OLMADIĞININ TESPİTİNE," şeklinde karar verilmiştir....
İstirdat kelime anlamıyla “verilen şeyin geri alınması” anlamına gelir ve hukukumuzda istirdat davası en yalın anlatımla bir kişinin borçlu olmadığı hâlde cebri icra tehdidi altında ödemek zorunda kaldığı paranın iadesi için açtığı dava olarak tanımlanır. 17. İcra ve İflâs Kanunu’nun 72/6. maddesi uyarınca “Borçlu, menfi tesbit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir”. 18. Anılan madde uyarınca menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması yahut ihtiyati tedbir kararının kaldırılması nedeniyle, dava sırasında borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davası kanunun açık hükmü gereği (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür. Bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder, davacının talep sonucunu değiştirmesi için ıslah yoluna başvurmasına ya da karşı tarafın (alacaklının) muvafakati gerekmez. 19....
Davacı şirket tarafından asıl davada eksik ve ayıplı yapılan işler nedeni ile verilen çeklerden borçlu olunmadığının tespiti , ödenen çekler nedeni ile istirdat ve artan ayıplı iş nedeni ile fazla ödemenin istirdadı, birleşen davada ise çekler nedeni ile borçlu olunmadığının tespiti ve istirdat talep edilmektedir. Bozma ilamında da isabetle belirtildiği üzere birleşen dosya davalısı ...Yapı Elemanları Taah. San. ve Tic. A.Ş.’nin eksik ve ayıplı yaptığını bilmesi gerektiğinden iyi niyetli hamil olarak kabulü mümkün değildir. Bu nedenle davacı menfi tespit ve istirdat istemini birleşen dosya davacısına da ileri sürebilir. Menfi tespit istemi ile ilgili olarak da yargılamanın devamı sırasında menfi tespite konu olan alacak karşı tarafa ödenmiş olursa menfi tespit davası kendiliğinden istirdat davasına dönüşür ve bu halde davanın kabulü durumunda ödenen bedelin ödeme tarihinden itibaren faizi ile birlikte istirdadına karar verilir....
GEREKÇE; Dava, TTK'nun 818/s maddesi yollaması ile TTK 757 ve devamı maddeleri uyarınca açılmış zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. 6102 sayılı TTK'nın 818/s bendinin atfıyla aynı Yasa'nın 758. maddesi gereği iptali istenen çeki elinde bulunduran bilindiği takdirde mahkeme, davacıya istirdat davası açmak üzere süre verir, dilekçe sahibi bu süre içerisinde dava açmaz ise mahkeme muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, istirdat davası açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Nitekim TTK sistematiği ve 11. Hukuk Dairesi yerleşik uygulaması da bu yöndedir. (11....
Davalı tarafından varlığı iddia edilen bir hukukî ilişkinin mevcut olmadığının (yok olduğunun) tespiti için açılan davaya menfi (olumsuz) tespit davası denir (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı (Kuru-El Kitabı), İstanbul 2013, s. 346).Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır. Eş söyleyişle kendisine karşı icra takibi yapılmış olan borçlu, ödeme emrine itiraz edilmemiş veya itiraz edilmiş olmakla birlikte yerinde görülmemiş olması sebebiyle icra takibi kesinleşse dahi maddi hukuk bakımından borçlu olmadığını ileri sürebilir....
Davalı tarafından varlığı iddia edilen bir hukukî ilişkinin mevcut olmadığının (yok olduğunun) tespiti için açılan davaya menfi (olumsuz) tespit davası denir (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı (Kuru-El Kitabı), İstanbul 2013, s. 346).Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır. Eş söyleyişle kendisine karşı icra takibi yapılmış olan borçlu, ödeme emrine itiraz edilmemiş veya itiraz edilmiş olmakla birlikte yerinde görülmemiş olması sebebiyle icra takibi kesinleşse dahi maddi hukuk bakımından borçlu olmadığını ileri sürebilir....
