Taraflar arasındaki çek istirdatı davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkili ile davalı şirket arasında inşaat malzemesi satışı konusunda anlaşma yapıldığını, müvekkilinin mal bedeline karşılık davalıya çek vermesine rağmen davalının müvekkiline teslim etmesi gereken malları teslim etmediğini, davalı tarafın çeki bila bedel iade edeceğini yazılı olarak bildirmesine rağmen çekin iade edilmediğini ileri sürerek, bedelsiz kalan çekin ödemesinin durdurularak iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı davaya cevap vermemiştir....

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, çek hakkında ödeme yasağının davalı tarafından değil .... tarafından alındığı, iptal kararı üzerine davacının bankaya gönderdiği çek bedelinin davacıya iade edildiği, .... tarafından davalı aleyhine çekin istirdatı davası açılmadığı, davalının tazminatı gerektirir haksız ve kötü niyetli eylem ve davranışı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur....

Şubesi'ne ibraz edildiği görülmekle davacı vekiline TTK madde 763 uyarınca çek istirdatı açmak üzere kesin süre verilmiş, davanın açılmaması halinde davanın reddedileceği ara karar ile ihtar edilmiştir. Davacı vekilince çek istirdatı davası açılmadığı beyan edilmiştir. Bulunan çeklerin zayi nedeniyle iptallerine karar verilemez. Tüm bu nedenlerle kimin uhdesinde olduğu belli olmasına rağmen, hamilden iadesi istenilmeyen çek yönünden talebin reddine karar verilerek aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir....

GEREKÇE: Dava, 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesine dayalı çek istirdatı istemine ilişkindir. TTK’nın 792. maddesine göre, "Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790'ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.''TTK'nın 790. maddesinde ise, "cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır" hükmü düzenlenmiştir. Çek istirdatı davalarında davacı, çekin yetkili hamili olduğunu, çekin rızası hilafına elinden çıktığını ve davalının çeki kötüniyetle iktisap ettiği veya çeki iktisapta ağır kusurlu olduğunu kanıtlaması gerekir....

HÜKÜM:Yukarıda açıklandığı üzere; DAVANIN KABULÜNE, 1-Keşidecisi davacı olan-------------- çek, Keşidecisi davacı olan -------------- seri nolu çek, Keşidecisi davacı ----- bedelli ------ seri nolu çek, Keşidecisi davacı----------seri nolu çeklerin bedeli olan toplam ---- davalıdan istirdatı ile davacıya verilmesine, 2-Alınması gerekli 6.831,00-TL harçtan davacı tarafından yatırılan 1.366,20-TL peşin harç, 341,55-TL tamamlama harcı toplamından oluşan 1.707,75-TL harçtan mahsubu ile bakiye 5.123,25-TL'nin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına, 3-Davacı tarafından dava açılırken yatırılan 1,366,20-TL peşin harç, 35,90-TL başvurma harcı ve 341,55-TL tamamlama harcı toplamı olan 1.743,65-TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 4-Davacı tarafından sarfedilen toplam 2,920,80-TL yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 5-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden ------- vekili için takdir olunan 13.450,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya...

Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2019/367.E. sayılı dosyası ile çek istirdatı davası açıldığını, bu tedbir kararı kaldırılmadan takibe devam edilemeyeceğini ileri sürerek, takibin iptaline ve tazminata karar verilmesini talep etmiştir. Dava dilekçesi davalıya tebliğ edilmemiş, evrak üzerinden karar verildiği görülmüştür. İzmir 9. İcra Hukuk Mahkemesince yapılan yargılama sonunda, davacının davasının reddine karar verilmiştir. Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; takip konusu çekin davacı şirketin rızası dışında elinden çıktığını, bunun üzerine İzmir 6. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2019/628 Esas sayılı dosyası ile "zayi nedeniyle çek iptali" davası açıldığını, dava açıldığı aşamada çekin kimin elinde olduğunu bilmediklerini, taraflarınca açılan çek iptali davası dosyasına davalı şirket tarafından verilen beyan üzerine çekin davalının elinde bulunduğunun anlaşıldığını, bunun üzerine davalı şirkete karşı İzmir 3....

E. sayılı dosyada görülen davada karşılıksız çek keşide etmekten haksız olarak ceza alması ve bu ceza nedeni ile tutuklanınca cezaevine girmemek için borcu olmayan çek bedelini ödenmesi sonucu haksız olarak ödediği paranın faiziyle birlikte iadesi gerektiği, ne icra takibinin tarafı, ne de imza sahibi olarak borçlu olmadığı bir parayı ödediği, davanın kabulü gerektiği bildirilerek başvurulmuştur. UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR Davacı tarafça ödenen çek bedelinin davalıdan istirdadının olanaklı bulunup bulunmadığı uyuşmazlık konusudur. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava, ödenen çek bedelinin istirdatı istemine ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355.maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır. ... 3. İcra Müdürlüğü'nün.... esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davalı tarafından, ... ... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi , lehdarı ......

A.Ş., Sayın Mahkemenizin yukarıda zikredilen dosyası ile istirdatı ......

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Dava, çek istirdatı istemine ilişkindir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 5. maddesinde" Dava şartı olarak arabulucuk Madde 5/A - Bu Kanunun 4 üncü maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan,konusu bir miktar para olan alacak, tazminat, itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarında,dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır", düzenlemesi yer almaktadır. Davada davacı çek istirdatı bulunmuş olup, davanın niteliği itibariyle davacının davalıya borçlu olup olmadığının tespiti ile çekin istirdatının gerekip gerekmediği hususlarında yargılama yapılması gerektiği ve bu hususlarda yargılama yapılmadan önce arabulucuya başvurunun zorunlu olduğu anlaşılmaktadır. Kanun istirdat davalarında da arabulucuya başvurmayı zorunlu kılmış istirdat davasının niteliği bakımından bir ayrıma da gitmemiştir. Bu itibarla eldeki davada arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olarak kabul edilmiştir....

Mahkememizce, davacı vekiline, dava konusu çekleri elinde bulunduranlara karşı çek istirdatı davası açmak ve dava açtığına dair belgeleri mahkememize ibraz etmek üzere kesin süre verilerek, aksi takdirde söz konusu çekler üzerinde bulunan ödeme yasağı kararının kaldırılacağı ve çek iptali davası yönünden davanın reddine karar verileceği hususunun ihtarına yönelik ara karar kurulmuş, ara kararın davacı vekiline tebliğine rağmen davacı vekili tarafından söz konusu çeklere yönelik çek istirdatı davası açılmadığından Mahkememizce ödeme yasağına ilişkin tedbirin kaldırılmasına karar verildiği görülmüştür....