Mahkemece, toplanan deliller ve dosya kapsamına göre; dava konusu çek üzerinde imza incelemesi yapmak üzere 26/05/2010 tarihli oturumda çek aslının kendisinde olduğunu beyan eden davalı...a çek aslını 20 günlük kesin süre içerisinde dosyaya ibraz etmesi aksi takdirde davacı tarafın imza itirazının kabul edilmiş sayılacağı yönünde ihtarda bulunulmasına rağmen davalının çek aslını ibraz etmemesi nedeniyle çekteki imzanın davacıya ait olmadığı kabul edilerek, davacının davasının kabulüne, ... ... Şubesine ait ... numaralı, 5.500,00 TL bedelli çekin iptali ile davalılardan istirdadı ile davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmiştir....
Davacı vekilinin talebi 30.11.2007 tarihli 5.000 YTL bedelli çek nedeni ile borçlu olmadığının tespiti ile bu çekten dolayı ödenen bedelin istirdadına ilişkindir. Uyuşmazlık konusu çek bir tanedir ve istirdadı istenen bedel de bu çeke ilişkin bulunmaktadır. Bu durumda mahkemece, görev hususunun çek bedeli dikkate alınarak değerlendirilmesi gerekirken yanılgılı gerekçelerle yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 11.03.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Talep eden vekiline çek istirdat davası açılmak üzere mahkememizin 03/06/2022 tarihli ara kararı ile kesin mehil verilmiş, talep edence mahkememizin 2022/383 E sayısında kayıtlı davacısı ..., davalısı ...Enerji Elektrik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Olan dosya ile talebe konu ...Bankası A.Ş. Anıt Şubesinin, çek Numarası; 7842306 çek numaralı, çek Bedeli; 100.000,00-TL çek için istirdat davası açıldığı görülmüştür. DEĞERLENDİRME: Talep eden tarafça zayi nedeniyle çek iptali talep edilmiş ise de ;talebe konu ...Bankası A.Ş. Anıt Şubesinin, çek Numarası; 7842306 çek numaralı, çek Bedeli; 100.000,00-TL çekin hamil ...Enerji Elektrik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından tahsil için bankaya ibraz edilip icra takibine konu edildiği, davacı tarafça Ankara 11....
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)) DAVA TARİHİ : 26/12/2022 KARAR TARİHİ : 14/06/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 19/06/2023 Mahkememizde görülmekte olan çek istirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde; Davacı vekili davacının meşru hamili olduğu Anadolu Bank Bursa Şubesi Tarihi ve Ödeme Yeri belirtilmeyen Keşidecisinin ...A.Ş. olduğu Seri No: A- ... imzalı boş çek yaprağının kaybolması sebebiyle Yenişehir Asliye Hukuk Mahkemesi'nin .../... Esas sayılı dosyasından çek iptali davası açıldığını, yargılama esnasında çekin davalı tarafından mahkemeye ibraz edildiğini ve ödeme yasağının kaldırılarak davanın reddine karar verildiğini, bu kararın istinafı üzerine çek iadesi davası açmak için süre verilmeden davanın reddedilmesi hatalı bulunarak yerel mahkeme kararının istinafça kaldırıldığını ve Yenişehir Asliye Hukuk Mahkemesi'nin .../......
Mahkemece tüm dosya kapsamına göre; çek iptali davalarının ... açılan davalardan olduğu, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıktığı, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda verilen süre içerisinde davacının istirdat davası açtığı, işbu davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle konusuz kalan çek iptali davasının esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, zayi nedeniyle çek iptaline ilişkindir. Mahkemece, dava konusu iki adet çekin hamilinin ortaya çıktığı, davacıya verilen süre içerisinde çek hamiline karşı istirdat davası açıldığı, davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına ve çekler ile ilgili verilen ödeme yasağı tedbirinin kaldırılmasına karar verilmiştir....
Davacı ...-... vekili istinaf dilekçesinde özetle; Huzurdaki davanın, ... açısından TTK 792 uyarınca çek istirdadı davası ve tüm davacılar için kötü niyetli davalı hamile borçlu olmadıklarının tespiti davası olduğunu, dava konusu çek, davacılardan ...Ltd. Şti. firmasından ciro yoluyla aradaki ticaret kapsamında teslim alınıp, kasada bekletildiği sırada adreste gerçekleşen hırsızlık eylemi sonucu çalındığını, eylem ile ilgili savcılık soruşturmasının Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 2020/111766 Soruşturma dosyasından sürdüğünü, Çekin davacı elinde ve henüz cirolanmamışken, rızası dışında elinden çıktığını, bu yüzden çek ile ilgili İstanbul ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyasından başlatılan icra takibinde çek elinden rızası dışında çıkan davacı ...'ın cirosu olmadığından adının geçmediğini, Bakırköy 6....
Mahkememizce ---- tarihli celsede davacı vekilinin yüzüne karşı söz konusu 3 çeki elinde bulunduran ----- çek istirdatı davası açmak üzere usule uygun kesin süre verilmiş, davacı yanca verilen kesin süre içinde dava açılmamıştır. Buna dair hiçbir belge sunulmamıştır. -------- iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır." belirtmiştir. ----------- TTK'nın 758.maddesi şu şekildedir : ''Poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde, mahkeme, dilekçe sahibine iade davası açması için uygun bir süre verir....
Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Hasımsız olarak açılan davalarda, üçüncü kişilerin davaya müdahaleleri halinde davanın çekişmeli duruma gelmesi mümkün ve gerekliyse de, çek iptali davalarında yukarıda açıklanan prosedür gereğince, hasımsız şekilde açılan davaya çek hamili üçüncü kişilerin asli ya da fer’i müdahale imkanı yoktur....
Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olup, bu davalar, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, istirdat davası açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Nitekim TTK sistematiği ve Dairemiz yerleşik uygulaması da bu yöndedir. İlke temelinde; hasımsız olarak açılan davalarda, üçüncü kişilerin davaya müdahaleleri halinde davanın çekişmeli duruma gelmesi mümkün ve gerekliyse de; çek iptali davalarında yukarıda açıklanan bu prosedür gereğince, hasımsız şekilde açılan davaya çek hamili üçüncü kişilerin asli ya da fer’i müdahale imkanı mevcut değildir....
Davanın dava yığılması şekliyle rıza hilafına elden çıkan çekin TTK'nın 792.maddesi uyarınca istirdadı ve İİK'nın 72.maddesi uyarınca çekten dolayı borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkin dava nedeniyle borçlu olmadığı sabit bulunmakla, reddedilen çek istirdadı talebi yönünden vekil ile temsil edilen davalılar yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir. HÜKÜM: (Gerekçesi ve Ayrıntısı Yukarıda Açıklandığı Üzere); 1-Davacının dava konusu ... A.Ş. ... Şubesine ait, ... Seri Nolu, 06/11/2017 keşide tarihli, 10.760,00-TL bedelli çek nedeniyle açmış olduğu menfi tespit davasının KABULÜ ile davalılara borçlu olmadığının tespitine, 2-Davacının ... A.Ş. ... Şubesine ait, ......
