İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 16/12/2021 NUMARASI : 2017/353 E., 2021/1000 K., DAVA KONUSU : Alacak (Sosyal Güvenlik Hukukundan Kaynaklanan) KARAR : İDDİANIN ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalının müvekkili Kurumdan yaşlılık aylığı almakta iken aylığının kesildiğini, kesildiği tarihten 26/04/2016 tarihine kadar davalıya müvekkili Kurum tarafından fazla ve yersiz ödeme yapıldığını belirterek, dava konusu yersiz ödeme tutarı olan 98.237,38 TL'nin her bir ay ödendiği tarihten itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/465 KARAR NO : 2022/220 DAVA : İtirazın İptali (Yersiz Ödemeden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) DAVA TARİHİ : 05/07/2021 KARAR TARİHİ : 09/03/2022 Davacı tarafından davalı aleyhine açılan İtirazın İptali (Yersiz Ödemeden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda, tüm dosya incelendi....
İdarenin parasal ödeme kararları (decisions pecunaiaires), hak yaratıcı işlemler (şart tasarruf işlemleri) niteliğinde değildir. İdarenin para ödeme kararları kanunla öngörülen şartların gerçekleşmesi durumunda hak sahibi haline gelmiş kişilere belli bir paranın ödenmesi kararı niteliğindedir. İdarenin aldığı ödeme kararı "tespit edici" niteliktedir, hak yaratıcı işlem değildir. Bu işlemlere konu olan hak, bu kararın alınması ile değil, kanunun öngördüğü koşulların gerçekleşmesiyle ortaya çıkar. Söz konusu kararlar ortaya çıkmış hakkı tespit ederler. Dolayısı ile ödeme kararlarında bir hata olmuş veya bir hukuka aykırılık yapılmış ise (hak etmediği halde ödeme yapılmış ise) bu karar iptal edilebilir veya geri alınabilir. Bu ödeme kararlarına ilişkin memur maaşları, lojman tazminatı, teşvik primleri ödenmesi vs. girmektedir. Yukarıda açıklandığı gibi dava konusu fazla ödemenin idarenin bir şart tasarrufuna dayanmadığı, salt hatalı ödemeden kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Kaldı ki HGK.'...
“…Dava; yersiz ödemelerin iadesi amacıyla davalı aleyhine başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Taraflar arasında yersiz ödeme yapıldığı hususunda uyuşmazlık bulunmamakta olup, İhtilaf yersiz ödenen aylıkların davacı kuruma iadesinin yapılıp yapılmadığı noktalarında toplanmaktadır. Davalı yargılama sırasında mahkemeye sunduğu 10.06.2015 tarihli dilekçesi ile, kendi isteğiyle emekliye ayrıldığını, yersiz ödemeye konu aylıkların kendisine ödenen maaş ve emekli ikramiyesinden kesinti yoluyla tahsil edildiğini beyan etmiş, mahkemece davalının savunması nazara alınmaksızın 8.138,81 TL asıl alacak üzerinden takibin devamına karar verildiği görülmüştür....
Tugay Komutanlığı Saymanlık Müdürlüğü nezdinde "Kişi Borcu" dosyası açıldığını mahkemece yersiz ödeme alacağının tespiti maksadıyla dosya, incelemesi yapılması için bilirkişiye tevdi edildiğini, kararın incelenmesi neticesinde borcun ödenmesi gereken yasal sürenin bitiminden (25 Haziran 2019) itibaren yasal faize hükmedildiği görüldüğünü, dava konusu yersiz ödeme hakkında borcun ödenmesi için davalıya tebliğ tarihinden itibaren 1 ay süre tanındığı, bu durumda faiz başlangıç tarihinin 24/06/2019 olacağının belirtildiğini dava konusu alacak hakkında sözleşmenin feshedildiği 17/04/2019 tarihinden itibaren yasal faize hükmedilmesi gerektiğini ya da borcun tebliğ edildiği- borçlunun temerrüde düşürüldüğü- tarihten (24 Mayıs 2019)itibaren yasal faize hükmedilmesi gerektiğini, davaya konu yersiz ödeme alacağının dayanağının sözleşme olduğunu, Bu sözleşme 17/04/2019 tarihinde feshedilmiş ve aynı tarihte yasa gereği 21/05/2019 tarihinde borçlu hakkında kişi borcu dosyası açıldığını Borçlu tarafa...
