Davalı vekili, takipten itibaren 6 yılın geçtiğini, ödemelerin de 2 yıllık bir süreye yayıldığını, bu nedenle menfi tespit ve istirdat taleplerinin zamanaşımına uğradığını, senetteki imzanın davacı borçluya ait olduğunu, aksi halde ise, senet ciro yoluyla müvekkiline geçtiğinden müvekkilinin sahteliği bilebilecek durumda olmadığını beyanla, davanın reddine ve davacı aleyhine tazminata karar verilmesini talep etmiştir....
Bunun için, takip devam ederken alacaklıya karşı menfi tespit davası açabileceği gibi, böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir (Kuru, B.: İcra ve İflâs Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 233). Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) nedeniyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder (Kuru, B: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2017, s. 146)....
Şeklilik ilkesi neticesinde meydana gelen zararları bertaraf etmek ve menfaat dengesinin sağlanması amacıyla açılan menfi tespit ve istirdat davaları icra hukukunun nihai amacı olan maddi hukuka elverişli sonuca ulaşmakta temel vasıta niteliğindedir (Aşık, İbrahim/Demir, Ömer Faruk: Menfi Tespit Davasının İstirdat Davasına Dönüşmesi, DÜHFD, Cilt: 26, Sayı: 45, Yıl: 2021, s. 347). İstirdat kelime anlamıyla “verilen şeyin geri alınması” anlamına gelir ve hukukumuzda istirdat davası en yalın anlatımla bir kişinin borçlu olmadığı hâlde cebri icra tehdidi altında ödemek zorunda kaldığı paranın iadesi için açtığı dava olarak tanımlanır. YHGK 2019/(13)3-536 : 2022/43 " TTK’nın 18. maddesinde tacir olmanın hükümleri arasında sayılan yükümlülüklerin biri de kanun hükümleri uyarınca gerekli ticari defterleri tutmaktır....
Şeklilik ilkesi neticesinde meydana gelen zararları bertaraf etmek ve menfaat dengesinin sağlanması amacıyla açılan menfi tespit ve istirdat davaları icra hukukunun nihai amacı olan maddi hukuka elverişli sonuca ulaşmakta temel vasıta niteliğindedir (Aşık, İbrahim/Demir, Ömer Faruk: Menfi Tespit Davasının İstirdat Davasına Dönüşmesi, DÜHFD, Cilt: 26, Sayı: 45, Yıl: 2021, s. 347). İstirdat kelime anlamıyla “verilen şeyin geri alınması” anlamına gelir ve hukukumuzda istirdat davası en yalın anlatımla bir kişinin borçlu olmadığı hâlde cebri icra tehdidi altında ödemek zorunda kaldığı paranın iadesi için açtığı dava olarak tanımlanır. YHGK 2019/(13)3-536 : 2022/43 " TTK’nın 18. maddesinde tacir olmanın hükümleri arasında sayılan yükümlülüklerin biri de kanun hükümleri uyarınca gerekli ticari defterleri tutmaktır....
Gelen yazı cevabı üzerine Mahkememizin 10/10/2022 tarihli ara kararı ile davacı vekiline çeki elinde bulundurana karşı istirdat davası açmak ve istirdat davası açıldığına dair belgeleri sunmak üzere 1 haftalık kesin süre verilmiş verilen kesin süre içerisinde istirdat davası açmadığı veyahut mahkememize bildirmediği takdirde işbu çek üzerindeki ödeme yasağının kaldırılarak işbu çek yönünden davanın reddine karar verileceği ihtar edilmiş, davacı vekilinim Mahkememize sunduğu beyan dilekçesinde istirdat davası yönünden hak sahibi konumunda olmadıklarından ve hukuki yararları olmadığından 10.10.2022 tarihli ara karar uyarınca istirdat davası açılmayacağını beyan ettiği görülmüştür. Yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda davacı tarafça dava konusu çeki dava sırasında elinde bulunduran kişiye karşı dava açılmamış olduğundan davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir....
