Davalı tarafa ticari defterlerini sunmak üzere 08/02/2022 tarihli celsede verilen ara karar gereğince süre verildiği ancak davalının ticari defterlerini sunmadığı gibi davacı ticari defter kayıtlarının aksini ispata yarar nitelikte herhangi bir delil ibraz etmediği anlaşılmaktadır....
İlk Derece Mahkemesince; Davacının ticari defterlerini usulüne uygun tutmadığı, usulüne uygun tutulmayan defterlerin sahibi lehine delil teşkil edemeyeceği, defterlerin ancak aleyhe delil teşkil edeceği, her ne kadar davacı defterlerinde alacak görülmekte ise de, defterler usulüne uygun olmadığından lehe delil olarak dikkate alınamayacağı, davacı tarafça alacak iddiasının başkaca yazılı delil ile de ispatlanamadığı gerekçesiyle davanınreddine karar verilmiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davacı defterlerinin usûlüne uygun tutulduğunu, davalının defter ve kayıtlarını sunmadığını, davaya da cevap vermediğini, bilirkişi tarafından davacı alacağı hesaplanmış olmasına rağmen mahkemece alacağa hükmedilmemesinin hatalı olduğunu, taraflar arasında cari hesap dolayısıyla ticari ilişki bulunduğunu, davacının alacağının ispatlandığını beyanla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir....
Mahkemece, TTK'nın 82/7. maddesinde sayılan mücbir sebeplerin gerçekleşmediği, bu sebeplerin genişletilemeyeceği, muhasebeciye ulaşılamadığı ileri sürülmekte olup defterlerin çalındığı yönünde bir ceza davası ya da soruşturmadan bahsedilmediği, ayrıca ticari defterlerin şirket merkezi dışında muhasebeci uhdesinde bırakılması nedeniyle davacının kusurlu olduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, şirkete ait ticari defterlerin muhasebeci bürosunda saklanması davacı tacir yönünden bir kusur teşkil etmeyeceğinden mahkemenin bu yöndeki gerekçesi yerinde değil ise de, defterlerin muhasebecinin bürosunda iken zayi edildiğinin kesin olarak kanıtlanamamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir....
Taraflar, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi ticari şirkettir. Türk Ticaret Kanununun 82.maddesine göre, ticari işlerden dolayı tacir olan kimseler arasında çıkan uyuşmazlıklarda ticari defterlerinin delil olarak kabul edilebilmesi için, tasdike tabi olan defterlerin tasdik edilmiş olması, bir tacirin tuttuğu bütün defterlerin de birbirini teyit etmesi gerekir. Aksi takdirde defterler lehe delil olmaktan çıkar, ancak tacirin aleyhine düştüğü kayıtlar delil sayılabilir. Somut olaya gelince; bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen 15.01.2010 günlü raporda, davacı tarafın 2008 yılı defterlerinde kapanış tastiklerinin yaptırılmamış olduğu belirtilmiştir. Davalı ise, herhangi bir defter ibraz etmemiştir. Davacı tarafın tutması gerekli defterlerde kapanış tasdikleri yapılmadığından defterlerin lehine delil teşkil etmeyeceği açıktır....
Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 29/12/2010 tarih ve 2010/501-2010/416 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü: Davacı vekili, 14.10.2010 tarihinde yağan şiddetli yağmur sebebiyle müvekkilinin faaliyette bulunduğu plazanın bodrum katını yağmur ve kanalizasyon suyu bastığını, tüm ticari defterlerin kullanılamaz hale geldiğini ileri sürerek, zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirkete ait olan 2019 ve 2020 yıllarını kapsayan ticari defterlerinin ... Hukuk Mahkemesi'nin ... E, sayılı dosyasına asılları ile birlikte teslim edildiğini, ilk derece mahkemesinde bilirkişilerce yapılan incelemede ve raporda defterlerin asıllarının incelenip bir rapor düzenlendiğini, mahkeme dosyasına sunulan ticari defterlerin asıllarının istenildiğini ancak ilgili dosyada asıllarının olmadığının beyan edildiğini, defterlerin zayi olduğunu beyanla; müvekkili şirkete ait 2019 ve 2020 yıllarına ait ticari defterlerin zayi olduğuna dair belgenin verilmesini talep etmiştir. II-SAVUNMALAR 2. Dava hasımsız olarak açılmıştır. III-TARAFLAR ARASINDAKİ UYUŞMAZLIK 3. Esasen talep eden istem konusu yaptığı husus çekişmeli bir yargılamayı gerektirmemesi ve hasımsız olması dikkate alındığında uyuşmazlıktan sözedilemeyecektir. B. Taraflar Arasındaki Uyuşmazlık Konuları 4....
