Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, birleşen dosyalar, taraf beyanları, icra dosyası, yargılamaya konu çek içerikleri, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde; Asıl dava, ... çek seri no.lu ve 20.000 TL bedelli çekin 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesi uyarınca açılmış çek istirdadı istemine ilişkindir. Birleşen Bakırköy .... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas - ...Karar sayılı dava, ... çek seri nolu ve 20.000,00 TL bedelli çekin 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesi uyarınca açılmış çek istirdadı istemine ilişkindir. Birleşen Bakırköy .... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas - ... Karar sayılı dava, ... çek seri nolu ve 20.000,00 TL bedelli çekin 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesi uyarınca açılmış çek istirdadı ve menfi tespit istemine ilişkindir. Menfi tespit istemi yönünden; Davacı taraf, ... ve ... seri numaralı çeklerde yer alan 1. cirodaki davacı ismi üzerindeki imzanın sahte olduğu iddiasında bulunmuştur....
Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, istirdat davası açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Nitekim TTK sistematiği ve Dairemiz yerleşik uygulaması da bu yöndedir. İlke temelinde; hasımsız olarak açılan davalarda, üçüncü kişilerin davaya müdahaleleri halinde davanın çekişmeli duruma gelmesi mümkün ve gerekliyse de; çek iptali davalarında yukarıda açıklanan bu prosedür gereğince, hasımsız şekilde açılan davaya çek hamili üçüncü kişilerin asli ya da fer’i müdahale imkanı mevcut olmayıp, ancak anılan usul gereğince hareket etme olanağı bulunmaktadır....
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe; İlgili bankadan çekin akıbeti ve çek sebebiyle müracaat olup olmadığı araştırılmış, çekin Tam Finans Faktoring AŞ tarafından tahsil amacıyla ibraz edildiği bildirilmiş olmakla, davacı vekiline dava konusu çekin istirdadı konusunda dava açması için süre verilmiş ancak davacı tarafça istirdat davası açılmamıştır. Dava konusu çekin zayi olmadığı anlaşılmakla davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir....
kalınan 6.445.000.000.TL.’nin istirdadı amacıyla girişilen icra takibinin davalının haksız itirazı sonucu durduğunu belirterek itirazın iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davacının keşide ettiği 29.12.2006 gün ve 8844260 rakamlarıyla başlayan 35.000,00 TL tutarlı çek, davalı adına düzenlenmiştir. Bu çek nedeniyle, davacının 06.02.2007 ve 27.02.2007 tarihli dekontlarla ... Kimya’ya, yine aynı çeke mahsuben 19.04.2007 ve 27.06.2007 tarihli banka dekontlarıyla ... Orman’a ödemeler yaptığı dosyaya giren belgelerle sabittir. Mahkemece davalıya verilen çek bedelinin, 3. şahıslara ödeme nedeni araştırılmadan hükme varılmıştır. Oysa yapılması gereken iş, dosyaya giren çek ve dekontlar konusunda davalının HUMK’nın 230 vd. maddeleri gereğince isticvap edilmesi, ödeme nedeninin araştırılması, davalının çekin 3. şahıslara ödeme nedenini kanıtlayamaması durumunda, iş bedeline mahsuben verildiği kabul edilerek davanın sonuçlandırılmasından ibarettir. Bu hususlar üzerinde durulmadan, eksik incelemeyle davanın reddi isabetli olmamış, kararın bozulması gerekmiştir....
Gerçekten de zayi nedeniyle çek iptâli davası TTK'nın 669. maddesi uyarınca çeklerin rıza dışında elden çıkarılması veya kaybolması halinde çek hamili veya lehtarı tarafından açılabilmekteyse de, temyize konu olayda çekler kaybolmamış ve çalınmamış olduğu gibi davalı elinde bulunduğu da tartışmasızdır. Çeklerin 26.05.2010 tarihli sözleşme uyarınca verildiği uyuşmazlık konusu değildir. Eldeki davada verilen çek tutarı kadar imalât yapılmadığı iddiasıyla talepte bulunulmuştur. Her ne kadar dava dilekçesinin sonuç bölümünde çeklerin iptâli talep edilmişse de, dava niteliği itibariyle İİK'nın 72. maddesinde düzenlenen menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. Davanın hukuki nitelendirilmesini yapma görevi hakime aittir....
- K A R A R - Davacı vekili, müvekkili şirkete ait çek defterinin hırsızlık sonucu kaybolduğunu, 9099012 numaralı çekin davalılardan ... tarafından bankaya ibraz edildiğini, çekteki imzanın müvekkili şirketin yetkililerine ait olmadığını belirterek 9.500,00 TL bedelli anılan çek nedeniyle borçlu olmadıklarının tespitine ve çekin istirdadına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ..., .... Tekstil Gıda Tüketim San. Dış Tic. Ltd. Şti vekili, davalı ...'...
DAVANIN KONUSU: Çek İstirdadı Taraflar arasındaki istirdat davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle dava dosyasının, İstanbul 19.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2020/433 Esas sayılı dosyasıyla birleştirilmesine dair verilen karara karşı, davalı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin hamili olduğu ... Kemalpaşa Organize Sanayi Bölgesi İzmir Şubesine ait 168.381,00 TL bedelli çekin davacı şirkete göndermek üzere kargo şirketine teslim edildiğini, ancak çekin kargoda kaybolduğunu, açılan çek iptali davasında mahkemece ödeme yasağı konulduğunu, mahkemece ibraz edilen çekin istirdadı için süre verildiğini, ileri sürerek, dava konusu çekin istirdadına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı ve dahili davalı ... vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, sözleşmenin feshi, çeklerin iptâli, ödenen çek bedellerinin istirdadı istemleriyle açılmış, mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, karar üçüncü kişi ... vekili ile katılma yolu ile de davacı kooperatif vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı vekili dava dilekçesinde tarihlerini ve miktarlarını açıkladığı toplam 21.200,00 YTL.lik 5 adet çekin bedellerinin ödendiğini belirterek istirdat isteminde de bulunmuştur....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca verilen çek nedeniyle fazla ödenenin istirdadı istemine ilişkindir. Davalılar, çekin eksik işler ile kira tazminatı karşılığı verildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemenin davanın kabulüne dair kararı davalılar tarafından temyiz edilmiştir. Taraflar arasında imzalanan 12.01.2001 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca davalının yapımını yükümlendiği inşaattan zemin kattaki işyerlerinin eşit olarak paylaşımı, birinci kattaki üç adet dairenin, (8) nolu daire ile çatı arası payının arsa sahiplerine verilmesi, inşaatın 22 aylık sürede tamamlanması kararlaştırılmıştır....
