Somut olayda davacının talebi, kaybolduğunu belirttiği çeklerin muhatap banka tarafından ödeme yapılmaması için ödemeden men kararı verilmesi istemine ilişkindir. Çekin keşidecinin rızası hilafına elinden çıkarak zayi olması halinde bu durumdan muhatap bankayı haberdar ederek ödemeyi durdurması, ancak mahkemeden alacağı bir ihtiyati tedbir kararı ile mümkün olabilir. Keşidecinin çek iptali davası açma hakkı yoksa da, ihtiyati tedbir niteliğindeki ödeme yasağı, keşidecinin açacağı bir istirdat veya menfi tespit davasında veya bu dava açılmadan önce bu davaların açıldığı mahkemeden istenebilir. Somut olayda dava, hasım gösterilerek açılmış bir istirdat veya menfi tespit davası değildir. Bu nedenle davacı, talebinin sadece ödemeden men yasağı konulması talebi olduğunu belirtse de açtığı bir menfi tespit veya istirdat davası bulunmadığından ödemeden men yasağı yönünde bir talepte bulunamayacaktır....
İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi olduğunu, ilgil içeke ciranta olarak hamili bulunduğunu, işbu çekin kaybolması sonucu üçüncü şahısların eline geçmiş olması telafisi güç zararların ortaya çıkmasına sebebiyet vereceğini, öncelikle işbu çekin üzerine ödeme yasağı konulmasını ve akabinde zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Birleşen Mahkememizin 2023/258 esas sayılı dosyasında davacı...vekili dava dilekçesinde özetle;... seri numaralı 15/04/2023 vade tarihli keşidecesinin ... İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, keşide yeri Ankara olan 20.000,00TL bedelli çekin kaybolduğunu, işbu çekte alacaklı olarak bulunduğunu, çekin üçüncü şahısların eline geçmiş olması telafisi güç zararlara sebebiyet vereceğinden öncelikle çeke ödeme yasağı konulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini, işbu çekin zayi nedeniyle iptalini talep ve dava etmiştir. Birleşen Mahkememizin 2023/259 esas sayılı dosyasında Davacı...vekili dava dilekçesinde özetle;... A.Ş....
T.A.Ş. ilgili yetkilileri tarafından 02.02.2023 tarihli tutanak tutulduğunu, söz konusu bonolara ödeme yasağı konulması ve icra takibine konulması halinde icra dosyalarında işlem yapılmaması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI : Mahkemece; ihtiyati tedbir talep edenin yetkili hamil olduğunu ispat edemediği gerekçesiyle "... ihtiyati tedbir talebinin reddine..." şeklinde karar verilmiştir....
A.Ş. emrine düzenlenmiş 100.000,00 TL’lik bir adet çek alındığını, çekin müvekkil firmanın uhdesinde iken kaybolduğunu, bu nedenle çekin müvekkilce tahsil kabiliyeti kalmadığını, bu durumda mağduriyete yol açtığını, öncelikle dava konusu çeke ilişkin olarak ödeme yasağı konularak tedbiren çekin ödenmesinin men’ine ve çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. TÜM DOSYA KAPSAMINDAN; Davanın zayi nedeniyle çek iptali davası olduğu, ödeme yasağı konulması talepli açılan çek iptali davasında davaya konu çeklerin banka şubesinin ... Şubesi olduğu, davacı şirketin adresinin ... olduğunun anlaşıldığı, Yargıtay 11 Hukuk Dairesi'nin 25/02/2013 tarih ve 2013/2346 Esas,2013/3334 Karar sayılı içtihadında da belirtildiği üzere 6102 sayılı TTK'nun 818.ci maddesi yollamasıyla uyuşmazlığa uygulanması gereken aynı Yasa'nın 757 nci maddesinde zayi nedeniyle çek iptal davasının ödeme yeri veya hamilin yerleşim yeri mahkemesinde görülebileceği hükme bağlanmıştır....
Bu sebeple belirtilen çeklerin iptaline karar verilmesini ve müvekkilin zarara uğramaması için çek hakkında ödeme yasağı konulması için tedbir karar verilmesi talep ve dava etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava; zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. Dava, TTK 818/s. Maddesi yollaması ile çeklerde uygulanması gereken 757 vd. Maddelerine göre açılmış, zayi nedeni ile çek iptali davasıdır. İptali istenen çeklerin muhatap bankaya müzekkere yazılarak çeklerin ödeme için ibraz edilip edilmediği, ibraz edilmiş ise ibraz bilgileri sorulmuş, buna ilişkin kayıtlar dosyamız arasına alınmıştır İptali istenen çeklerle ilgili Mahkememizce verilen ödeme yasağı ve tedbir kararı ilgili muhatap bankaya bildirilmiştir. Türkiye Ticaret Sicil Gazetesine iptale konu çekler yönünden yapılacak ilana ilişkin müzekkere yazılmış, yapılan ilanlara ilişkin Ticaret Sicil Gazetesi örnekleri dosyamız arasına alınmıştır....