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirkete ait olan 2019 ve 2020 yıllarını kapsayan ticari defterlerinin ... Hukuk Mahkemesi'nin ... E, sayılı dosyasına asılları ile birlikte teslim edildiğini, ilk derece mahkemesinde bilirkişilerce yapılan incelemede ve raporda defterlerin asıllarının incelenip bir rapor düzenlendiğini, mahkeme dosyasına sunulan ticari defterlerin asıllarının istenildiğini ancak ilgili dosyada asıllarının olmadığının beyan edildiğini, defterlerin zayi olduğunu beyanla; müvekkili şirkete ait 2019 ve 2020 yıllarına ait ticari defterlerin zayi olduğuna dair belgenin verilmesini talep etmiştir. II-SAVUNMALAR 2. Dava hasımsız olarak açılmıştır. III-TARAFLAR ARASINDAKİ UYUŞMAZLIK 3. Esasen talep eden istem konusu yaptığı husus çekişmeli bir yargılamayı gerektirmemesi ve hasımsız olması dikkate alındığında uyuşmazlıktan sözedilemeyecektir. B. Taraflar Arasındaki Uyuşmazlık Konuları 4....
Madde 83- (1)Ticari uyuşmazlıklarda mahkeme, yabancı gerçek veya tüzel kişi bile olsalar, tarafların ticari defterlerinin ibrazına, resen veya taraflardan birinin istemi üzerine karar verebilir." şeklinde düzenlenmiştir. Ticari defterler ve sahibi lehine delil olabilme koşulları, 6100 sayılı HMK madde 222 ve devamı ile 6102 sayılı TTK madde 64 ve devamında açıkça düzenlenmiştir. Tacirler, Türk Ticaret Kanunu'nun amir hükmü uyarınca ticari defter tutmak zorundadır. 6100 sayılı HMK. 222/1. Maddesi ve 6102 sayılı TTK 83/1. Madde uyarıca ticari uyuşmazlıklarda Mahkeme re'sen ya da taraflardan birinin istemi üzerine ticari defterlerin ibrazına karar verilebileceği hüküm altına alınmıştır. Mahkememizin 13/09/2022 tarihli celsesinde 6100 sayılı HMK 222....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; zayi belgesi verilmesi talep edilen defterler ilgili kanun maddesinde belirtilen haller kapsamında zıyaa uğradığını, davacının, mali müşavir Seyfun Tekin'den geçmiş ödenmde bir süre mali müşavirlik hizmeti almış olup aradaki hizmet ilişkisi sona erdikten sonra müvekkile ait bir kısım ticari defterlerin tarafımıza iade edilmediğinün düşünüldüğü, ilgili mali müşavire bu defterlerin kendisinde olması halinde bu defterleri tarafımıza iade etmesi hakkında TEkirdağ 6....
Davacının iddiasının ispat edilmesi için taraf ticari defter ve kayıtlarında inceleme yapılmasına karar verilmiş ve dosya alanında uzmanı bilirkişiye tevdi edilmiştir. Yapılan incelemede davalının ticari defter ve kayıtlarını ibraz etmediği anlaşılmıştır. Davacı ticari defterleri incelenmiş ancak yapılan incelemede davacının ticari defterlerinin usulüne uygun tutulmadığı ve dava konusu havalenin davacı ticari defterlerine kayıtlı olmadığı tespit edilmiştir. Her ne kadar davalı ticari defter ve kayıtlarını ibraz etmemiş olsa da davacı tarafınan ibraz edilen ticari defterlerin HMK 222/2 maddesinde uygunluk koşullarını taşımaması sebebiyle davacının HMK 222/3 maddesindeki davalının ibraz etmemesi hukuki düzenlemesinden faydalanamayacağının kabulü gerekir. Dosya kapsamında davacı tarafça sunulmuş başkaca delil bulunmamaktadır....
