Bu anlatılanların sonucuna göre, davacının şirket yönünden de vekaletsiz iş gördüğü ortadadır. Çünkü, vekaletsiz hareket eden davacının davalılardan şirkete iş görme iradesi açıktır. Vekaletsiz iş görmede, temsil niyeti taşıyan kimse bu maksatla iş sahibinin yararına bir hizmet görür. Geçerli bir yasaklama bulunmadığı sürece de yapılan işin iş sahibinin yararına olduğu kural olarak kabul edilir. Bir kimsenin başkasının hukuk alanına kendi yararına müdahale etmesi mümkün olduğu gibi, iş sahibinin yararına da müdahalesi mümkündür. İlk durumda gerçek olmayan ya da caiz bulunmayan vekaletsiz iş görme; ikinci durumda ise gerçek ya da caiz olan vekaletsiz iş görme söz konusu olur. Caiz olan (gerçek) vekaletsiz iş görmede, iş gören halin icaplarının yapılmasını haklı gösterdiği zaruri ve faydalı masraflarının ödenmesini karşı taraftan isteyebilir (BK m.413 f.1). İş sahibi, iş görenin yaptığı ve halin icaplarının yapılmasını haklı gösterdiği zorunlu ve faydalı masrafları ödemek zorundadır....
Bu durumda ortak yarar söz konusu olur ki; ortak yararın bulunduğu durumlarda iş göreninin menfaati iş sahibinin menfaatine göre daha üstün değilse işin başkasına aidiyeti unsuru var sayılır. Vekâletsiz iş görme nedeniyle taraflar arasında kurulan ilişki bir sözleşme ilişkisi olmamakla beraber iş gören ile iş sahibi arasında kanuni bir borç ilişkisi doğmaktadır. Vekâletsiz iş görme, yasal düzenleme uyarınca gerçek (caiz olan) vekaletsiz iş görme ve gerçek olmayan vekaletsiz iş görme olmak üzere ikili bir ayrıma tabiidir. 6098 s. TBK' nun 526. maddesine göre, bir kimsenin vekâleti olmaksızın iş sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak veya onun hukuka ve ahlaka aykırı yasaklaması olmadan gördüğü iş, gerçek vekâletsiz iş görmedir. Gerçek vekâletsiz iş görmede, iş gören iş sahibinin menfaatine ve yararına iş görme iradesi ile hareket etmektedir. 6098 s....
Bu durumda ortak yarar söz konusu olur ki; ortak yararın bulunduğu durumlarda iş göreninin menfaati iş sahibinin menfaatine göre daha üstün değilse işin başkasına aidiyeti unsuru var sayılır. Vekâletsiz iş görme nedeniyle taraflar arasında kurulan ilişki bir sözleşme ilişkisi olmamakla beraber iş gören ile iş sahibi arasında kanuni bir borç ilişkisi doğmaktadır. Vekâletsiz iş görme, yasal düzenleme uyarınca gerçek (caiz olan) vekaletsiz iş görme ve gerçek olmayan vekaletsiz iş görme olmak üzere ikili bir ayrıma tabiidir. 6098 s. TBK' nun 526. maddesine göre, bir kimsenin vekâleti olmaksızın iş sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak veya onun hukuka ve ahlaka aykırı yasaklaması olmadan gördüğü iş, gerçek vekâletsiz iş görmedir. Gerçek vekâletsiz iş görmede, iş gören iş sahibinin menfaatine ve yararına iş görme iradesi ile hareket etmektedir. 6098 s....
Mahkemece, davacının kooperatif üyesi olmaması nedeniyle kendisinden talepte bulunulamayacağı kabul edilmiş ise de, davalı kooperatif tarafından, taşınmazın davacı adına tescilinden sonra, davacının dairesinde ve ortak alanlarda imalat yapıldığı iddia edildiğinden, davalının dairesine yapılan masrafların tümü ile bunun yanında davalının da yararlanacağı ortak alanların inşaatı için yapılan harcamalardan davalının hissesine düşen kısmından vekaletsiz iş görme hükümleri çerçevesinde davalının sorumluluğu bulunmaktadır....
