Somut olayda, taraflar arasındaki "gayrimenkul satış sözleşmesi" başlıklı sözleşmenin 6. maddesinde de hisseli gayrimenkulün 30/06/2014 tarihinde teslim edileceğinin belirtildiği, fakat davalı tarafça taşınmaz pay devrinin davacı adına tapuda devir işlemlerinin tamamlanmadığı, dava dilekçesi ile ödenen bedelin iadesi ile sözleşme ile verilmesi kararlaştırılan bağımsız bölümlerin kullanılamaması nedeniyle kullanamama bedeli ve denkleştirici adalet ilkesine göre yapılan hesaplama çerçevesinde güncel alacak ve manevi tazminat alacağı talebinde bulunduğu, davacının, geçersiz sözleşme nedeniyle davacı tarafından yapılan ödemelerin iadesinin denkleştirici adalet ilkesi gereği hesaplanan alacak olarak ifade ettiği anlaşılmıştır. Yasanın aradığı şekil şartlarına uyularak resmi merciler önünde yapılmış bir satış sözleşmesi olmadığından yapılan taşınmaz satış işlemi TMK'nın 706, BK'nın 213, Tapu Kanununun 26. maddesi hükmüne göre geçersizdir....
1.100,00 TL satış bedelinin denkleştirici adalet ilkesine göre dava tarihi itibariyle ulaştığı değere karşılık şimdilik 10.000,00 TL'nin davalılardan tahsilini talep ve dava etmiş, yargılama sırasında davasını 28/10/2019 tarihli dilekçesiyle ıslah ederek 288.447,66 TL'nin dava tarihinden itibaren faiziyle birlikte tahsilini istediklerini bildirmiştir....
Davada, geçersiz satış sözleşmesi gereğince ödenen bedelin denkleştirici adalet ilkesi gereğince iadesi ve zamanında teslim yapılmadığı için davacının ödemek zorunda kaldığı kira bedelleri talep edilmektedir. Geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir kişinin mal varlığından diğerinin mal varlığına kayan değerin eksiksiz iadesi denkleştirici adalet düşüncesine dayanır. Denkleştirici adalet ilkesi ise, haklı bir sebep olmaksızın başkasının mal varlığından istifa ederek kendi mal varlığını artıran kişinin elde ettiği bu kazanımı geri verme zorunda olduğu ve gerçek bir eski hale getirme yükümlülüğü bulunduğunu ifade eder. Belli bir miktar paranın verildiği tarihteki alım gücü ile aynı miktar paranın aradan geçen zamana ve enflasyon oranlarına bağlı olarak iade günündeki alım gücünün farklı ve az olduğu da bir gerçektir. Hukuken geçersiz sözleşmeler, sebepsiz zenginleşme kurulları uyarınca tasfiye edilirken, denkleştirici adalet kuralı hiçbir zaman gözardı edilmemelidir....
Bu durumda, taraflar arasındaki ilişki haksız iktisap kuralları uyarınca tasfiye edilirken denkleştirici adalet kuralı hiçbir zaman gözardı edilmemelidir. Bu husus hem hakkaniyetin hem de adaletin bir gereğidir. Bu bakımdan iadeye karar verilirken satış bedeli olarak verilen paranın alım gücünün ilk ödeme tarihindeki alım gücüne ulaştırılması gerekir. Aksi halde, iade dışındaki zenginleşme iade borçlusu yedinde haksız zenginleşme olarak kalacaktır. Ne var ki, mahkemece bu iade denkleştirici adalet ilkesine göre yapılacak bir hesaplamaya dayandırılmamış, dava konusu konutun dava tarihi itibariyle rayiç değeri gözetilerek ve taleple bağlı kalınarak hüküm altına alınmış bulunmaktadır....
