Dava konusu uyuşmazlık; ödenen taviz bedelinin istirdatı talebine ilişkindir. 5737 sayılı Vakıflar Kanunu 27.02.2008 tarihli Resmi Gazete de yayımlanmış ve aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Sözü edilen 5737 sayılı Vakıflar Kanununun 18.maddesi hükmüne göre; icareteyn ve mukataalı vakıf şerhi bulunan gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde veya tasarrufundaki taşınmazlar taviz bedeline tabiidir. Kanunun 3.maddesinde yapılan tanıma göre de; Mukataalı vakıf, zemini vakfa, üzerindeki yapı ve ağaçlar tasarruf edene ait olan ve kirası yıllık olarak alınan vakıf taşınmazlarını, icareteynli vakıf ise, değerine yakın peşin ücret ve ayrıca yıllık kira alınmak suretiyle süresiz olarak kiralanan vakıf taşınmazlarını ifade eder....
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe; Dava; mükerrer ödenen fatura bedelinin istirdatı talebine ilişkindir. Davacı taraf, taraflar arasındaki sözleşme sebebiyle tüm edimlerini yerine getirmesine ve bu ilişki kapsamında davalı tarafça kesilen fatura bedelinin eksiksiz ödenmesine rağmen, ödenen faturanın kısmi ve mükerrer olarak Bodrum 2. İcra Müdürlüğü’nün 2012/.... E. Sayılı takibe konu edilerek tahsil edilmesi nedeniyle haksız olarak ödemiş olduğu bedelin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tahsilini talep etmiş ise de; dava özü itibariyle istirdat davasıdır. 2004 sayılı İcra İflas Kanunu'nun 72/7 maddesi uyarınca takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebilir. Bu süre istirdat davaları için hak düşürücü süre olarak öngörülmüştür....
Davalı vekili tarafından, yukarıda belirtilen karara karşı istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK m.) 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, dosya incelendi. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : Dava, haksız yere ödendiği iddia edilen proje onay bedelinin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca istirdatı istemine ilişkindir. 5235 sayılı Yasa m. 35/2 uyarınca, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi hukuk ve ceza daireleri aralarındaki işbölümü, Hakimler ve Savcılar Kurulu 1. Dairesinin 25/06/2020 tarihli ve 564 sayılı kararı ile belirlenmiştir. İşbölümü kararının 24. Hukuk Dairesi'ne ilişkin bölümünün (1 numaralı bendinde "Kararı veren mahkemenin sıfatına, nitelendirmesine ve sözleşme ilişkisi bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan (TBK m. 77 ila 82) davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar,"ın istinaf incelemesinin işbu Daire tarafından yapılacağı belirtildiğinden HMK m. 352/1,a uyarınca, dosyanın 24....
Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, sebepsiz zenginleşme nedeni ile ödenen paranın iadesi istemine ilişkindir. Asliye hukuk mahkemesince, davanın dayanağının 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 776 ve devamı maddelerinde düzenlenen bonoya ilişkin olup ticari niteliğinin bulunduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Asliye ticaret mahkemesi tarafından ise; davanın bonodan kaynaklı olmayıp, bono bedelinin ödenmesi sonrasında, ödenen bedelin sebepsiz zenginleşme nedeni ile geri istemine ilişkin olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir. Somut olayda, davacının, alacaklısı ... olan 27.05.2011 tanzim, 20.06.2011 vade tarihli 38.100,00.-TL bedelli senedin borçlusu olmadığı halde davacının ödediği bu bedelin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi istemine ilişkindir....
