Kamulaştırmasız el atma talebinde bulunabilmek için idarenin taşınmaza hukuken veya fiilen el atması ve sahibinin tasarrufunu engellemesi gerekir. Öte yandan irtifak geçen alan için belirlenecek irtifak hakkı bedeli, bu alanın (irtifak geçen bölümün) tamamı kamulaştırılmış olsaydı bulunacak bedelin, arazilerde %35'inden, arsalarda ise %50'sinden fazla olamaz. Bu kapsamda; davaya konu taşınmazın arazi vasfında olduğu, 1984 yılında TEK Genel Müdürlüğü tarafından taşınmaz üzerinden ENH geçirildiği, buna ilişkin Samsun 1....
Ancak; Dava konusu taşınmaz için tespit edilen bedelden, acele el koyma kararı ile tespit edilen bedelin mahsubundan sonra kalan fark bedelin ödenmesine karar verilmesi gerekirken acele ...... dosyasında tespit edilen bedel mahsup edilmeden tüm bedelin ödenmesine karar verilmesi, Doğru değil ise de bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, Gerekçeli kararın hüküm fıkrasının; 1 nolu bendindeki (tesbitine) kelimesinden sonra gelmek üzere (tespit edilen bedelden, ...... kararı ile tespit edilen 290.483.535.705 TL bedelin mahsubundan sonra kalan fark bedel olan 224.255.792.295 TL nin ödenmesine) ibaresinin yazılmasına, Hükmün böylece DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının ...... irad kaydedilmesine, 05/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi....
kamulaştırılmasına karar verilen 1.000.89 m² arazinin daimi irtifak ve 507.22 m² arazinin geçici irtifak hakkı kamulaştırma bedelinin tespitine ve Malatya İli, Darende İlçesi, Günpınar köyü/mahallesi 223 ada 5 parsel için 1.190,41 m2 mülkiyetinin maliye hazinesi adına kullanımı botaş T1 a.ş.) lehine tescil edilmesine ve 392,86 m² daimi irtifak hakkı ve 206.90 m² arazinin geçici irtifak hakkı (2 yıl süreli) ve 226 ada, 7 parsel numarası ile gösterilen taşınmazdan kamulaştırılmasına karar verilen 1.000.89 m² daimi irtifak hakkı ve 507.22 m² arazinin geçici irtifak hakkının (ağaç dikmmek, bina vs. sabit tesis yapmamak şartı ile) botaş T1 a.ş.) lehine tescil edilmesine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Bu itibarla; dosya fen bilirkişisine tevdi edilerek dava konusu parsel ile sözü edilen dosyadaki taşınmazın şehir hali hazır haritası üzerinde konumları, birbirlerine ve en yakın yerleşim birimlerine, kamu kurum ve kuruluşlarına olan uzaklıkları belirlenip işaretlettirildikten sonra, bilirkişi kurulundan komşu parseller için tespit edilen m2 değerinden ayrılma nedenleri konusunda ek rapor alınmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması, 2)Dava konusu taşınmazın tapu kaydında Maliye Hazinesi lehine irtifak hakkı tesis edildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece bu irtifak hakkının taşınmazda meydana getireceği değer düşüklüğü yönünden bilirkişi kurulundan ek rapor alınıp, sonucuna göre hüküm kurulması gerektiği gözetilmeden, eksik inceleme ile karar verilmesi, Doğru görülmemiştir....
Ancak; 1-Dava konusu taşınmazlardan 624 parselin tapu kaydından; ... lehine irtifak hakkı tescil edildiği anlaşılmakla, taşınmaz üzerindeki eski irtifak hakkı nedeniyle oluşacak değer düşüklüğünün hesaplamada dikkate alınması için bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile hüküm kurulması, 2-Dava konusu taşınmazlardan 381 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan kısmının konumu, imar durumu ve bilirkişi raporunda açıklanan özellikleri dikkate alınarak bu kısımda %20 oranında değer kaybı olacağı gözetilmeden daha fazla değer kaybı oranı üzerinden hesaplama yapan bilirkişi kurulu raporu hükme esas alınarak fazla bedel tespiti, 2-Hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda 381 ada 1 parselde davalının paydaş olduğu gözetilmeden kamulaştırılan kısmın tamamının bedelinin hesaplanması ve arta kalan kısmın tüm değer kaybı bedelinin kamulaştırma bedeline eklenmesi ile fazla bedele hükmedilmesi, 3-Dava ile ilgisi olmayan...
dava için birleştirilen dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesi, 3-Dava konusu taşınmazın tapu kaydının incelenmesinde; 21/11/1973 tarihinde 2600 metrekarelik bölümde irtifak hakkı tescil edildiği anlaşılmakla eski irtifak hakkı nedeniyle oluşacak değer düşüklüğünün hesaplamada dikkate alınması için bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile hüküm kurulması Doğru görülmemiştir....