Kaybolan çeklerin ise tarafımızca tekrar bulunması mümkün olmadığını, Çeklerin kötü niyetli kişilerin eline geçerek ibraz edilmesinin önüne geçilmek adına, işin önem ve aciliyetine binaen öncelikle ödeme yasağı konulması yolunda TTK. 757 inci maddesi uyarınca ihtiyati tedbir konulması gerektiğini, Öncelikle işin önem ve aciliyetine binaen dava konusu edilen çeklerin üzerine TTK.757 inci maddesi uyarınca ödeme yasağı konulmasına ve ödeme yasağının ilgili bankalara ivedilikle bildirilmesine, Yapı ve Kredi Bankası AŞ.’ nin, ... seri no’lu, 28.10.2021 vade tarihli, 10.000,00 TL bedelli çekin ve Halk Bankası AŞ’nin, ... seri no’lu, 22.10.2021 vade tarihli, 100.000,00 TL bedelli çeklerin iptaline, karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/165 Esas KARAR NO: 2021/651 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle) DAVA TARİHİ: 09/03/2021 KARAR TARİHİ: 29/09/2021 Mahkememizde görülen Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ------- bonoları kaybettiğini beyan ederek ödeme yasağı konulması ile çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLER VE GEREKÇE :Dava hasımsız çek iptali davası olup, davacı vekili davalarının kabulünü talep etmekle---- tarihlerinde yapıldığı,---- aylık ibraz - itiraz süresi içerisinde mahkememize müracaat olmadığı, davaya itiraz edilmediği, bonoların bulunamadığı anlaşılmakla, davaya konu bonoların iptaline karar verilerek, aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Şubesi'ne ait, Keşidecisi ...olan, ... çek nolu, ... keşide tarihli, 11.320,000-TL bedelli çeklerin üzerine ödeme yasağı konulması yönünde verilen tedbirin HMK.nın 397/2. Maddesi uyarınca kesinleştikten sonra KALDIRILMASINA, bu hususta ilgili banka şubesine müzekkere yazılmasına, 5-İhtiyati tedbir kararı için alınan teminatın HMK.nın 392/2.maddesi uyarınca hükmün kesinleşmesinden itibaren 1 ay içerisinde tazminat davası açılmaması halinde DAVACIYA İADESİNE, 6-Artan gider avansı olması halinde karar kesinleştiğinde ve talep halinde harcanmayan gider avansının davacıya iadesine, Dair, davacı asilin yokluğunda tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf yolu açık olmak üzere dosya üzerinden karar verildi. ... Katip ... (e imzalıdır) Hakim ... (e imzalıdır)...
Şubesine ait ... çek nolu dört adet çeklerin, TTK.nun 757/1. maddesine göre zayi edildiği bildirilen çekleri müvekkilinin kaybettiğini, bu nedenle söz konusu çeklerle ilgili ödeme yasağı konulmasını ve çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Mahkememizin .../.../... tarihli duruşmasında Davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin kabulü ile; % 15 teminat karşılığında, ... ... Şubesine ait ... hesap nolu ... çek nolu ... Tl bedelli ... tarihli çekin üzerine ödeme yasağı konulmanına karar verilmiş ve davacı vekilince teminatın yatırıldığı ve ilgili bankaya ödeme yasağı konulması hususunda müzekkere yazılmıştır. Davacı vekili bu kez de uyap üzerinden gönderdiği .../.../... tarihli dilekçesi ile ... A.Ş. ... ... Şubesine ait, ... hesap nolu, ... çek nolu, .../.../... tarihli ......
Kuryesi tarafından dağıtım esnasında çalındığını, dağıtıcı ve kargo şirketi tarafından bu konuda gerekli suç duyurularında bulunulduğunu, dosyanın soruşturma aşamasında olduğunu, Çek emre yazılı olup çalanlar tarafından bankaya ibraz edilmek suretiyle tahsil edilmesinin mümkün olduğunu Bu sebeple öncelikle ilgili çek hesabına Ödeme Yasağı konulması ve ardından çekin iptaline karar verilmesi gerektiğini, tüm bu nedenlerle dava konusu çekin öncelikle ödemeden men’i için Tedbir kararı verilmesini; ve dava konusu çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLER VE GEREKÇE : Dava, zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptali istemine ilişkindir. Dava dilekçesi ve sair tüm evraklar hep birlikte incelenmiştir. Mahkememizce dava konusu çekle ilgili olarak gerekli ilanların yapıldığı, ve dava konusu çeke ödeme yasağı konulduğu anlaşılmıştır. Mahkememizce 09/12/2020 tarihli müzekkere ile ......