Çekin ibraz edilip edilmediği hususunda ilgili bankalara müzekkere yazıldığı ve verilen cevabi yazılarda davaya konu çekin bankaya ibraz edildiğinin bildirildiği, bunun üzerine davacı tarafa çeki elinde bulundurana karşı istirdat davası açması için süre verildiği, davacı vekilince 20.01.2022 tarihinde sunulan dilekçe ile , 12.01.2022 tarihli celsede davaya konu çekin bankaya ibrazının, mahkemeye ibraz edilmiş gibi kabul edilerek ve buna göre istirdat davası açmak üzere taraflarına süre verildiği, davaya konu çekin mahkememize ibraz edilmediği ve bu nedenle taraflarınca istirdat davası açılmayacağı hususlarının bildirilerek duruşma günü beklenmeksizin karar verilmesinin talep edildiği anlaşılmıştır....
İşbu hükmün de davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi neticesinde Dairemizin 28.05.2018 tarihli ilamıyla davacılardan ...’ın menfi tespite yönelik istirdat talebi hakkında olumlu veya olumsuz bir hüküm kurulmadığı gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece bozmaya uyulmuş ve davacı ...’ın istirdat talebinin reddine karar verilmiştir. Dairemizin 05.11.2015 tarihli bozma ilamında davanın kabulünün gerektiğinin belirtildiği ve mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verildiği nazara alındığında bozmanın gereği yerine getirilerek davacı ...'ın istirdat talebinin kabulüne hükmedlimesi gerekirken yazılı şekilde reddine karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir....
Uyuşmazlık daha önce sonuçlanan menfi tespit ve istirdat davasında istirdatına karar verilen bedelin ödeme tarihinden itibaren işleyecek faizinin davalıdan tahsili istemine ilişkindir. İİK'nın 72/7 maddesi uyarınca istirdat davaları ödeme tarihinden itibaren 1 yıl içinde açılabilir. Bu 1 yıllık süre hak düşürücü süre olup re'sen gözetilmelidir. Asıl alacak yönünden uygulanması gereken sürenin asıl alacağın fer'i niteliğinde olan faiz alacağı yönünden de uygulanacağı kuşkusuzdur. Somut olayda ödeme tarihi ile iş bu faiz alacağının talep edildiği bu davanın açıldığı tarih arasında 1 yıllık süre geçtiğinden davanın bu nedenle reddi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 11.11.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece, iddia, savunma, icra dosyası, İcra Tetkik Mercii kararı, Asliye Ceza Mahkemesi dosyası, 24.07.2002 ve 27.08.2002 tarihli icra dosyasına yapılan harici ödemeleri gösteren belgeler, davacı vekilinin 28.04.2010 günlü ikinci kez ödenen 35.000,00 TL'nin ödeme tarihi olan 27.08.2002'den itibaren yasal faizi ile tahsili için davanın istirdat davası olarak devamını talep eden dilekçesi, bilirkişi raporu, tüm dosya kapsamına göre davanın istirdat davası olduğu, davanın 21.000,00 TL üzerinden açıldığı, istirdat dilekçesinde talep edilenin ise 35.000,00 TL olup eksik harcın yatırılmaması ve dosyaya sunulu iki belgede de ödenen miktarın belirtilmemesi dikkate alınarak davanın dava dilekçesindeki bedel üzerinden kısmen kabulüne, 21.000,00 TL alacağın ödeme tarihi olan 24.07.2002 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2020/543 Esas KARAR NO : 2022/233 DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 05/11/2020 KARAR TARİHİ : 22/03/2022 Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili tarafından mahkememize gönderilen dava dilekçesinde özetle; davacının --- keşidecisi .---- numaralı çeki kaybetmiş veya çaldırmış bulunduğu,--- Esas sayılı dosyasındaki yargılama neticesinde ödemeden men kararı verilmiş olup teminat da yatırıldığı, ödemeden men kararı aldırttığımız çek davalı tarafından --- ibraz edilmiş olup, yargılamanın bu aşamasından sonra mahkemece tarafımıza istirdat davası açmamız için süre verildiği, davalı tarafından haksız olarak bankaya ibraz edilmiş ve el konulmuş bulunan müvekkilime ait çekin tarafımıza iadesini , kötüniyet tazminatına hükmedilmesine ,yargılama giderleri ile ---ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava ettiği...
