Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/183 D.iş sayılı dosyasıyla 9 adet teminat mektubuna ilişkin ihtiyati tedbir kararı verilmesi için talepte bulunduğunu, talebinin kabulüne karar verildiğini, davalılar ortak girişiminin işçilik farkı bedellerini fatura ettiğini, müvekkilinin sadece sözleşme kapsamında yükümlü olduğu iş kalemleri için belirlenen işçilik bedellerinden sorumlu olmasına rağmen, karşı taraflarca tüm iş kalemleri için belirlenen işçilik bedellerinden sorumlu tutulduğunu, müvekkilince fazladan ödenen işçilik bedellerinin, bilirkişi marifetiyle hesaplanarak 22/12/2015 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiz ile birlikte müvekkiline iadesinin gerektiğini, işçilik bedelleri için haksız fatura düzenlendiğini ve 02/11/2015 tarihli fatura bedelinin 18/04/2017 tarihinde ödendiğini, geç ödendiğini, fatura tarihi itibariyle işleyecek ticari faiz bedelininde bilirkişi tarafından hesaplanarak müvekkile ödenmesi gerektiğini, sözleşmeye sonradan ilave edilen 4 yeni iş kalem için eksik yapılan...
DEĞERLENDİRME VE KABUL: Dava, davalı Kurum tarafından eksik işçilik sonucu tahakkuk ettirilen fark prim borcunun iptali ile istemine ilişkindir....
Yapılacak iş, 506 sayılı Yasa’nm 130.maddesi hükmü gözönüne alınarak, "seyehat işletmesi" işyerinde asgari işçiliği teknik usullerle saptamasını bilen hukukçu, serbest muhasebeci mali müşavir (veya yeminli mali müşavir) ve asgari işçilik incelemesine konu iş (sektör) konusunda bilgi sahibi bir bilirkişi ile birlikte oluşturulacak üç kişilik bilirkişi kurulundan işyeri kayıt ve belgelerini inceleyerek ve müfettiş raporunu da irdeleyerek, işyerinde kaç kişinin çalışması gerektiğine ve buna göre Kuruma bildirilmesi gereken işçilik miktarına dair açıklayıcı ve denetime elverişli rapor almak, eksik işçilik miktarının belirlenmesine esas unsurlar saptanırken davacı şirket yetkilisinin imzasını içeren yerel denetim tutanağında yazan hususların davacı şirketi bağlayacağını da gözönünde tutmak, şirket yetkililerinin ve aile bireylerinin bu işyerindeki çalışmalarının hangi sigortalılık statüsünde kabul edilmesi gerektiği ve bu statüye göre eksik işçilik miktarının hesaplanmasında ne şekilde dikkate...
Bu araştırma sonucunda yeterli işçiliğin bildirilmemiş olduğu anlaşılırsa, eksik bildirilen işçilik tutarı üzerinden hesaplanan prim tutarı, 89 uncu madde gereği hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte bir ay içinde ödenmek üzere işverene tebliğ edilir. Bu maddenin birinci ve ikinci fıkrasında belirtilen usûllerle Kuruma bildirilmediği tespit edilen asgarî işçilik tutarı üzerinden Kurumca re'sen tahakkuk ettirilen sigorta primleri, 88 inci ve 89 uncu maddeler dikkate alınarak işverene tebliğ edilir. İşveren, tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazın reddi halinde işveren, kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvurulması, prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz. …” hükmüne yer verilmiştir....
Dosya kapsamından; Kurumun yaptığı inceleme sonucunda davacı işverene ait 1029009,26 sicil nolu işyerinden 5.347,35 TL eksik işçilik bildirildiği ve bu fark işçilik nedeni ile 1.898,30 TL prim ve 17.720,76 TL gecikme cezası olmak üzere toplam 19.145,59TL borçlu olduğu ve 1 ay içinde ödenmesinin istendiği, davacı şirketin borcun zamanaşımına uğradığını belirterek borca itiraz ettiği, kurumun 16/10/2018 tarihli yazı ile borcun eksik borç haline dönüştüğünden işverenin kuruma karşı halen borçlu sayıldığını ve bu durumda ilişiksizlik belgesi verilemeyeceğini ancak dava konusu borç için 6183 sayılı Kanunun 23....
Bilirkişi raporunda belirlenen işçilik oranı yapılan işin niteliğine göre makul olup Mahkemece, öncelikle davalı Kurumdan belirlenen fark işçilik bedelinin kuruma ödenip ödenmediği sorulmalı, uyuşmazlık konusu faturalar malzemeli işçilik faturası olarak değerlendirilerek, buna göre tahakkuk oluşturulup, ödenmesi veya iadesi gereken prim borcu belirlenerek sonucuna göre infaza uygun karar verilmelidir. Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki esaslar doğrultusunda yargılama yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, Mahkemece, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 04.11.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Maddesinde belirtilen prosedür uyarınca eksik işçilik bildiriminde bulunulduğu yönünde bildirim yapılıp yapılmadığı, eksik işçilik bildiriminde bulunulduğundan bahisle prim borcu tahakkuk ettirilip ettirilmediği, ettirilmiş ise prim borcunun tebliğine ilişkin belgeler ile itirazın reddine ilişkin kararın tebliğine ilişkin belgeler celbedilmeli, sonucuna göre karar verilmelidir. Kurumca eksik işçilik bildiriminde bulunulduğu yönünde, anılan prosedür gereği işlem yapılmamış ise; bu durumda davacının iş bu davayı açmasında hukuki yararı bulunup bulunmadığının hususunun irdelenmesi gerekir. Hukuki yarar, davanın konusuna ilişkin dava şartlarından olup, davacının dava açmakta hukuken korunmaya değer bir yararının bulunması gerekir. Davada; davacının, hukuki yararının bulunup bulunmadığı, mahkemece, re'sen araştırılacak hususlardandır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK)’nun 114/h maddesinde, hukuki yarar açıkça dava şartları içerisinde sayılmıştır....
; dava konusu işin bir bölümünde çalıştıkları belirlenirse daimi sigortalılar için ödenen primlerin, asgari işçilik prim hesabından tenzil edilen ve dava konusu dönemde Kuruma bildirilmesi gereken işçilik miktarına dair açıklayıcı ve denetime elverişli, somut verilere dayalı rapor alıp, yapılacak değerlendirme sonucuna göre davacının prim ve gecikme zammı borcu bulunup bulunmadığı saptanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekir....
İşveren, tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazın reddi halinde işveren, kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvurulması, prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz." hükmü yer almaktadır. 5510 sayılı Yasanın 85'inci ve 506 sayılı Yasanın 79/13 maddesinde öngörülmüş olan bir aylık süre, hak düşürücü süre niteliğinde olup, Kurum işleminin tebliğinden itibaren bir aylık süre içinde itiraz edilmemesi halinde, Kurumun işleminin ve dolayısıyla borcun idari aşamada kesinleştiğinin kabulü gerekir....
İlgili madde; “Sigorta müfettişi tarafından, Kuruma bildirilmediği tespit edilen asgari işçilik tutarı üzerinden Kurumca resen tahakkuk ettirilen sigorta primleri bu Kanunun 80'inci maddesi de nazara alınarak işverene tebliğ olunur. İşveren, tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazın reddi halinde, işveren, kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvurulması prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz.” şeklinde düzenlenmiştir. 21. Görüldüğü üzere kanunda açıkça belirtildiği gibi işveren asgari işçilik tutarı üzerinden Kurumca resen tahakkuk ettirilen sigorta prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde prim borcunu tebliğ eden Kuruma itiraz edebilir....