Zırhlı Tugay Komutanlığındaki yedek subay görevinden terhis olduğunu, davalının İdare'nin sehven yaptığı ödemeleri kötü niyetli olarak bildirmediği ve iade etmediğini, davalıya yersiz ve fazla ödenen tutarların Mayıs 2016- Ağustos 2017 ayları arasını kapsamakla birlikte toplam 16 ay olduğunu, işbu yersiz ödenen maaşların kademeli faizleri ile öncelikle kurumdan işlem dosyasının istenerek bilirkişi marifetiyle hesaplanması ve taraflarınca yersiz ödenen 71.819,84 TL'nin davalıdan tahsilini talep ettiklerini, bu amaçla davalıya 26.09.2017 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nca yersiz ödemeden dolayı ödeme yazısının gönderildiğini, bu yazıya rağmen davalı tarafından borcu bulunmasına rağmen ödeme yapılmadığı gibi başvurunun da yapılmadığını, davalının kendisine yersiz ödeme yapıldığını bildiğini, zira bu denli büyük ve süregelen yersiz bir ödemenin bilinmediğinin iddia edilemeyeceğinden davalının kötü niyetli konumda olduğunu, iade borcunun da haksız ve kötü niyetli olarak taşınırı elinde...
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/69-354 sayılı dosyasında yapılan yargılama sonucunda Hazinenin açmış olduğu kamu zararının tazminine ilişkin davanın ret ile sonuçlandığı ileri sürülerek borçlu olmadığı halde yersiz olarak ödenen 20.000,00 TL'nin ödeme tarihinden itibaren yasal faizi ile tahsili istenilmiştir. Davalı, hazine vekili davanın öncelikle zamanaşımı nedeniyle reddini, olmadığı takdirde esastan reddini savunmuştur. Mahkemece, tüm dosya kapsamı ile ilköğretim müfettişlerinin gündeliklerini 6542 sayılı Harcırah Kanunu'nun 33/(b) maddesine göre almalarının hukuka uygun bulunduğunun ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/69-354 sayılı dava dosyasında yapılan yargılama sonucu anlaşıldığı, bu durumda icra takibi ile yapılan ödemenin yersiz olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne; 20.000,00 TL'nin 07.07.2010 ödeme tarihinden itibaren yasal faizi ile tahsili cihetine gidilmiş, hüküm, süresinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Dosyadaki kayıt ve belgelerden Mahkemece bozma ilamına karşı “uyma” kararı verilmek suretiyle yapılan yargılamada, Kurumun 26/03/2018 tarihli yazı cevabı ile “davacının babasından dolayı bağlanan aylığın hem eş hem baba Bağ Kur kapsamında olması nedeniyle iptal edildiği ve davacıya 17.982,20-TL borç çıkartıldığı, davacıya ve çocuklarına eş ve baba olan müteveffa sigortalı ...'dan dolayı bağlanan ölüm aylığının yatırılan primlerin toptan ödeme olarak alınması ve hizmet ihyası yapılmadan ölüm aylığı bağlanması nedeniyle iptal edildiği, hak sahiplerine mütevvefa sigortalı eş ...'...
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 07/10/2021 NUMARASI : 2012/184 ESAS, 2021/694 KARAR DAVA KONUSU : KURUM İŞLEMİNİN İPTALİ/YERSİZ ÖDEME KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı/birleşen davada davalı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin prim borçlarını ve sair borçlarını ödediğini ve emekli olduğunu, emekli olduğu tarihte müvekkilinin herhangi bir borcunun olmadığını, ancak Kurum tarafından müvekkilinin prim borcu olduğunu ve başka bir sigortalının prim hesabından (askerlik borçlanmasından) usulsüz olarak hesabına ödemelerde bulunulduğunu, ancak müvekkilinin emeklilik için kuruma başvurduğu zamanda herhangi bir prim borcunun olmadığını, müvekkilinin yaşlı olduğu ve tek gelirinin emekli maaşı olduğunu, Kurum tarafından sigortası iptal edildiği için sağlık güvencesinden de yararlanamadığını belirterek SGK Müdürlüğünün işleminin ihtiyati tedbir kararı ile durdurulmasına, davalı kurumun yersiz ödeme olarak talep etiği asıl alacak ve ferileri bakımından işlemin...
itibaren yasal faiziyle tahsiline karar verildiği, mahsup tarihinden önceki yersiz ödeme toplamı olan 42.772, 34 TL'nin yasal faizinin ise her bir ödeme tarihinden mahsup tarihine kadar ödenmesine karar verildiği anlaşılmaktadır. 5510 sayılı..... ve...........Kanunu'nun, yersiz ödemelerin geri alınmasını düzenleyen 96. maddesine göre, “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler; a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden, b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren...
