(Y.11.HD.’nin 18.06.1990 gün E.89/4807, K 90/4817 sayılı kararı) Açıklanan nedenlerle, keşidecinin doğrudan doğruya mahkemeye bu konuda çek iptali davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle iptal davası ancak hamil tarafından açılabilir. Ayrıca; ilgili çeklerin boş olduğunun bildirildiği ve bu kapsamda çek niteliği bulunmadığından davanın reddine karar verilerek aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/499 Esas KARAR NO : 2022/560 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ: 06/07/2022 KARAR TARİHİ: 07/07/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : İDDİA: Davacı taraf dava dilekçesinde özetle: tarafına ait ------- adet çekin çamaşır makinesinde yıkanması sonucu kullanılamaz hale geldiğini belirterek --- adet boş çek yaprağının iptaline karar verilmesini talep etmiştir. İNCELEME ve GEREKÇE:Dava, TTK.nun 818/s, 757- 765. madde hükümlerine göre zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. Davacı taraf dava dilekçesinde, çek hesabının kendisine ait olduğunu belirtmiştir. TTK.757-765.maddelerinde yer alan yasal düzenlemeye, yerleşik uygulamaya ve ilmi açıklamalara göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/125 Esas KARAR NO : 2023/142 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 07/02/2023 KARAR TARİHİ : 21/02/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: müvekkiline ait -----seri numaralı 3 adet çekin boş biçimde keşide edilmeden kaybolduğunu, aramalara rağmen 3 adet boş çek yaprağının bulunamadığını ileri sürerek 3 adet çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İNCELEME ve GEREKÇE :Dava, TTK.nun 818/s, 757- 765. madde hükümlerine göre zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir.Davacı vekili dava dilekçesinde, çek hesabının davacıya ait olduğunu ve çeklerin boş olduğunu belirtmiştir....
Davalı vekili, takibe konu edilen çek davacılara ciro eden kişinin ve davacıların cirosunun iptal edildiğini, iptal edilen cironun da yok hükmünde olduğunu, iptal edilerek yok hükmünde olan ciro sahibi hamilin çeke dayanarak takip başlatmış olmasının hukuka aykırı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, uyuşmazlık konusu çek arkasındaki cironun iptal edilmesi nedeni ile davacıların yetkili hamil sıfatının bulunmadığı, ciro silsilesinin kopuk olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Çek aslını bankaya ibraz eden davacıların oluşturduğu adi ortaklık meşru hamil konumunda olduğundan dolayı banka yasal olarak ödemekle yükümlü olduğu, ibraz tarihinde geçerli olan çek sorumluluk bedelini davacı tarafa ödemek zorundadır.Bu husus gözetilerek mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde ret kararı verilmesi doğru olmamış, mahkeme kararının bozulması gerekmiştir....
IBAN numaralı hesabı üzerinden keşide edilen 1754 çek şube numaralı 0007245, çek numaralı, 0007246 çek numaralı, 0007247 çek numaralı, 0007248 çek numaralı, 0007249 çek numaralı ve 0007250 çek numaralı 0,00 TL bedelli çeklerin zilyedi olduğunu, davacının zilyedi olduğu işbu çeklerin yer aldığı çek defterini kaybettiğini belirterek ... Bankası Sincan/Ankara Şubesi’nin ... IBAN numaralı hesabı üzerinden keşide edilen 1754 çek şube numaralı, 0007245 çek numaralı, 0007246 çek numaralı, 0007247 çek numaralı, 0007248 çek numaralı, 0007249 çek numaralı ve 0007250 çek numaralı çeklerin zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2023/765 Esas KARAR NO: 2023/712 DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ: 30/10/2023 KARAR TARİHİ: 01/11/2023 Dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda; TALEP:Davacı dava dilekçesinde özetle; kendisine ait olan ------ aldığı seri numaraları -------- adet çek yaprağını içeren çekleri kaybettiğini, söz konusu çek yapraklarının kötü niyetli 3. Kişilerin eline geçmesi ve bu nedenle çek karşılığının haksız şekilde tahsil edilmesi ihtimalinin bulunduğunu, söz konusu çekleri bulan kimselerin çek üzerinde yer alan kısımları doldurup tahsilini yapmalarını önlemek adına öncelikle ve ivedi olarak ilgili bankaya çeklerin ödemeden men talimatı verilmesine ve çeklerin iptal edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İNCELEME VE GEREKÇE :Dava zayi nedeniyle çek iptal davasıdır....
