"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Yabancı Mahkeme Kararının Tanınması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı, Hollanda (Arnhem) Mahkemesince verilen boşanma kararının tanınmasını istemiş, mahkemece, "o yer mahkemesince davalıya ilanen tebligat yapıldığı, ilanın mevzuunun açık olmadığı, ayrıca adres tespiti yapılmadan doğrudan ilan yapılmasının usul kurallarına uygun bulunmadığı" gerekçesiyle istek reddedilmiştir. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun, yabancı mahkeme kararlarının tanınmasında da aranan 54'ncü maddesinin (ç) bendinde, "o yer kanunları uyarınca, kendisine karşı tenfiz istenen kişinin hükmü veren mahkemeye usulüne uygun olarak çağrılmamış veya o mahkemede temsil edilmemiş yahut bu kanunlara aykırı bir şekilde gıyabında...
Gösterilen sebeple de değerli çoğunluğun kararlarının birinci bendine iştirak edilmemiştir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı vekili, istinaf dilekçesinde özetle; yabancı mahkeme kararının Türk kamu düzenine aykırı olduğunu, bu yöndeki itirazlarının ilk derece mahkemesi tarafından değerlendirilmediğini beyanla, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf kannu yoluna başvurmuştur. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : HMK'nın 355. maddesi uyarınca re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırı haller dışında, istinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılmıştır. Dava, yabancı mahkeme ilamının tanınmasına yöneliktir. Tanıma, yabancı mahkeme kararına kesin delil veya kesin hüküm vasfını kazandırır (MÖHUK md:58). Yabancı mahkeme kararının kesin delil veya kesin hüküm olarak kabul edilmesi yabancı ilamın tenfiz şartlarını taşıdığının mahkemece tespitine bağlıdır (MÖHUK md:58)....
Dava, yabancı hakem kararının tenfizi istemine ilişkindir. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 60-63. maddeleri arasında yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizi düzenlenmiştir. Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası andlaşmalar kapsamında bulunmayan uyuşmazlıklarda adı geçen kanun hükümlerinin uygulanması söz konusu olmakla birlikte, “Türkiye’de Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkındaki ... Haziran 1958 tarihli ..... Sözleşmesi” 08.05.1991 tarih ve 3731 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiş olduğundan ve yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizinde, bu sözleşme hükümlerinin öncelikle uygulanması gerekli olduğundan, .... kapsamına giren hakem kararlarının alanı oldukça daralmıştır. Bununla beraber, Türkiye’nin ........
Dava yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizine ilişkindir. Dairemizin 19.02.2020 tarihli ilamı ile yabancı mahkeme kararının tanınmasına dair verilen ilk kararın, 7194 sayılı Yasa kapsamında değerlendirme yapılması yönünden bozulmasına karar verilmiştir....
Buna karşın eldeki dosyada olduğu gibi yabancı ülkede açılan ve karara bağlanan aynı tür davalarda verilen ortak olmadığının tespiti ve ödenen bedelin iadesine ilişkin yabancı mahkeme kararlarının tenfizine karar verilmesi halinde Türkiye’de açılan davalar ile yabancı ülkede açılan davalarda tamamen zıt sonuçlara ulaşılacak olupTürk Mahkemelerinin emredici yasal düzenleme sonucu verdikleri çok sayıdaki kararlara tezat teşkil edecek yabancı mahkeme kararlarına Türkiye’de icra kabiliyeti kazandıracak bir karar verilmesi MÖHUK’un 54/1-c maddesinde düzenlenen Türk kamu düzenine açık aykırılık teşkil edecektir....
