İlk derece mahkemesince, bedelin blokesi için verilen kesin sürelere rağmen davacı idarece bedelin bloke edilmediğinden bahisle davanın reddine ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekillerince yapılan istinaf başvurusunun ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesince HMK'nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddi ile kamu düzeni gereği depo edilen bedelin iadesi ve idare adına olan tapu kaydının iptal edilip, davacı adına tescili yönünden 6100 sayılı HMK'nun 353/1-b-2 maddesi uyarınca düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiş olup; hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir....
Arazi niteliğindeki ...Köyü 1434, 1561, 1564, 1583, 1705 ve 3041 parsel sayılı taşınmazlara gelir metodu esas alınarak değer biçilmesinde ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Bu nedenle taraf vekillerinin aşağıdaki bentler kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; 1--Kuru tarım arazisi niteliğindeki taşınmazın değeri belirlenirken Dairemizin yerleşmiş uygulamalarına göre % 5 oranında kapitalizasyon faizi uygulanması gerekirken, bu oranın % 6 olarak kabulü ile eksik bedel tespiti 2-Dava konusu 1564 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydında TEİAŞ lehine daimi irtifak şerhi bulunmaktadır. Önceki irtifak hakkı nedeniyle taşınmazın değerinde meydana gelecek değer düşüklüğü oranı tespit edilip, indirilmeden ve gerekçesi de gösterilmeden, yazılı şekilde hüküm kurulması, Doğru görülmemiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 20/10/2020 NUMARASI : None DAVA KONUSU : Deplase Nedeni İle İrtifak Hakkının Terkini KARAR : Yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün istinaf incelemesi talep edilmiş olmakla, dairemizce dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda gereği görüşülüp düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul İli, Bağcılar İlçesi, Kirazlı Mahallesi, 2587 ada 14 parsel sayılı taşınmazda 08.03.1989 tarihi ve 2870 yevmiye no ile Türkiye Elektrik Kurumu lehine irtifak hakkı bulunduğunu, taşınmaz üzerindeki yüksek gerilim hattının sökülerek kaldırıldığından tapu kaydındakı irtifak hakkının terkinin gerektiğini beyanla mahkemece belirlenecek irtifak hakkı bedelinin dava tarihindeki değerinin depo edilmesi ve tapu kaydındaki irtifak hakkının terkin edilmesini talep ve dava etmiştir....
Davacı vekili dilekçesinde; davacının fabrikasına enerji nakil hattı çekilirken, davalıların arazisine vaki müdahale nedeniyle davalıların açtığı müdahalenin önlenmesi davasının (2004/1553), davacı aleyhine sonuçlandığını, daha sonra tarafların aralarında anlaştıkları, bu anlaşma ve protokol doğrultusunda davacının davalıya 3.905.89 TL ödediğini, protokole göre davacı lehine irtifak tesis edecekken davalıların gayrimenkulü 3.kişiye satmaları sebebiyle irtifak tesisinin hukuken imkansız hale geldiğini belirterek, irtifak tesisi için ödenen bedelin tahsili için girişilen takibe itirazın iptali, inkar tazminatının davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalılar, yargılamaya katılmamış, cevap dilekçesi vermemiştir. Mahkemece; protokole göre, "Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan müdahalenin önlenmesi davasından vazgeçileceği ve taşınmazda irtifak hakkı ve yerine muvafakat gösterileceği, irtifak hakkı tesisi, yargılama gideri v.s....
Korkuteli Sulh Hukuk Mahkemesince, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 12. maddesinde ise "İrtifak haklarına ilişkin davaların, üzerinde irtifak bulunan taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde görüleceğinin" düzenleme altına alınarak kesin yetki kuralı öngördüğü, irtifak hakkının terkini ile yeniden dava dilekçesinde belirtilen şekilde irtifak hakkı tesisi talep edilen taşınmazın ise ... ili, ... ilçesi, ... mahallesinde bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. ... 5....