Dava konusu uyuşmazlık, çek hesabı sahibi davacının boş çek yapraklarını çamaşır makinesinde yıkanarak zayi oldukları iddiasından kaynaklanmaktadır. 6102 sayılı TTK'nın 818/s bendi yollaması ile aynı Kanunun 757. ve devamı maddelerine göre açılacak kıymetli evrakın zayi nedeniyle iptali istemine ilişkin davalarda, dava açma yetkisi hamile ait olup, keşidecinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Diğer yandan, boş çek yapraklarının TTK’nun 780. maddesi uyarınca çek vasfını haiz olmadığı, başka bir anlatımla kıymetli evrak niteliğinin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Zayi nedeniyle iptal davalarında amacın, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olduğu gözetildiğinde, keşidecinin kendisine ibraz edilmek üzere iptal kararı istemesi bu yolun kanunda öngörülen konuluş amacı ile bağdaşmaz. Olayları açıklamak taraflara, hukuki nitele yapmak hakime aittir....
Dava, dava dilekçesinde belirtilen çek yapraklarının zayi olması nedeniyle iptallerine karar verilmesi istemine ilişkindir. Davacı tarafın iptali istemiş olduğu evraklar dilekçesinde belirttiği üzere çek yaprağı olup henüz kıymetli evrak vasfında değildir. Zayi nedeni ile iptal kararı verilebilmesi için iptali istenen evrağın kıymetli evrak niteliğinde olması gerekir. Bu yüzden kaybolduğu iddia edilen çeklerin TTK'nun 776.maddesinde belirtilen unsurları taşıması dava şartıdır. İptal istenen çek yapraklarında davacının beyanına göre tüm bölümler boş olup,bu hali ile de TK.776.maddesindeki yasal unsurları bulunmadığından çek niteliğinde sayılmaz ve haklarında zayi nedeni ile iptal kararı verilemez. Yukarıda açıklanan nedenlerle davanın reddine karar vermek gerekmiş aşağıda ki şekilde hüküm kurulmuştur....
Davacı tarafın iptali istemiş olduğu evrak 18/02/2022 havale tarihli dilekçesinde belirttiği üzere çek karnesi olup henüz kıymetli evrak vasfında değildir. Zayi nedeni ile iptal kararı verilebilmesi için iptali istenen evrağın kıymetli evrak niteliğinde olması gerekir. Bu yüzden kaybolduğu iddia edilen çek karnesinin TTK'nun 776.maddesinde belirtilen unsurları taşıması dava şartıdır. İptal istenen çek karnesi olup, hali ile de TK.776.maddesindeki yasal unsurları bulunmadığından çek niteliğinde sayılmaz ve haklarında zayi nedeni ile iptal kararı verilemez. Yukarıda açıklanan nedenlerle davanın reddine karar vermek gerekmiş aşağıda ki şekilde hüküm kurulmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/290 Esas KARAR NO : 2021/553 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 26/04/2021 KARAR TARİHİ : 29/04/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA: Davacı dava dilekçesinde özetle;---- şubesinden aldığı çek defterinin kayıp olduğunu beyan ederek çek defterinde bulunan -------- çek yaprağının iptaline karar verilmesini dava ve talep etmiştir. İNCELEME VE GEREKÇE : Dava dilekçesi değerlendirildiğinde; talep zayi olduğu iddia edilen çek defterinde bulunan çek yapraklarının iptalidir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 818. maddesinde poliçeye ilişkin iptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle, 764 üncü maddenin birinci fıkrasının çekler için de uygulanacağı düzenlemesine yer verilmiştir. 6102 sayılı TTK'nın 757/1. maddesinde çekin iptalini talep etme yetkisi hamiline tanınmıştır....
