye ciro edilerek verildiğini, çek ödenmediğinden davalı alacaklı şirket tarafından dava dışı BM Dış Ticaret...Ltd Şti ve Cansız Yapı... Ltd. Şti. aleyhine İstanbul Anadolu 11....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit-istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında yapılan sözleşmede de belirtildiği üzere müvekkili tarafından keşide edilen ......
İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK)355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.Dava, çalıntı çek sebebiyle, ödeme yasağına rağmen bankaca ödenen paranın istirdatı davası olup davacı vekili ihtiyati tedbir talebinde bulunmuştur. Mahkemece Bakırköy 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2020/812 E. 2021/719 K. Sayılı kararında, ... İkitelli Org. SAn. Bölg. Şubesine ait, keşidecisi ... Paz. İth. olan Hesap No: ... Çek No:... 31.01.2021/İstanbul vade tarihli 10.000,00-TL bedelli çekin üçüncü kişiler tarafından ilgili banka şubesine ibraz edildiği, ibraz edilen çek ile ilgili davacı tarafa istirdat davası açmak üzere süre verildiği, verilen süreye rağmen davacı tarafından istirdat davası açılmadığından sübuta ermeyen davanın reddine karar verildiği, ayrıca ... Bankası müzekkere cevabından ... nolu çekin 02/02/2021'de takas sistemi kapsamında ......
Şubesine ait, ...... iban numaralı, keşidecisi ...... olan, ....... çek numaralı, 28/04/2021 keşide tarihli 3.800,00TL bedelli çekle ilgili istirdat davası açılmadığından iş bu çek yönünden açılan davanın REDDİNE, (bu çek yönünden ödeme yasağının kaldırılmasına) b) ...... bank A.Ş. ...... Şubesine ait, ....... iban numaralı, keşidecisi ...... çek numaralı, 30/05/2021 keşide tarihli 4.307,00TL bedelli çekin zayii nedeniyle İPTALİNE, 2-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına, 3-Davacı tarafından yatırılan teminatın HMK.'nın 392/2. Maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden 1 AY SONRA tazminat davası açılmaması halinde İADESİNE, 4-Sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iade edilmesine, Dair davacının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.13/12/2021 Katip ......
