Aynı kanunun 652. maddesine göre de; kıymetli evrakı zayi eden kimse, iptal kararı alarak hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir veya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir. Keşidecinin senet üzerinde ileri sürebileceği bir hakkı mevcut değildir. Kaldı ki, çek iptali davası hasımsız olup, dava sonunda verilecek iptal kararı çek hamili üçüncü kişileri bağlamaz. Çekin iptal kararından sonra takibe konu olması halinde de, keşidecinin yine menfi tespit davası açarak bu çekten dolayı borçlu olmadığını ispat etmesi gerekir. Açıklanan nedenlerle, keşideci çek iptal davası açamayacağından davanın usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davanın HMK 114/1-d ve 115/2 maddeleri gereğince USULDEN REDDİNE, 2-Harç peşin alındığından ayrıca harç alınmasına yer olmadığına, 3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 4-Sarf edilmeyen gider avansının HMK.'...

Ltd.Şti elinde iken çalındığını, çeki mahkeme yoluyla iptal ettiren çek lehtarına çek bedelinin ödendiğini ileri sürerek, davalı ... ... A.Ş.’nin başlattığı takibin haksız olduğunu beyanla çek yönünden borçlu olmadığının tespitini talep ve dava etmiştir. Davalı ... ... A.Ş.vekili, çekin ciro yolu ile alınarak yasal sürede bankaya ibraz edildiğini, keşidecinin ödemeden men teminatı nedeni ile çek arkasına bankaca şerh verildiğinden ödeme yapılmadığını, çekin iptal edildiğini ve çekin keşide tarihindeki tahrifatı bilemeyeceğini, iyiniyetli hamil olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir. Diğer davalı vekili, çek müvekkili elinde iken çalındığından dolayı çekin iptal ettirildiğini, iptal edilen çek bedelinin keşideci davacı şirket tarafından ödendiğini belirterek, davacının borcu bulunmadığını beyan etmiştir....

GEREKÇE: Dava, çek iptali kararının iptali davasıdır. İstinafa gelen uyuşmazlık temelde, çek iptali davasında verilen kararın ildeki davanın davacısı yönünden kesin hüküm teşkil edip etmediği ve çek aslının süresinde ibraz edilip edilmediği noktasındadır. Davalı ... tarafından Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2017/485 esas, 2018/128 karar sayılı dosyasında, dava konusu ... Bankasına ait 31/07/2017 keşide tarihli, ... nolu çekin de aralarında bulunduğu 4 adet çek hakkında zayi nedeniyle iptal istemli dava açılmış ve ibraz edilmediklerinden bahisle ... nolu çek ile birlikte dava konusu olan ... nolu çekin iptaline karar verilmiş ve bu karar 27/04/2018 tarihinde kesinleşmiştir. Davacı ise çek iptali dosyasına ... nolu çek yönünden müdahil olmuştur. Dava konusu çekin bedeli çek iptali dosyasına 10.000,00 TL olarak bildirilmiş, mahkemece de bu miktar üzerinden hüküm altına alınmıştır. Davaya konu ... Bankası Merter Şubesinde tanımlı hesaptan ... Ltd....

İcra Müdürlüğü'nün 2008/2070 E. sayılı dosyası ile icra takibine başladıklarını, ve yine şikayetçi olarak davalı ve şirket yetkilisi eşi ... hakkında karşılıksız çek keşide etmek suçundan Bakırköy 1. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 2009/282 E. sayılı dosyası ile kamu davası açıldığını ve yargılamanın halen devam ettiğini, bu yargılama esnasında Bakırköy 1.Asliye Ceza Mahkemesi'nin 2009/282 E. sayılı dosyasına, davalı tarafından ibraz edilmesi nedeniyle yetkili ve meşru hamili bulunduğu çek hakkında davalı tarafından hasımsız olarak açılan zayii nedeniyle çek iptali davası sonucu İstanbul l0. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 25.12.2007 tarihli, 2007/571 E. ve 2007/833 K. sayılı kararı ile çek iptal kararı verildiğini ileri sürerek, hamili bulunduğu ... seri numaralı dava konusu çek ile ilgili olarak İstanbul l0.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 25.12.2007 tarihli, 2007/571 E.ve 2007/833 K. sayılı ilamıyla verilen zayii nedeniyle çek iptal kararının iptaline karar verilmesini talep etmiştir....

