Yasal mevzuat gereğince özel denetim talep edilebilmesi için; Pay sahibi tarafından bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmış ise, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını gündemde yer almasa bile pay sahibi genel kuruldan isteyebilir. Özel denetim isteme hakkı; TTK'nın 438. maddesi gereğince bilgi alma veya inceleme hakkının daha önce kullanılmış olması ön şartına tabidir. Bu şartın gerçekleştiğinin TTK'nın 422. maddesi gereğince genel kurul tutanağı ile ispatlanabilir. 23/01/2024 tarihli olağanüstü ortaklar kuruluna davacı temsilcisinin katıldığı ve toplantı gündeminde yer almasa bile özel denetim talebinde bulunmadığı, davacının bilgi alma veya inceleme hakkının daha önce kullanılmış olması şartının gerçekleştiğine dair herhangi bir belge bulunmadığı ve genel kurul tutanağında bir ifade yer almadığı, buna göre bilgi alma veya inceleme hakkının daha önce kullanılmış olması ön şartının gerçekleşmemiş olduğu anlaşılmıştır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ T.C. ANKARA 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : 2023/120 Esas KARAR NO : 2023/520 BAŞKAN : ... ... ÜYE : ... ... ÜYE : ... ... KATİP : ... ... DAVACILAR : 1- ... - ... 2- ... - ... 3- ... - ... VEKİLİ : Av. ... - ... DAVALI : ... - ... ... MÜTEVEFFA/(LAR) : DAVA : Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali) DAVA TARİHİ : 18/02/2023 KARAR TARİHİ : 05/07/2023 KARAR Y. TARİHİ : 14/07/2023 Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, İDDİA : Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkillerinin babası ...'ın 04/05/2022 tarihinde vefat ettiğini, dilekçe ekinde sundukları mirasçılık belgesine göre geriye mirasçı olarak müvekkillerinin kaldığını, murislerinin vefatının ardından davacıların terekenin tespiti istemi ile ... 10....
Dolayısıyla özel denetim, sadece somut olayların araştırılması ve tespitine yönelik olup, hukuki bir değerlendirmeyi veya değer yargısını amaç edinemez (Pulaşlı, Hasan, Şirketler Hukuku Şerhi, Ankara 2018,syf.1629) Özel denetim isteme hakkı ikincil/tali nitelikte olduğundan pay sahiplerinin genel kurulda daha önce "bilgi alma ve inceleme hakkı" kullanmış olması gerekmektedir. Özel denetim isteme, bilgi alma ve inceleme hakkının pay sahibine yardımcı olmadığı durumlarda "ikincil" ve "son araç" olarak başvurulabilecek bir yol olduğundan, ancak bilgi alma ve inceleme hakkı pay sahibine hiç bir yardımda bulunmadığı taktirde talep edilebilmektedir. Özel denetim istemi ile pay sahipliği haklarının kullanılması arasında "anlaşılabilir bir ilişkinin, bağlantının" olması gerekir....
/genel kuruldan Kanun'a uygun olarak şirketin işleyişi, faaliyeti ve mali ve finansal tabloları hakkında bilgi alma ve inceleme talebinde bulunulduğunu, bilgi alma hakkının gereği gibi karşılanmadığını ve inceleme hakkının tamamen reddedilmiş olması hususlarına ilişkin muhalefetin genel kurul tutanağına şerh verildiğini, genel kurulda sormuş oldukları sorulara gereği gibi yanıt verilmediğini ileri sürerek verilen bilgilerin doğruluğunun tetkiki amacıyla TTK madde 437/4 uyarınca Üçgen şirketinin ticari defter ve kayıtları üzerinde inceleme yetkisi verilmesini talep ve dava etmiştir....