Ayrıca belirtmek gerekir ki; geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir kişinin mal varlığından diğerinin mal varlığına kayan değerlerin eksiksiz iadesi denkleştirici adalet düşüncesine dayanır. Denkleştirici adalet ilkesi ise, haklı bir sebep olmaksızın başkasının mal varlığından istifade ederek kendi mal varlığını artıran kişinin elde ettiği bu kazanımı geri vermek zorunda olduğunu ve eski hale getirmede mal varlığında artış olan tarafın yükümlülüğünün bulunduğunu ifade eder. Taraflar arasında imzalanan harici satış sözleşmesindeki satış bedelinin ve ifası imkansız hale gelen satış vaadi sözleşmesi nedeniyle ödenen bedelin denkleştirici adalet ilkesine göre tazmini gerekir. O halde, taraflar arasında imzalanan 17/12/2014 tarihli harici satış sözleşmesi ve Kuşadası 1....
Davacının temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Davada, geçersiz satış sözleşmesi gereğince ödenen bedelin, TBK'nun 77-82.maddeleri (BK'nun 61-66.maddeleri) gereğince güncelleştirilerek (davalıya ödenen bedelin, sözleşme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsili talebinin; güncelleştirmeyi de içerdiğinden), iadesi talep edilmektedir. Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, asıl ve birleşen davada, gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin feshi, borçlu olunmadığının tespiti ve düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine dayalı yapılan ödemelerin iadesi ile davalı bankadan kullanılan konut kredisi sözleşmesi nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti ile ödenen kredi bedellerinin iadesi istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6100 sayılı HMK, 6098 sayılı TBK, 6502 sayılı TKHK 3. Değerlendirme Asıl ve birleşen dava, gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin feshi, borçlu olunmadığının tespiti ve düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine dayalı yapılan ödemelerin iadesi ile davalı bankadan kullanılan konut kredisi sözleşmesi nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti ile ödenen kredi bedellerinin iadesi istemine ilişkindir....
Davacı dava dilekçesinde tapu iptali ve tescil istemi dışında kademeli olarak dava konusu taşınmazın ve gecekondunun bedelinin ödenmesi, bu talebin de mümkün olmaması halinde sözleşme ile ödenen bedelin iadesi talebinde bulunmuştur....
Mahkemece, tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda tüm delilleri toplanmış, bilirkişi raporu alınmış, taraflar arasındaki devre mülk satışına ilişkin olarak adi yazılı şekilde düzenlenen sözleşmenin resmi şekilde yapılmadığından geçersiz olduğu, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tarafların karşılıklı olarak verdiklerini geri alma haklarına sahip oldukları, sebepsiz zenginleşme halinde geçersiz sözleşme kapsamında yapılan ödemelerin denkleştirici adalet ilkesi esas alınmak suretiyle talep edilebileceği, davacının 8.000,00 TL ödediği, davacıya tatil hakkı kullandırılmadığı, bu nedenle ödenen bedelin denkleştirici adalet ilkesine göre dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile talep edebileceği, , denkleştirici adalet ilkesine göre hesaplanan 28.998,68 TL ve sözleşmenin iptali talep edilebileceği anlaşıldığından davacının davasının kabulüne, taraflar arasında akdedilen 1705 sözleşme numaralı Devremülk Sözleşmesinin iptaline, 28.998,68 TL 'nin dava tarihinden itibaren işleyecek...
Hal böyle olunca mahkemece; bilirkişi marifetiyle davacının yaptırdığı muhtesat bedelinin dava tarihi itibariyle 6.610,00 TL olduğu diktiği ağaç bedellerinin dava tarihi itibariyle 1.050,00 TL olduğu ve kabule göre de satım bedeli olarak ödenen bedelin, denkleştirici adalet ilkesine göre güncellenen değerinin 4.032,90 TL olduğunun tespiti ile, talep edilen 10.000,00 TL 'ye hükmedilmiş olup, davacının faiz talebinde bulunduğu gözetilerek , faiz istemi hakkında olumlu ya da olumsuz bir hüküm kurulmaması doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir....