Ancak; 1-Dava konusu taşınmazın kamulaştırılan bölümündeki davacı payının kamulaştırma bedeli olarak blokesi yerine, toplam bedelin blokesine karar verilmesi, 2-Taşınmazın irtifak kurulan bölümünde davalı payı oranında tescil yerine, tamamı üzerinde irtifak tesisine karar verilmesi, Doğru değil ise de; bu yanılgıların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, Gerekçeli kararın hüküm fıkrasının; a) Bedelin ödenmesine ilişkin 4. bendinin sonuna (davalı payı dışında kalan ve fazla bloke edilen bedelin davacı idareye iadesine,) cümlesinin eklenmesine, b) İrtifak tesisine ilişkin 2. bendindeki (üzerinde) kelimesinden sonra gelmek üzere (davalının dosyada mevcut veraset ilamındaki payı oranında) kelimelerinin eklenmesine, Hükmün böylece DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 23/02/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Bu durumda; idare lehine oluşan usuli kazanılmış hak ilkesi de dikkate alınarak münavebeye esas alınan ürünlerin, değerlendirme tarihi olan 2014 tarihi itibariyle dekar başına üretim masrafları ile hasat dönemindeki ortalama toptan kg. satış fiyatlarının, ilgili resmi kuruluşlardan alınan verilere göre tespit edilmesi gerekirken, 2013 verisine göre hazırlanıp, belirlenen kamulaştırma bedeline ÜFE oranı uygulanmak suretiyle endeksleme yapan bilirkişi raporu doğrultusunda hüküm kurulması, 2)Dava konusu 1880 ve 2003 parsel sayılı taşınmazların tapu kaydında ... lehine irtifak hakkı tesis edildiği anlaşıldığından, mahkemece bu irtifak hakkının taşınmazlarda meydana getireceği değer düşüklüğü yönünden bilirkişi kurulundan ek rapor alınıp, sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi, Doğru olmadığı gibi; 3)7139 sayılı Kanunla değişik Kamulaştırma Kanununun 10/8 fıkrası gereğince bankaya hak sahibi adına yatırılacak bedel bakımından; 7139 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik hükümlerine...
Harçlar Kanunu'na ekli (4) sayılı Tarife'nin "Tapu İşlemleri" başlıklı birinci bölümünün 20. maddesinin (d) işaretli bendi uyarınca bağımsız ve sürekli nitelikteki üst hakkının tesisine yönelik işlem için hesaplanacak tapu harcına dayanak matrah şu hususlara göre belirlenmektedir: i. Bağımsız ve sürekli nitelikteki hakların tesisi için ödenen bedel ile üzerine hak tesis edilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin mukayese edilmesi ii. Mukayese sonucunda, anılan hakların tesisi için ödenen bedelin, gayrimenkulün emlak vergisi değerinin yarısından az olması halinde, gayrimenkulün emlak vergisi değerinin yarısının esas alınması (asgari matrah) iii. Mukayese sonucunda, anılan hakların tesisi için ödenen bedelin, gayrimenkulün emlak vergisi değerinin iki katından fazla olması halinde, gayrimenkulün emlak vergisi değerinin iki katının esas alınması (azami matrah) iv....
Bu itibarla, dava konusu taşınmazın irtifak hakkı kurulmasından önceki tüm değerinin tespit edilmesi (bina-zemin) ve bundan sonra enerji nakil hattı nedeniyle taşınmazın tamamında meydana gelecek değer düşüklüğü oranının belirlenmesi ve bu oranla taşınmazın tüm değerinin çarpılması sonucu irtifak hakkı karşılığının hesaplanması gerekir. İrtifak kamulaştırması yapılan hallerde, irtifak geçen alan için belirlenecek irtifak hakkı bedeli, bu alanın (irtifak geçen bölümün) tamamı kamulaştırılmış olsaydı bulunacak bedelin, arazilerde %35'inden, arsalarda ise %50'sinden fazla olamaz....