Sayın çoğunlukla aramdaki uyuşmazlık yabancı mahkemece verilen boşanma kararının tanınması halinde, yabancı ilamın kesin hüküm etkisinin hangi andan itibaren hüküm ifade edeceği ve buna bağlı olarak da kadın yararına tedbir nafakasına hükmedilmesinin gerekip gerekmediği hususundadır. Tanıma; yabancı mahkeme ilamına kesin hüküm ve kesin delil etkisi kazandırmak ve yabancı ilama dayanılarak idari bir işlem yapmak için o ilamın tenfiz koşullarını taşıyıp taşımadığının yargıç tarafından tespitidir. Diğer bir söyleyişle tanıma, yabancı mahkeme kararının kesin hüküm vasfının kabul edilmesidir. (5718 s. MÖHUK. m. 58) Yabancı ilam, ancak tanındığı takdirde, Türk mahkemelerinden verilmiş ilamlar gibi kesin hüküm ve kesin delil niteliğini alır. Kesin hüküm ve kesin delil etkisi de, tanımaya ilişkin kararın kesinleştiği andan değil, yabancı mahkeme kararının kesinleştiği andan itibaren hüküm ifade eder. (5718 s....
Bankası ve Halkbank'taki hesaplarının uzun yıllardır işlem görmemesi nedeniyle zamanaşımına uğrama ihtimali olduğunu ileri sürerek yabancı mahkeme kararının Türkiye'de tanınması ve tenfizini istemiş; Mahkemece, Türk Mahkemelerinin münhasır yetkisine dahil bir konuda, yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizine karar verilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine dair verilen karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 2675 sayılı ...'nın yürürlükten kaldırılmasından sonra 12.12.2007 tarihinde yürürlüğe giren 5718 sayılı ...'nın yabancı mahkemece verilen ilamların tanınmasına ilişkin 58.maddesi, ''Yabancı mahkeme ilâmının kesin delil veya kesin hüküm olarak kabul edilebilmesi yabancı ilâmın tenfiz şartlarını taşıdığının mahkemece tespitine bağlıdır. Tanımada 54. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi uygulanmaz. İhtilâfsız kaza kararlarının tanınması da aynı hükme tâbidir....
Eşler arasındaki mal rejimi, TMK’nın 225/2. maddesi uyarınca boşanma davasının açıldığı tarihte sona ermiştir. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun’un 59. maddesi, “Yabancı ilamın kesin hüküm veya kesin delil etkisi yabancı mahkeme kararının kesinleştiği andan itibaren hüküm ifade eder.” hükmünü haizdir. Kanunun bu hükmü ile yabancı mahkeme ilamının kesin hüküm veya kesin delil etkisinin yabancı mahkeme kararının tanıma veya tenfizinden itibaren değil, somut olayda, tanımaya konu yabancı mahkeme boşanma kararının kesinleştiği andan itibaren etkisini göstereceği kabul edilmiştir. Boşanma kararları, yenilik doğurucu kararlardandır. Yenilik doğrucu yabancı mahkeme kararı yalnız tanınabilir, boşanma kararında icraya koymayı gerektiren bir eda kararı var ise bu hâlde eda bölümü için tenfiz kararı verilmesi gerekir. Tanıma kararı verilebilmesinin ön koşulu, yabancı mahkeme kararının varlığı ve kesinleşmiş olmasıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dava, boşanmaya ilişkin yabancı mahkeme ilamının tanınmasına ilişkindir. Yabancı mahkeme kararlarının tenfızi ve tanınması talepleri basit yargılama usulü hükümlerine göre incelenerek karara bağlanır. Basit yargılama usulünde, yapılan ilk duruşmada dava hakkında hüküm verilmeyen durumlarda, mahkeme tahkikata başlar ve tahkikat duruşması için tarafları duruşmaya davet eder. Mahkemece ön incelemenin duruşmalı yapılmasına karar verilerek, davalıya 02.03.2016 tarihli ön inceleme duruşmasına çağrı davetiyesi tebliğ edilmiş,davalı taraf ön inceleme duruşmasına katılmamış, ön inceleme ve tahkikat duruşmaları beraber yürütülerek davalının yokluğunda karar verilmiştir....