Mahkeme kararı kesindir. (6) Bilgi alma ve inceleme hakkı, esas sözleşmeyle ve şirket organlarından birinin kararıyla kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz. Davanın TTK nın 438 ve devamı maddeleri uyarınca ------- tayini talebine ilişkin olarak açıldığı görülmektedir. ------ isteme hakkı 6102 sayılı TTK nın 438 vd maddelerinde düzenlenmiştir. TTK.nın 438. Maddesinde; Her pay sahibi, pay sahipliği haklarının kullanılabilmesi için gerekli olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli olayların ---bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını, gündemde yer almasa bile genel kuruldan isteyebilir. ----- istemi onaylarsa, şirket veya her bir pay sahibi otuz gün içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden bir --------- atanmasını isteyebilir. TTK 439....
talepli dava ikame ettiklerini, mahkemece davanın kabulüne karar verilerek taraflarına bilgi alma ve inceleme yetkisi verildiğini ve bu yetkinin icra müdürlüğü vasıtasıyla kullanılmasına hükmedildiğini, kararın İstanbul 19....
TTK.nın 438.maddesinde; ''(1) Her pay sahibi, pay sahipliğinden kaynaklanan haklarını kullanabilmesi için gerekli olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmış ise, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını gündemde yer almasa bile genel kuruldan isteyebilir. (2) Genel kurul istemi onaylarsa, şirket veya her bir pay sahibi 30 gün içinde şirket merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesinden bir özel denetçi atanmasını isteyebilir."...
Ancak, 6102 sayılı TTK'nın “Bilgi alma ve inceleme” başlıklı 614/(1) ve (2) bentleri uyarınca, her ortak, müdürlerden, şirketin bütün işleri ve hesapları hakkında bilgi vermelerini isteyebilir ve belirli konuda inceleme yapabilir. Genel kurul, bilgi alınmasını ve incelemeyi haksız yere engellerse, ortağın istemi üzerine mahkeme bu hususta karar verir. Somut olayda, davacının bu konuda bir girişimde bulunmadığı, yasal yolları tüketmediği uyuşmazlık konusu değildir. Bu durumda davacının bir başına defterleri inceleme hususunda ihtar çekmiş olması ve bu ihtara cevap verilmemiş olması nedeniyle haklı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, kararın temyiz eden davalı yararına bozulması gerekmiştir....
Ancak, 6102 sayılı TTK'nın “Bilgi alma ve inceleme” başlıklı 614/(1) ve (2) bentleri uyarınca, her ortak, müdürlerden, şirketin bütün işleri ve hesapları hakkında bilgi vermelerini isteyebilir ve belirli konuda inceleme yapabilir. Genel kurul, bilgi alınmasını ve incelemeyi haksız yere engellerse, ortağın istemi üzerine mahkeme bu hususta karar verir. Somut olayda, davacının bu konuda bir girişimde bulunmadığı, yasal yolları tüketmediği uyuşmazlık konusu değildir. Bu durumda davacının bir başına defterleri inceleme hususunda ihtar çekmiş olması ve bu ihtara cevap verilmemiş olması nedeniyle haklı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, kararın temyiz eden davalı yararına bozulması gerekmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/984 Esas KARAR NO : 2022/159 DAVA : Ticari Şirket (Bilgi Alma Hakkının Tanınması) DAVA TARİHİ : 15/11/2021 KARAR TARİHİ : 09/02/2022 KARAR YAZIM TARİHİ : 10/02/2022 Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Bilgi Alma Hakkının Tanınması) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili mahkememize sunmuş olduğu 15/11/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı şirketin hissedarı olduğunu, şirkete ait 05/11/2021 tarihli olağan genel kurul toplantısında talep ettiği halde gerekli bilgilerin kendisine verilmediğini, sorulan sorulara doyurucu cevaplar verilmediğini, bu bağlamda TTK 437/5 maddesi gereğince 2018-2019-2020 yıllarına ait ticari defter ve kayıtların incelemek suretiyle bilgi alma hakkını kendisine tanınmasını talep ve dava etmiştir....