Vekaletsiz iş görme, Borçlar Kanununun 410 vd. maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan yasanın 413. maddesi gereğince, iş sahibinin menfaati için yapılmış olan bir işte, yapan kimsenin halin icabına göre zaruri veya faydalı bulunan masraflarını ve hakimin taktir edeceği zararını iş sahibinin tazmin etmesi gerekir. Burada vekaletsiz iş görme hükümlerine göre yapılan iş bedelinden davalılardan hangisinin sorumlu olacağı da önem taşımaktadır. Dosya kapsamından dava konusu hastane inşaatı davalı Köylere Hizmet Götürme Birliği tarafından ihale ile davalı ... Müteahhitlik İnşaat Ltd. Şti.'ne yaptırılmış, iş bedeli teknik elemanlar tarafından düzenlenen hak edişlere istinaden ... Müteahhitlik İnşaat Ltd. Şti.'ne ödenmiştir. Davacı tarafından yapılan iş, ihale kapsamında olan ve davalı şirket tarafından yapılması gereken işlerden ise, hak edişler ile iş bedeli davalı şirkete ödendiğinden iş bedelinden vekaletsiz iş görme hükümlerine göre davalı şirket sorumludur....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi -K A R A R- Dava, vekaletsiz iş görme hukuksal nedenine dayalı alacak istemine ilişkin olup hüküm Sulh Hukuk Mahkemesince verilmiştir. 2797 sayılı Yargıtay Yasasının 14. maddesi uyarınca temyiz inceleme görevi Yüksek 3.Hukuk Dairesine aittir. Bu nedenlerle dosyanın anılan Yüksek Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE 13.4.2007 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
TTK m.19/2 uyarınca taraflardan biri tacir olmasa dahi karşı taraf için ticari iş niteliğinde olan sözleşmeler, kanunda aksine hüküm bulunmadıkça ticari iş sayılır. Bu doğrultuda taraflardan yalnız biri tacir olmasına rağmen arada sözleşme bulunduğu takdirde tacir olmayan taraf yönünden de iş, ticari iş sayılıp buna bağlı olarak avans faizi talep edilebilecektir. Somut olayda; tacir olan davacı, sözleşme alacağı için avans faizi talep etmiş ise de ilk derece mahkemesince borcun kaynağı sözleşme olarak kabul edilmemiş, vekaletsiz iş görme hükümlerine dayanılmıştır. Davacı tarafça da bu husus istinaf ve temyiz konusu yapılmamakla borcun kaynağı, vekaletsiz iş görme olarak kabul edilmiştir. Bu durumda taraflar arasındaki ilişki sözleşmeye değil vekaletsiz iş görmeye dayandırıldığından, yukarıda açıklanan ve TTK m.19/2’de düzenlenen ticari iş karinesi somut olayda uygulanamayacak olup, ticari işe bağlı olarak talep edilebilen avans faizine de hükmedilemeyecektir....
Şti. tarafından davalı ... ...’a tapuda devir yoluyla satın aldığını,kooperatif üyesi olmadığını, vekaletsiz iş görme hükümlerine göre zamanaşımı dava konusu bağımsız bölümü arsa sahipleri ve yüklenicilere kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince bırakılan bölümden aldığını, dava konusu bağımsız bölümün teknik şartnameye uygun olarak yapılmasının gerektiğini, davacı kooperatifin dava konusu taşınmazın tümünü tamamlayıp müvekkiline teslim etmesi gerekirken eksik teslim ettiğini, davacının 11.814,90 TL ödeme yapıldığını kabul etmesi nedeniyle bu miktarın dikkate alınması gerektiğin savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacı kooperatif ile dava dışı yüklenici ... Ltd....
Mahkemece; davacı meslek odasının, 26.630,00 kwh'lık elektrik tüketiminin karşılığı olan 8.454,43 TL fatura bedelini ödemekle davalı elektrik şirketinin zenginleşmediği, aksine davalının ifa ettiği hizmetinin karşılığı olduğu, davacı meslek odasının, kendisinden önceki kiracının sorumlu olacağı fatura bedelini yetkisi bulunmadığı halde ödediği, yetkisi bulunmaksızın borcu ödeyen davacı ile dava dışı önceki kiracı arasındaki hukuki ilişkinin vekaletsiz iş görme niteliğinde olduğu, davanın, vekaletsiz iş görme hükümlerine dayalı olarak dava dışı önceki kiracı Hacı Mehmet YETGİN'e açılması gerektiği davalı şirketin pasif dava ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle, husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmiştir. Uyuşmazlık, davacının eski abonenin kullanımından kaynaklandığını iddia ettiği fatura borcunu ödemesi nedeni ile ödenen bedelin davalı elektrik şirketinden iadesi talebine ilişkindir....
Derdest dava vekaletsiz iş görme sebebiyle alacak davasıdır. Her ne kadar davacı taraf bir sigorta şirketini temsilen aracılık hizmetleri yapıyorsa da alacağın sebebi sigorta sözleşmesi değildir. Alacak da bir prim alacağı sayılamaz. Nitekim primler ödenerek sözleşme kurulmuş ve davalı taraf sigorta korumasından yararlanmıştır. Olayda tarafları tacir olan bir vekaletsiz iş görme durumu söz konusudur. Davacı şirket davalı adına prim ödemesi yaptığını ileri sürmektedir. Davacı tarafın sunduğu belgeler incelendiğinde davalıya ait üç aracın sigorta primlerinin yatırıldığı tespit edilmiştir. Buna mukabil davalı taraf makbuz bedellerini ödediğine dair hiç bir kayıt be belge sunmamıştır. Sigorta sözleşmelerinin kurulmasına ilişkin piyasa işleyişi çerçevesinde bir çok acentenin müşteri kaybetmemek adına prim ödenmeden işlem yaptığı, kendi hesabından sigorta şirketine prim bedeli aktardığı ve sonradan müşterisinden tahsilat yaptığı bilinmektedir....
