“Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir....
Toplu iş sözleşmesi yetkisi ise toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip olan kişi veya kuruluşların mevzuatta öngörülen şartları sağlaması durumunda toplu iş sözleşmesi yapabilme yetkisi olarak ifade edilebilir. 4 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” kenar başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrası şöyledir : “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 5. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” kenar başlıklı 42 nci maddesi şöyledir: “(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
GEREKÇE : Dava, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 05/04/2017 tarih ve 26622 sayılı olumlu yetki tespit kararının iptali istemine ilişkindir. Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53. maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
Toplu İş Sözleşmesi kavramı Anayasanın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. "Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı" başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre "İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler."...
Toplu iş sözleşmesi birden fazla bölge müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsadığı hallerde itiraz Ankara’daki iş mahkemesine yapılır. İşletme toplu iş sözleşmesi için itiraz, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki iş mahkemesine yapılır. İtiraz dilekçesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına veya ilgili Bölge Müdürlüğüne kayıt ettirildikten sonra mahkemeye verilir....
Toplu iş sözleşmesi özerkliği, işçi ile işveren taraflarının karşılıklı anlaşarak aralarındaki ilişkiyi düzenleyen kuralları serbestçe koyabilmelerini ifade eder (...: Toplu İş Sözleşmesi, İstanbul, 1992, s.3). Buna göre, yeni toplu iş sözleşmesinde, sona eren toplu iş sözleşmesinde yer alan hak ve menfaatlerin işçi aleyhine değiştirilmesi mümkündür (...: Toplu İş Sözleşmesinin Art Etkisi, İstanbul 2014, s.166). Ayrıca 6360 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinin 10. fıkrasının son cümlesine göre de “Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; toplu iş sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, toplu iş sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir”....
Toplu iş sözleşmesi özerkliği, işçi ile işveren taraflarının karşılıklı anlaşarak aralarındaki ilişkiyi düzenleyen kuralları serbestçe koyabilmelerini ifade eder (Şahlanan, Fevzi: Toplu İş Sözleşmesi, İstanbul, 1992, s.3). Buna göre, yeni toplu iş sözleşmesinde, sona eren toplu iş sözleşmesinde yer alan hak ve menfaatlerin işçi aleyhine değiştirilmesi mümkündür (Yayvak, İrem: Toplu İş Sözleşmesinin Art Etkisi, İstanbul 2014, s.166). Ayrıca 6360 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinin 10. fıkrasının son cümlesine göre de “Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; toplu iş sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, toplu iş sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir”....
ve Spor İl Müdürlüğü'ne bağlı hizmet binaları'nda" toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkili olduğunu tespit eden 22/02/2017 tarih ve 20996690- 103.02- E 11025 sayılı kararının iptalini talep ve dava etmiştir....
İncelenen dosya kapsamına göre: Davalı Demiryol-İş Sendikasının 24.02.2021 tarihli yetki tespit başvurusu üzerine Aile T5 Çalışma Genel Müdürlüğünün 04.03.2021 tarihli tespit yazısı ile davalı sendikanın işyerinde toplu İş sözleşmesi yapmak için gerekli çoğunluğu sağladığının tespit edildiği, işyerinde davalı sendikanın %56,25 üye çoğunluk oranını sağladığı, yetki tespit yazısının davacı işverene 08.03.2021 tarihinde tebliğ edildiği, eldeki davanın 26.03.2021 tarihinde açıldığı, dava açılırken dava dilekçesinin Afyonkarahisar Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne kayıt ettirilmediği kurumun 15.03.2021 tarihli yazısından anlaşılmıştır. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu iş Sözleşmesi Kanunu 43.maddesinde" (1) Kendilerine 42 nci madde uyarınca gönderilen tespit yazısını alan işçi veya işveren sendikaları veya sendika üyesi olmayan işveren; taraflardan birinin veya her ikisinin yetki şartlarına sahip olmadığı veya kendisinin bu şartları taşıdığı yolundaki itirazını, nedenlerini de göstererek...
Davalı T3 İş Sendikası vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı vekilinin itiraz dilekçesinde hiç bir somut delile dayanmadığını, davacı işverenin çalışan işçi sayısının 1423 olduğunu iddia etmekte ise de Bakanlığın yetki tespit kararında çalışan sayısının Toplu İş Sözleşmesi kapsamı dışında olan çalışanlar düşülerek 1375 olarak tespit yapıldığını, yapılan tespitin usul ve yasaya uygun olduğunu, toplu iş sözleşmesi kapsamı dışında kalan yönetici pozisyonunda çalışanlar ve Toplu İş Sözleşmesinden yararlanamayacak olan diğer çalışanların hesaplamaya dahil edilmediğini, bunda hukuka aykırı bir yön bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir....