İstinaf nedenleri, 6183 sayılı Yasanın 79.madde hükmü uyarınca, 1 yıl içerisinde genel mahkemelere açılabilecek dava türünün borçlu olunmadığının tespiti davası olduğunu, ödeme emirlerinin iptali için davaların ise ancak vergi mahkemelerinde açılabileceğini, dava dilekçesinin talep-sonuç kısmında davacı tarafın borçlu olmadığının tespitini değil, ödeme emirlerinin iptalini talep ettiği ve davacının İstanbul 5. Vergi Mahkemesi nezdinde ödeme emirlerinin iptali talebi ile açtığı davanın 10/10/2013 gün ve 2013/1260 E., 2013/2465 K.sayılı kararla reddedilmiş bulunduğu, ve bu kararın Danıştay denetiminden de geçerek kesinleştiği gözetildiğinde, açılan davanın reddi gerektiği, kabule göre de hükme esas alınan bilirkişi raporları yetersiz olduğu halde bu raporlara dayanılarak davanın kabulüne karar verilmesinin de isabetsiz olduğu, açıklanan nedenlerle ve resen gözetilmesi gereken nedenlerle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması gerektiği hususuna yöneliktir....
İcra İflas Kanunu md. 72’ye göre borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılırsa, talebi üzerine, borçlunun dava sebebi ile uğradığı zararın da alacaklıdan tahsiline karar verilir. Takdir edilecek zarar, haksızlığı anlaşılan takip konusu alacağın yüzde yirmisinden aşağı olamaz. Borçlu, menfi tespit davası zımnında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir. Menfi tespit davalarında davacı borçlu, davalı alacaklı ile arasında hiçbir hukuki ilişki bulunmadığını, borcun hiç doğmadığını iddia ediyorsa ispat yükü davalı alacaklı üzerindedir. Ancak davacı borçlu hukuki ilişkiyi ve borcu kabul etmekle beraber başka bir sebepten ötürü geçersiz olduğunu veya borcun sona erdiğini iddia ediyorsa ispat yükü davacı borçlu üzerindedir....
Esas sayılı dosyası ile menfi tespit ile istirdat davası açıldığı beyan edilmiştir. İstanbul .... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacının ... Otomotiv San ve Tic. Ltd. Şti, davalıların ... Hizmetler ve Dış Ticaret Ltd. Şti., ... İnşaat Peyzaj Otomotiv Gıda Elektrik San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ... A.Ş. olduğu, dava konusunun ... Bankası ... Şubesi'ne ait ... nolu, 31/01/2023 keşide tarihli ve 60.000,00 TL bedelli çeke ilişkin davacının borçlu olmadığının tespiti ve çekin istirdadı talebine ilişkin olduğu görülmüştür. İstanbul ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; alacaklı ... A.Ş. tarafından borçlular ..., ... İnşaat Peyzaj Otomotiv Gıda Elektrik San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ... San ve Tic. Ltd. Şti. aleyhine ... Bankası ... Şubesi'ne ait ... nolu, 31/01/2023 keşide tarihli ve 60.000,00 TL bedelli çeke dayalı olarak icra takibi başlatıldığı görülmüştür. Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu ......
E sayılı icra takip dosyasından dolayı BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİ ile davacı tarafından davalı ... Faktoring A.Ş.'ye ödenen 92.811,00 TL'nin bu davalıdan İSTİRDATINA, c) ... Bankası Keresteciler şubesinin 3821870 nolu 01/12/2018 keşide tarihli 30.000 TL meblağlı çekten dolayı davalılar ... Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ile ... A.Ş. aleyhine açılan davanın KABULÜ ile; davacının mezkur çekten dolayı BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİ ile davacı tarafından davalı ... Faktoring A.Ş.'ye ödenen 30.000,00 TL'nin bu davalıdan İSTİRDATINA, d) ... Bankası Keresteciler şubesinin ... nolu 06/10/2018 keşide tarihli 75.000 TL meblağlı çekten dolayı davalılar ... Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ile ... Faktoring A.Ş. aleyhine açılan davanın KABULÜ ile; davacının mezkur çekten dolayı BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİ ile davacı tarafından davalı ... Faktoring A.Ş.'ye ödenen 75.000,00 TL'nin bu davalıdan İSTİRDATINA, Davacı tarafından dosyada yapılan 3.704,10.-TL yargılama giderinin davalılardan ... San. Tic.Ltd.Şti.'...