Davacının iptali istenen çeklerin keşidecisi olduğu, çek yapraklarının imzasız olduğu halde iken kaybedildiği dava dilekçesi içeriğinden açıkça anlaşılmaktadır. TTK'nun 651. maddesi gereğince; kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir. Aynı kanunun 652. maddesine göre de; kıymetli evrakı zayi eden kimse, iptal kararı alarak hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir veya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir. Keşidecinin senet üzerinde ileri sürebileceği bir hakkı mevcut değildir. Kaldı ki, çek iptali davası hasımsız olup, dava sonunda verilecek iptal kararı çek hamili 3. kişileri bağlamaz. Çekin iptal kararından sonra takibe konu olması halinde de, keşidecinin yine menfi tespit davası açarak bu çekten dolayı borçlu olmadığını ispat etmesi gerekir....

Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olarak açılmıştır. 6102 sayılı TTK'nun 818/1-s bendi hükmü yollaması ile davada uygulanması gerektiği iddia edilen poliçenin iptali hakkındaki 757 ile 763. maddelerle 764. maddenin 1. fıkrasındaki hükümler çek keşidecisinin zayi nedeniyle çek iptal davası açması öngörülmemiş olup, çek veya poliçe hamilinin iradesi dışında elinden çıkması halinde iptal davası açması öngörülmüş olup keşidecinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı yoktur. 6100 sayılı HMK'nun 114. maddesinde ise, aktif dava ehliyeti dava şartı olarak öngörülmüş olup, 115/1. maddeye göre ise dava şartının yargılamanın her aşamasında mahkemece göz önünde bulundurulacağı hususu düzenlendiğinden açılan davada da keşideci olan davacının zayi nedenine dayalı iptal davası açma hakkı bulunmadığı, kaybolduğu iddia olunan çek ile ilgili zayi belgesi verilmesi istenemeyeceği kanaatine varılarak davanın bu nedenlerle reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur...

Dava dilekçesi içeriğinden anlaşıldığı üzere çekin davacının babasının hesabına ait boş çek olduğu, davacının hamil ya da lehdar olmadığı, çek hesabının sahibinin mirasçısı olduğu anlaşılmaktadır. TTK'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK'nın 651/2. maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir(TTK m.652). Yine, -------- TTK'nın 780. maddesi kapsamında çek niteliğinde olmadığı gibi kambiyo senedi vasfında da değildir. Bu nedenle ---hakkında iptale ilişkin TTK'nın 757. maddesinin uygulanma olanağı da yoktur....

Yasa koyucunun iptal davasına gerek duymasının nedeni; iptal kararı sonrası hakkın hamil tarafından senetsiz tahsilini veya yeni bir senet düzenlenmesini sağlamak (TTK'nun 652)iyi niyetle, iptal kararı getiren hamile ödeme yapan borçluyu, seneti ele geçiren üçüncü kişilere karşı senetten kaynaklanan borç nedeniyle sorumluluktan kurtarmaktır. Keşideci ise çekin iradesi dışında elinden çıkması halinde ileride ibraz edilmesi halinde hak iddia edenlere karşı menfi tespit davası ikame ederek haklarını savunması mümkündür. Açıklanan nedenlerle keşidecinin çek iptali davası açma hakkı bulunmamaktadır. 3-Somut olayda davacının kendisi adına düzenlenmiş ancak henüz doldurulmamış 2 adet çek yaprağının iptali için dava açmış ise de kanunda çek keşidecisine iptal davası açma hakkı verilmemiştir. Dava konusu çekle ilgili iptal davası ancak meşru hamil tarafından açılabilecektir....

GEREKÇE: Dava konusu uyuşmazlık; çek hesabı sahibinin çek yaprağını kaybettiği iddiasına dayalı açtığı zayi nedeniyle çek iptal isteminden kaynaklanmaktadır. 6102 sayılı TTK'nun 651 ve TTK 'nun 818/s bendi yollaması ile aynı Kanunun 757 ve devamı maddelerine göre açılacak kıymetli evrakın zayi nedeniyle iptali istemine ilişkin davalarda, dava açma yetkisinin hamile ait olduğu, keşidecinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmadığı ve ayrıca davaya konu çeklerin boş çek yaprakları olup, TTK’nun 780. maddesi uyarınca kambiyo senedi vasfını haiz olmadığından kıymetli evrak vasfı taşımadığı anlaşılmakla, davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....

Çek keşidecisinin ve bu bağlamda çek hesabı sahibinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle, davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararı yoktur. Ayrıca, çek yaprağının imzasız olarak kaybedilmesi nedeniyle de, çek parağının kıymetli evrak niteliğini kazanmamış olması nedeniyle de iptal talep etmekte hukuki yarar bulunmamaktadır. Davacı, ileride çeke dayalı alacak talep eden olursa, onlara karşı menfi tespit davası açma hakkına sahiptir. Açıklanan bu gerekçeyle, HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan istinaf incelemesi sonucunda, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur....