Mahkememizce tarafların tacir olması, ticari defter tutmak ve saklamakla mükellef oldukları dikkate alınarak 6100 sayılı HMK 222. Madde ihtarıyla davaya konu uyuşmazlığın çözümü için ticari defterlerin incelenmesi yönünde ara karar tesis edilmiştir....
Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” bu düzenlemeye göre ticari defterlerin kaybolmasından --gün içerisinde-----dava açıldığı, işbu davada ------- tarafıma herhangi bir tebligat yapılmadığı, usulsüz tebligat neticesinde tensip tarafına tebliğ edilmediği, dolayısıyla duruşma gününe katılamadığı, işbu sebeple HMK ilgili maddelerince dava açılmamış sayılmasına karar verildiği, yukarıda izah edilen nedenlerle yeniden dava açılma zarureti hasıl olduğu, açıklanan ticari defterlerinin gerçekleşen olay neticesinde zıyarı uğradığı, bu sebeple sayın mahkemeden ilgili defterlerin zayi olduğuna dair belge verilmesini talep etmiştir. İNCELEME VE GEREKÇE : Dava, TTK'nın 82/7. maddesi gereğince ---açılan zayi belgesi istemine ilişkindir. Davacı, şirkete ait ticari defterlerinin zayi olduğu iddia etmiştir....
, ancak karşı taraf defterleri ibrazdan kaçınırsa ibrazı talep eden taraf iddiasını ispat etmiş sayılır.” hükmünün yer aldığını, cevaba cevap dilekçesinde; davalıya ait ticari defterlerin incelenmesini açıkça talep etmelerine rağmen mahkemece davalıya ticari defterlerin incelenmediğini, davalının savunmalarını kabul anlamına gelmemekle birlikte; eğer davalı, müvekkiline borç para vermiş ise basiretli bir tacir gibi hareket ederek bu hususu ticari defterlerine işlemekle yükümlü olduğunu, davalı tarafa ait ticari defterlerin incelenmesi ile birlikte davalının müvekkiline borç para verip vermediği hususunun açıklığa kavuşacağını, bu husus göz ardı edilerek mahkemece eksik inceleme neticesinde davanın reddine karar verildiğini belirterek istinaf talebinin kabulü ile kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir....
defterler talep edildiğini, mali müşavirlik ofisinin taşınması esnasında kaybolduğundan bahisle şirkete tevdi edilemeyeceği 10.08.2021 tarihinde şirkete bildirildiğini, bu sebeple teslim tutanağında da belirtilen ticari defterler yer almadığının belirtildiğini, anılan ticari defterlerin, noter onaylı bir suretinin ikamesi amacıyla kaybolan ticari defterler hakkında zayi belgesi talep etme zaruretimiz hasıl olduğunu, zayi belgesi olmaksızın ticari defterlerin noterden temin edilmesi halinde uygulamada "Çift defter tutma" olarak adlandırılan suçun oluşumuna sebebiyet verileceği açık olduğunu, müvekkil şirketin anılan ticari defterlerinin noter tasdikli bir suretini temin edebilmesi amacıyla belirtilen defterler bakımında zayi belgesi temin edilmesi gerektiğini, müvekkili şirkete atfedilecek herhangi bir kusurlu davranışın bulunmadığını, ticari defterlerin önceden yetkilendirilmiş olan--- ofisi tarafından kaybedilmiş olması sebebiyle müvekkil açısından mağduriyetin ortaya çıktığını, müvekkil...
Ticari defterlerin sahibi lehine olması için HMK m. 222/2’de öngörülen şartlar; defterlerin kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olması, defterlerin açılış ve kapanış onaylarının yaptırılmış olması ve ticari defterlerin birbirini doğrulamış olması gerekmektedir. ----- sayılı kararında, “Davacı tarafından delil olarak dayanılan ticari defter ve kayıtlara ilişkin alınan bilirkişi raporu ve ek raporundan, davacının ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin mevcut olmayıp usulüne uygun tutulmadığı anlaşılmaktadır. Ayrıca mali müşavir bilirkişi raporu ve ek raporunda cari hesaplarındaki borç bakiyesinin davalı şirkete ait olduğunun davacı defterlerinden tespitinin mümkün olmadığı belirtmiştir....
Madde 83- (1): "Ticari uyuşmazlıklarda mahkeme, yabancı gerçek veya tüzel kişi bile olsalar, tarafların ticari defterlerinin ibrazına, resen veya taraflardan birinin istemi üzerine karar verebilir." Ticari defterler, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 222 ve devamı ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 64 ve devamında açıkça düzenlenmiştir. Ticari defterlere anılan Kanun'larda delil olarak hüküm ve sonuç bağlanmıştır. Tacirler, Türk Ticaret Kanunu'nun amir hükmü uyarınca ticari defter tutmak zorundadır. Mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir (HMK. m. 222/1). Yine Türk Ticaret Kanunu madde 83/1'de ticari uyuşmazlıklarda Mahkemenin ticari defterlerin re'sen ibrazına karar verebileceği, Mahkeme re'sen ticari defterlerin ibrazına karar vermese dahi taraflardan birinin istemi üzerine ticari defterlerin ibrazına Mahkemece karar verilebileceği hüküm altına alınmıştır....
Ticari defterlerin sahibi lehine delil olarak değerlendirilebilmesi için defterlerin usulüne uygun olarak açılış ve kapanış tasdiklerinin yapılmış olması ve ayrıca dayanak belgeleri ile birlikte bir bütünlük teşkil etmesi ve faturaların yanında teslim belgelerinin de bulunması gerekmektedir....
Buna göre, davacı üçüncü kişi şirketlerin ticari defter ve muhasebe kayıtları üzerinde, ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdiklerinin usulüne uygun olup olmadığı hususu da dikkate alınmak sureti ile inceleme yaptırılarak, hacze konu mahcuzlarla ilgili olarak davacı üçüncü kişi tarafından sunulan fatura ve bu faturalara istinaden varsa yapılan ödemelerin ticari defterlerde kaydının bulunup bulunmadığının belirlenmesi; sunulan faturalardaki malların hacizli mallara uygunluğu saptanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik araştırmayla yazılı şekilde karar verilmesi hukuka aykırıdır....
Somut olayda; tarafların ticari defter ve kayıtlarının bilirkişi marifetiyle incelenmesinde karar verildiği, davalı tarafa yapılan tebligata rağmen defterlerin sunulmadığı, davacı tarafın ticari defterlerin incelenmesinde ------ defterinin noter açılış tasdiklerinin ibraz edilmediği, TTK'ya göre ------ defterinin noter açılış tasdiklerinin yapılmasının zorunlu olduğu, HMK 222.maddesi uyarınca ticari defter ve kayıtların davalı tarafından sunulmamış ise de davacı kayıtlarının davacı lehine delil teşkil edebilmesi için defterlerin kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olması, defterlerin açılış ve kapanış onaylarının yaptırılmış olması gerektiği, davacı tarafça ibraz edilen irsaliyeli faturalarda teslim alan kısımlarında isim imza bilgisinin bulunmadığı, bu husular gözetildiğinde davacı tarafça alacağın varlığı ispatlanamadığı anlaşılmakla davanın reddine dair karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir....
Ayrıca Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığından çıkarılan 19.12.2012 tarihli ticari defterlere ilişkin tebliğin 12. Maddesinde "Her tacir ; tutmakla yükümlü olduğu ticari defterleri ve bu defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgeleri sınıflandırılmış bir şekilde on yıl saklamakla yükümlüdür" hükmüne yer verilmiştir. Davacı tarafın tüzel kişi tacir olduğu yukarıda yer verilen açıklamalar doğrultusunda ticari defter tutma ve saklama yükümlülüğünün bulunduğu, ancak davacı vekili tarafından ticari defterlerin bulunduğu yerin mahkememize bildirilmediği, ticari defterlerin dosyaya sunulmadığı, ticari defterlerin bilirkişi incelemesine ibraz edilemediği anlaşılmıştır. Ticari uyuşmazlıklarda mahkeme tarafların ticari defterlerinin ibrazına, resen veya taraflardan birinin istemi üzerine karar verebilir (HMK m 222/1, TTK m. 83/1)....