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR: Davacının irtifak hakkının terkini için davalıya ödediği bedeli isteyip isteyemeyeceği, isteyebilmesi halinde ödenecek miktar ve ödenen miktara göre iade edilecek miktar hususları taraflar arasında ihtilaf konusudur. GEREKÇE VE DEĞERLENDİRME: 1- Davacı, dava konusu taşınmaza ilişkin irtifak hakkının terkini bedelini "dava açacağına" ilişkin ihtirazi kayıtla ödemiş olmakla, terkin için ödenen bedele ilişkin dava açma hakkının bulunduğu açıktır. 2- İlk Derece Mahkemesince mahallinde keşif yapılarak, üç ayrı heyetten bilirkişi raporları alınmış ve bu raporlar esas alınarak yukarıda belirtilen şekilde karar verilmiştir. Dava konusu uyuşmazlık Kamulaştırma Kanununun 22. maddesi uyarınca tarafların anlaşmasıyla vazgeçme ve devir değil dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığı terkini, yani Borçlar Hukuku anlamında bir icap ve kabul ilişkisi temeline dayanmaktadır....
Mahkemece davanın kabulü ile; dava konusu taşınmazdaki davacı hisssesi üzerindeki 13/08/2001 tarih 8300 yevmiye ile Türkiye Elektrik Kurumu lehine kurulu irtifak şerhinin kaldırılmasına, davalı idare adına depo edilen bedelin nemalarıyla birlikte karar kesinleştiğinde ve talep halinde davalı idareye ödenmesine karar verilmiştir. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; irtifak hakkının bedeli ödenmek sureti ile tesis edildiğini, irtifak hakkının deplase edilmesi hesaplanan bedelin düşük belirlendiğini ileri sürmüştür....
Elektrik Dağ.A.Ş. arasındaki davadan dolayı İzmir 7.Asliye Hukuk Hakimliğince verilen 29.03.2007 gün ve 294-82 sayılı hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanun'un 22.md. uyarınca, irtifak hakkının terkini için fazla ödenen bedelin istirdadı istemine ilişkin olup kararın temyizen incelenmesi görevi Yargıtay Yüksek 18.Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın görevli Yargıtay Yüksek 18.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 08.06.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Hukuk Dairesi'nin 2022/8194 Esas-2022/17033 Karar sayılı ve 2020/4110 Esas-2021/11995 Karar sayılı ilamlarında da belirtildiği üzere irtifakın tesisi esnasında bedel ödenmemişse terkin bedelsiz olarak yapılması, eğer irtifak tesis edilirken bedel ödenmişse bu bedelin irtifak lehtarına ödenmesi karşılığında şerhin terkini mümkündür. Davaya konu taşınmazın geldisi olan 203 parselin 1810,87 metrekarelik kısmına 23.10.1996 tarihinde (dosyadaki belgelerden yıl tam olarak anlaşılamamasına rağmen kamulaştırma işleminin 1996 yılı olması nedeniyle aynı yılda şerhin konulduğu kanaati oluşmuştur) 16.800.000,00 ETL bedelle irtifak kamulaştırması işlemi yapıldığı, davaya konu taşınmazın alanının 7600 metrekare olduğu, tamamının bedelinin 3.800.000.000,00 ETL, irtifak kamulaştırmasından sonraki değerinin 3.783.200.000,00 ETL, değer kaybının ise 16.800.000,00 TL olarak belirlendiği, bu bedelin o zamanki taşınmaz malikine ödendiği anlaşılmaktadır....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/518 esas sayılı dosyasında verilen 2010/560 sayılı kararla davalı lehine A (797,14 m2) ve B (37,74 m2) harfleriyle gösterilen alanlarda yağmur suyu kanalı için irtifak hakkı tesis edildiği, taşınmazın daha sonra imar uygulamasına tabi tutulduğu davacının taşınmazın 11,73 m² sini bedelsiz olarak belediyeye bağışladığı, %40'ının ise DOP olarak alındığı, imar uygulaması sonucu taşınmazın 5935 ada 1 parsel olarak ve 2155,45 m² yüzölçümü ile işlem gördüğü A harfiyle gösterilen irtifak alanının Belediye sınırında kaldığı, davacıya ait alanda 27,72 m² irtifak kaldığı anlaşılmış kalan irtifak alanının ise zeminde bulunmadığı yerinin dava konusu taşınmaz dışında başka bir yere kaydırıldığı görülmüştür. Dava konusu uyuşmazlık dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığında terkini, yani Borçlar Hukuku anlamında bir icap ve kabul ilişkisi temeline dayanmaktadır....