İdaresi vekili taviz bedelinin gayrı menkul mükellefiyeti olup, yeni malik olan davacının sorumlu olduğu, satış bedelinin yüzde ellisine tekabül eden 45.050.000.000 TL. taviz bedelinin kanuni faizi ile tahsil edilmesinden sonra taşınmaz üzerindeki vakıf şerhinin terkin edilmesi gerektiği, nedenleriyle davanın reddine karar verilmesi savunulmuştur. Mahkemece taviz bedeli ödenmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Davacı vekilinin temyizi üzerine 1.Hukuk Dairesi " ...davalı İdarenin önceki kayıt malikleri aleyhine açmış olduğu davalarda ihale bedeli içerisinde bulunan taviz bedelinin kendisine ödenmesini istediği, belirtilen davaların idare yararına sonuçlanması ve hükmün kesinleşmesi halinden taşınmazlar üzerinde bulunan vakıf şerhinin sebepsiz kalacağı ve terkini gerektiği bu nedenle açılan davaların sonucunun beklenmesi ve ondan sonra bir karar verilmesi..." gerektiği nedeniyle 10.11.2004 tarihinde karar bozulmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Davanın temeli, mahkeme gerekçesinde de belirtildiği üzere, 625 sayılı Yasa'nın ek 4.maddesi gereğince "Kapasitesinin %2'si ücretsiz öğrenci okutulur" düzenlemesi ile, 5580 sayılı Kanunun 13/3 fıkrasında yer alan "Kurumlar, öğrenim gören öğrenci sayısının %3'den az olmamak üzere ücretsiz öğrenci okutmakla yükümlüdür." düzenlemelerine dayanmakta olup, dava konusu uyuşmazlık, bu mevzuata göre haksız ödenen alacağın istirdatı talebine ilişkindir. Mahkemece 6110 sayılı Kanunun 8.maddesiyle değiştirilen 2797 sayılı Yasanın 14.maddesi gereğince, sebepsiz zenginleşme nitelendirilmesinin de yapılmamış olmasına göre, hükmün temyiz incelemesi dairemizin görevi dışındadır. Davanın niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 4.Hukuk Dairesinindir....
Davacı, dava dilekçesinde geçersiz sözleşme ile ödenen paranın sözleşme tarihinden itibaren yasal faizi ile tahsilini talep ettiğine göre, bu talebin sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince ve denkleştirici adalet ilkesinin esas alınması suretiyle tahsili talebine ilişkin olduğu kabul edilmelidir. Başka bir deyişle dava dilekçesinde ödenen paranın ilk ödeme tarihindeki alım gücüne ulaştırılarak bu şekilde ödeme yapılması istenilmiştir. Taşınmazın devrine ilişkin, TMK'nun 706, BK'nun 213 (TBK'nun 237), Tapu Kanunu 26, Noterlik Kanununun 60.maddeleri gereğince ve gayrimenkul mülkiyetinin nakline ilişkin sözleşmeler resmi şekilde yapılmadıkça geçersiz olup, hukuken alıcıya herhangi bir hak bahşetmez. Bu nedenle taraflar arasında düzenlenen harici satış sözleşmesi geçersiz olup, hukuken davacıya herhangi bir hak bahşetmez. Taraflar ancak aldıklarını sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre geri isteyebilir....
Davalı T3 cevap dilekçesinde özetle;davacının resen işlemi sonucu iyiniyetle kamulaştırma bedelinin alındığını, tapunun belediyeye devri için 40 yıllık vergi borçlarının taraflarınca ödendiğini, davacının iddia ettiği bankaya depo edilen bedel ile bahsedilen tezyidi bedelle hükmedilen bedelin alınmadığını, sebepsiz zenginleşme olgusunun gerçekleşmediğini, ödemenin olmadığından mükerrer ödemenin söz konusu olamayacağını, davanın reddini talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Dava daha önce 1975 yılında kamulaştırılan yerin ikince kez kamulaştırılma kararı alınarak uzlaşma görüşmesi esnasında ödenen paranın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre geri ödenmesine karar verilmiştir. İstinaf Yoluna Başvuran: İstinaf kanun yoluna davalılar tarafından başvurulmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava konusu uyuşmazlık, 5737 sayılı Vakıflar Kanununun ....maddesi gereği tahsil edilen taviz bedelinin istirdatı talebine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi ... .... Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere ... .... Hukuk Dairesine gönderilmesine, ....01.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, harici satış sözleşmesi nedeniyle ödenen satış bedelinin sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince tahsili isteğine ilişkin olup, mahkemece de bu yönde hüküm kurulmuştur. 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14/son maddesi gereğince 01.03.02012 tarihinde yürürlüğe giren ve Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Hukuk Dairelerinin iş bölümünü düzenleyen 09.02.2012 tarih ve 2012/1 sayılı Kararı uyarınca, davanın açıklanan niteliği itibariyle temyiz inceleme görevi Yargıtay 13.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden Yargıtay 13.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 05.03.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
