Dosyanın incelenmesinden; …-Tekst Tekstil İnşaat Kimya Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 1996 yılı kurumlar vergisi üçüncü taksidinin 16.5.1998 tarihinde şirkete tebliğ edilen ödeme emriyle istenilmesi üzerine kesilen tahsil zamanaşımının 1.1.1999 tarihinden itibaren yeniden işlemeye başladığı, bu ödeme emrinden başka borçlu limited şirket hakkında zamanaşımını kesecek herhangi bir işlem yapılmaması nedeniyle zamanaşımının 31.12.2003 tarihinde dolduğu anlaşılmaktadır. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 10'uncu maddesinin 2'nci fıkrası hükmü uyarınca, tüzel kişilerin vadesinde ödenmeyen vergi borçlarından kanuni temsilcilerin sorumlu tutulabilmesi için, zamanaşımına uğramadığının ve tüzel kişiden tahsil olanağı kalmadığının idarece tespiti gerekmektedir....
Temyize konu uyuşmazlık; dava zamanaşımı süresinin, sözleşme hukuku çerçevesinde mi, yoksa sebepsiz zenginleşme kurallarına göre mi belirleneceği, buna bağlı olarak da davaya konu alacağının zamanaşımına uğrayıp uğramadığı noktasında toplanmaktadır. Davanın zamanaşımına uğrayıp uğramadığının tespiti için öncelikle alacağı doğuran hukuki sebebin tam ve doğru olarak tespit edilmesi gerekmektedir. Zira; bir davada ileri sürülen olguları kanıtlamak taraflara, bu olgulara dayalı olarak uyuşmazlığı nitelemek, uygulanacak yasa maddelerini arayıp bulmak ve doğru olarak uygulamak doğrudan hakime ait bir görevidir. (HUMK. 76.madde; HMK. 33.madde) Sebepsiz zenginleşmenin borç doğurmasının nedeni, kişinin iradesi dışında malvarlığında bir eksilmenin meydana gelmesidir. Taraflar arasında malvarlıklarının değişimi bir sözleşmeye dayanır ise sebepsiz zenginleşmeden sözedilemez. Sebepsiz Zenginleşme alacaklıya ikinci derecede (tali nitelikte) bir dava hakkı temin eder....
Bu durumda, mahkemece davacı alacaklı tarafından İİK'nun 33a/2 maddesi uyarınca açılmış bir dava bulunup bulunmadığı araştırılarak dava açılmış ise sonucunun beklenmesi, açılmamış olması halinde davanın ön koşul yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine 17.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Kural olarak, zamanaşımına uğrayan bir fiille ilgili yapılan soruşturmada ilk önce fiilin belirlenmesi ve akabinde zamanaşımına uğrayıp uğramadığının değerlendirilmesi; zamanaşımı tespit edilmesi halinde ise, fiilin sübuta erip ermediği tartışılmadan zamanaşımına uğradığı saptanarak dosyanın işlemden kaldırılması gerekmektedir. Ancak zamanaşımına uğrayan fiile disiplin cezası dışında ayrıca bir idari yaptırım (örneğin, 3201 sayılı Kanun'un Geçici 28. maddesi gereğince başka kuruma atanma gibi) öngörülmüş ise, bu halde fiilin sübuta erip ermediği değerlendirilmesi yapıldıktan sonra zamanaşımı nedeniyle işlemden kaldırma kararı verilmelidir....
HD.' nin 19.11.2012 tarihli, 2012/4999 Esas 2012/6768 Karar sayılı emsal içtihadında da olduğu üzere, TBK.' nun 174/4 (mülga 818 sayılı BK.' nun 126/4) maddesi uyarınca, 5 yıllık zaman aşımı süresinin dikkate alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Kararı davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, yapı kooperatifinin aidat alacağından kaynaklanan itirazın iptali talebine ilişkindir. Yapı kooperatiflerinde üye, kooperatiften bağımsız bölüm almak için üye olmuştur, nitekim yapı kooperatifinin de kuruluş amacı budur, kooperatif ortağının bağımsız bölüm talep halinde zamanaşımına uğramayacağı gibi bunun karşılığında üyenin inşaat maliyeti ile ilgili aidat yükümlülüğünün de zamanaşımına uğramadığının kabulü gerekir. Bu nedenle mahkemece aidatların zamanaşımına uğradığının kabulü doğru olmayıp davacının temyiz itirazları bu nedenle yerinde görülmüştür....
İcra dosyasında son işlem tarihinden itibaren dosyanın yenileme tarihleri arasında davalı-alacaklı tarafından her hangi bir işlem yapılmadığından, 6102 sayılı yeni TTK m.749 uyarınca takip konusu bono bakımından zaman aşımı süresi dolmuştur. İcra takibinin devamını sağlamaya yönelik işlemler zamanaşımını keser. TTK'da öngörülen zaman aşımını kesen sebeplerin gerçekleştiği de iddia ve ispat edilmediğinden, İİK. m.33a uyarınca davacı yönünden zaman aşımı nedeniyle icranın geri bırakılmasına karar verilmiştir" şeklinde karar verildiği anlaşılmıştır. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, takip kesinleştikten sonra şikayet yolu ile takibin durdurulamayacağını bu nedenlerle istinaf başvurularının kabulü ile mahkemece verilmiş olan kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep ettiği görülmüştür....
Danıştay Savcısı …'in Düşüncesi : Uyuşmazlık, alınan teşvik belgesinin iptal edilmiş olması nedeniyle kurum kazancından indirilen miktar kabul edilmiyerek yapılan tarhiyata karşı açılan davayı, tarhiyatın vergi usul Kanununun 114.maddesine 1. fıkrası uyarınca zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle kabul eden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir. Gelir Vergisi Kanununun ek 5....
İİK'nun 170/b maddesinin göndermesi ile olayda uygulanması gereken aynı Kanun'un 71/2. ve 33a/1. maddesine göre, takibin kesinleşmesinden sonraki dönemde alacağın zamanaşımına uğradığı iddiası resmi belgelere dayalı olarak incelenir. İcra dosyası incelendiğinde; takibin kesinleşmesinden sonraki dönemde, 18/07/2019 tarihinde dosyanın işlemden kaldırıldığı ve 23/12/2021 tarihli yenileme talebine kadar dosyanın 6 aydan fazla bir süre işlemsiz bırakıldığı ve çeke dayalı alacağın zamanaşımına uğradığı aşikardır. İlk derece mahkemesince, benzer gerekçe ile davanın kabulüne ve zaman aşımı nedeniyle icranın geri bırakılmasına karar verilmesinde hukuka aykırı bir yön mevcut değildir....
Disiplin kurulu kararının verildiği tarihte, ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğradığı konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacıya atfedilen soruşturma konusu eyleme yönelik ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğraması ve bu eylem nedeniyle verilen disiplin cezası için mevzuatımızda idari bir yaptırım belirlenmemesi karşısında, Mahkemece hukuki denetimin, fiilin işlendiği tarih dikkate alınarak ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğrayıp uğramadığının tespitiyle sınırlı olarak yapılması gerekmektedir....
Dosya kapsamına göre, taraflar arasındaki ihtilâfın kaynağının, kambiyo senedi olan bono olması nedeniyle zamanaşımına uğrayıp uğramadığının ticaret mahkemesince değerlendirilmesinin doğru olacağından ticarî dava niteliğinde olan uyuşmazlığın, asliye ticaret mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 21/04/2016 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
