"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü: Alacaklı tarafından bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile başlatılan icra takibinde, borçluların örnek 10 numaralı ödeme emrinin tebliği üzerine yasal süre içerisinde icra mahkemesine başvurularında; imzaya itirazı ile birlikte ... İcra Müdürlüğü'nün yetkisine de itiraz ettikleri, mahkemece yetki itirazının kabulüne karar verildiği görülmektedir. HMK'nun 19/2. maddesi uyarınca borçlu yetki itirazında seçtiği icra dairesini bildirmelidir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Boşanma Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı erkek tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davalı, usulünce yetki itirazında bulunmuştur. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu kesin olmayan yetki itirazının bir ilk itiraz (HMK m. 116/l-a) olduğunu, ilk itirazların bir ön sorun gibi incelenmesi ve karara bağlanması gerektiğini (HMK m. 117/3) belirlemiştir. Ön sorunun incelenme yöntemi Hukuk Muhakemeleri Kanununun 164. maddesinde gösterilmiştir. Davalının yetki itirazı mahkemece ön sorun şeklinde incelenmeden karara bağlanmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Boşanma Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davalı usulünce yetki itirazında bulunmuştur. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, kesin olmayan yetki itirazının bir ilk itiraz (HMK m. 116/1-a) olduğunu, ilk itirazların ön sorun gibi incelenmesi ve karara bağlanması gerektiğini (HMK m. 117/3) belirlemiştir. Ön sorunun incelenme yöntemi Hukuk Muhakemeleri Kanununun 164. maddesinde gösterilmiştir. Davalının yetki itirazı, mahkemece ön sorun şeklinde incelenmeden karara bağlanmıştır ....
ta bulunan yerleşim yerinin İstanbul adliyesinin yetki alanına dahil olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. ... Tüketici Mahkemesi ise, davalı tarafın yetki itirazında bulunmadan mahkemenin yetkisizlik kararı veremeyeceği gerekçesiyle yetkisizlik yönünde hüküm kurmuştur. 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 23. maddesinin 3. fıkrasında ise “Tüketici davaları tüketicinin ikametgahı mahkemesinde de açılabilir.” hükmü mevcut olup kesin yetki düzenlemesi sözkonusu değildir. Buna karşın HMK'nun 19. maddesine göre, yetkinin kesin olmadığı hallerde yetki itirazı cevap dilekçesinde ileri sürülmelidir, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir. Somut olayda, davalının yetki itirazı bulunmadığı halde ...Tüketici Mahkemesince re'sen yetkisizlik kararı verildiği anlaşılmıştır. Bu durumda uyuşmazlığın, ...Tüketici Mahkemesinde çözümlenmesi gerekmektedir....
Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz." hükmü gereğince yetki itirazı cevap dilekçesinde ileri sürülmediğinden davalının herhangi bir yetki itirazının olmadığı değerlendirilip işin esasının incelenmesi gerekirken, mahkemece re'sen yetkisizlik kararı verilmesi doğru olmamış, mahkeme kararının bu nedenle bozulması gerekmiştir.. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 20/09/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Davalı, yetki itirazında bulunmuştur. Mahkemece, davaya bakmaya ... Mahkemeleri yetkili olduğu gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir. HUMK'nun 187. maddesine göre ilk itiraz olan yetki itirazı davaya cevap süresinde ileri sürülmesi gerekir ve bu husus resen mahkemece nazara alınır. Süresinde yapılmayan yetki itirazı geçerli değildir. Dava dilekçesi 19.10.2007 tarihinde tebliğ edilip, 1.11.2007 tarihinde de yetki itirazında bulunulmuştur. Mahkemece süresinde yapılmayan yetki itirazının reddi ile işin esası incelenerek sonuca uygun karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle, hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 30.12.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Yabancı mahkeme kararlarının tenfizi ve tanınması istekleri basit yargılama usulü hükümlerine göre incelenerek karara bağlanır.(2675 S.K. m.39/1) Basit yargılama usulüne tabi davalarda yetki itirazı, ilk oturuma kadar (en geç ilk oturumda davanın esasına girilmeden önce) ileri sürülebilir. Dava dilekçesi ve duruşma günü yurt dışında bulunan davalıya Tebligat Kanununun 25/a maddesi uyarınca Türkiye'nin...aracılığıyla 20.10.2005 tarihinde tebliğ edilmiştir.Davalı, bu tebligatla davet edildiği 29.11.2005 tarihli ilk duruşmaya gelmemiştir.Yetki itirazı 16.02.2006 tarihli oturumda verilen dilekçe ile ileri sürülmüştür.İtiraz süresinden sonra yapılmıştır.Davada hakimin re'sen (kendiliğinden) dikkate alacağı bir yetki kuralı (kesin yetki) söz konusu değildir.O halde, yetki itirazının reddine karar verilmesi ve işin esasının incelenmesi gerekirken yazılı şekilde davanın yetki yönünden reddi usul ve yasaya aykırıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Velayetin Değiştirilmesi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davacı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dava, 03.08.2015 tarihinde ...’da açılmış, mahkemece, genel yetki kuralı esas alınarak “davalının adresinin ... olduğu” gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. Kesin yetki kuralının bulunmadığı hallerde yetki itirazı ilk itirazlardan olup, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi zorunludur (HMK m. 116, 117). Davalının yetki ilk itirazı bulunmadığı gibi dava “velayetin değiştirilmesi” isteğine ilişkin olup, çekişmesiz yargı işidir (HMK m. 382/2-b-13). Çekişmesiz yargı işlerinde de kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça talepte bulunan kişinin veya ilgililerden birinin oturduğu yer mahkemesi yetkilidir (HMK m. 384). Bu kurala göre, davacı kendi oturduğu yer mahkemesinde dava açabilir....
Bu istisnai nitelikteki yetki kurallarına “özel yetki” kuralları denilmektedir. İlke olarak, özel yetki kuralları genel yetkiyi kaldırmaz, onunla birlikte uygulanır. Ancak istisna olarak, bazı davaların mutlaka belli bir yer mahkemesinde açılması öngörülmüştür ki, bu halde kesin yetki söz konusudur. Kesin yetki halleri, genel yetkiye istisnadır. Bunun dışında, bir dava için özel yetki kuralı bulunsa bile, davacının genel yetki ile özel yetki arasında bir seçim hakkı vardır. Özel yetki kuralları ilke olarak kamu düzenine ilişkin değildir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 08.07.2009 gün 2009/10-236-345 sayılı kararında da aynı ilkeler benimsenmiştir. Ayrıca 6100 sayılı H.M.K m.19/2 hükmünde şöyle denilmiştir: “... Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir” hükmü de göz önünde bulundurulmalıdır. 6100 sayılı HMK’nın 19/2. maddesine göre, yetkinin kesin olmadığı davalarda yetki itirazının cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir....
Davacı vekilince yetki itirazı kaldırılmadan itirazın iptali davası açıldığı anlaşılmakla, mahkeme öncelikle tetkik merciinin (icra hukuk mahkemesinin) yerine geçerek, icra dairesinin yetkisine yönelik itirazı inceleyerek kesin olarak sonuçlandırmalıdır. Bu yetki itirazının incelenmesi sonucunda mahkeme, kendisinin yetkili olup olmadığını da belirlemiş olacaktır. Şu halde mahkemece, öncelikle icra dairesinin yetkisine yönelik itirazın karara bağlanması, sonrasında diğer hususların değerlendirilmesi gerekirken, yazılı şekilde davanın yetki yönünden reddine ve yetkili gördüğü Elazığ Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş olması doğru olmamış, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA, bozma nedenine göre, diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, 22/01/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi....
