Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir” hükümleri düzenlendiği, “toplu iş sözleşmelerin yapılması” “yetki” ve “yetki tespitine/itiraza" ilişkin hükümlerin ise Yasanın sitematiğinde sekiz numaralı bölümde yer aldığından istisnai hüküm kapsamında bulunduğu, bu sebeple genel yetki kuralı yerine özel yetki kuralının uygulanması gerektiği anlaşılmıştır. 6356 sayılı Kanun'un 2/1- c maddesine göre görevli makam; işyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlıktır....
Davalı Sendika vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili olduğu sendika tarafından 6356 sayılı sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 42. maddesi gereğince davacı T1 Hizm. Gıd. Tur. San. Nak....
Toplu iş sözleşmesi yetkisi ise, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir(GÜNAY, Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, Ankara, 2013, s. 942). 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41’inci maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42’nci maddesine göre ise “Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
Toplu iş sözleşmesi yetkisi ise, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir(GÜNAY, Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, Ankara, 2013, s. 942). 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41’inci maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42’nci maddesine göre ise “Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
İLK DERECE MAHKEMESİ GEREKÇE ÖZETİ ve KARARI : İlk Derece Mahkemesi'nce özetle; ''dava konusu uyuşmazlığın davalı Bakanlığın yetki tespit kararının iptaline ilişkin olduğu, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 79. maddesine göre “bu kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür. ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.” düzenlenmesini içerdiği, 6356 sayılı Kanun'un 2/1- c maddesine göre görevli makamın; işyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak...
ile toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için gerekli sayısal çoğunluğu sağlayamadığı bu nedenle yetki tespitinin iptalinin gerektiğini, müvekkili şirketin tek bir işyeri bulunduğunu, müvekkili şirketin hizmet sunduğu yerler iş organizasyonu kapsamında bir bütün yani bağlı iş yeri olarak kabul edilmekle tek bir iş yeri oluşturmakta olduğundan müvekkili şirket ile sadece işyeri toplu iş sözleşmesi yapılmasına Kanunun cevaz verdiğini belirterek; yerel mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir....
Burada düzenlenen dava türü bir tespit davası olan yorum davasıdır. Bu davanın koşulları ise uygulanmakta olan bir toplu iş sözleşmesinin olması, yoruma muhtaç bir hüküm bulunması ve toplu iş sözleşmesi taraflarından birinin bu davayı açmasıdır. Uygulanmakta olan bir toplu iş sözleşmesi gerektiğinden sona eren toplu iş sözleşmesinin art etkisi nedeniyle bu davaya konu olmayacaktır. Öte yandan, yorum davası, toplu iş sözleşmesinin kapalı veya değişik anlamlara gelen, borç doğurucu veya düzenleyici hükmünün açıklığa kavuşturulmasını amaçlar. Ortaya çıkan karar, toplu iş sözleşmesinin yanlarını, işçileri, işverenleri bağlayıcı, objektif tespit hükmü niteliğindedir. İcrai nitelikte değildir. Yorum davasına esas konularda açılacak eda davalarında kesin delil oluşturacak niteliktedir. Yorum davasında esas olan yoruma muhtaç bir hükmün olmasıdır. Toplu iş sözleşmesinde yer alıp çok açık ve net olan hükümlerin bu davaya konu olması mümkün değildir....
Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un 2/1- c maddesine göre görevli makam; işyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlıktır. Yetki tespiti ve yetki itirazı konusu 6356 sayılı Kanun'un, “Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması” başlıklı sekizinci bölümünde düzenlenmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :İş Mahkemesi DAVA : Davacı, yetki tespit kararının iptaline karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır....
/2022 tarihinden itibaren geçerli bir toplu iş sözleşmesi yapılıp yapılmadığı araştırılarak varsa bu toplu iş sözleşmesi hükümlerinde yer alan disiplin kurulu hükümlerinin irdelenmesi ve davacının toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlandığı ve disiplin kurulu ile ceza cetveli hükümlerinin uygulanması gerektiğinin anlaşılması halinde bu kuralların değerlendirilmesi ve fakat toplu iş sözleşmesinden yararlanmadığının belirlenmesi halinde ise Bugsaş Genel Müdürlüğü Disiplin Yönetmeliğinin bulunup bulunmadığı ve varsa celbi ile anılan bu eksiklikler ikmal edildikten sonra fesih işleminde usul yönünden tesis edilen ve davacının tabi olduğu hükümlere/kurallara davalı tarafça uyulup uyulmadığının belirlenmesinin ardından davanın esası hakkında bir karar verilmesi gerektiği yönündedir....
