DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava, bayilik sözleşmesinden kaynaklanan denkleştirme tazminatı istemine ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır. Dosya incelendiğinde davacının davalının tek satıcısı iken sözleşmenin davalı tarafından feshedildiğini, sözleşme boyunca davalının portföyünde meydana gelen artış nedeniyle kendisine denkleştirme tazminatı ödenmesi gerektiğini belirterek, tazminat isteminde bulunduğu anlaşılmaktadır. Taraflar arasında 28/04/2009 tarihli "ürün bazında yetkili dağıtıcılık sözleşmesi" imzalandığı, buna göre davacıya davalı tarafından Türkiye genelinde İnhisari satış yetkisi verildiği, bunun tek satıcılık sözleşmesi niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır....
Mahkemece, "...tek satıcılık sözleşmesi ile davalı yapımcanın mamullerin tamamını bölgede inhisari olarak satmak üzere tek satıcıya gönderme yükümlülüğünü üstlendiği halde diğer anlatımla yapımcının (davalının) sözleşme bölgesinde tek satıcı dışında tek satıcılık bölgesi içerisinde davacıdan izin almaksızın 3.kişiye satış yaptığı ve sözleşme gereği davacıya göndermesi gereken malları göndermeyip sözleşmeyi haksız olarak feshetmesi karşısında davacının sözleşmenin 8. Maddesi uyarınca müspet zararı ve sözleşmenin 2. maddesi gereğince belirlenen cezai şartı ödemekle mükellef olduğu gerekçeleriyle davacının kar mahrumiyeti ve cezai şart alacağı için açmış olduğu davanın kabulüne, ambalaj ve marka harcamaları için açmış olduğu alacak davasının reddine karar verilmiştir..." Karara karşı, davacı ve davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur....
Sözleşmenin başlangıç ayı sonunda 80 odaya karşılık sadece 16 odanın satışının yapılması hususu sözleşme acentalık sözleşmesi olarak değerlendirildiğinde bir olumsuzluk teşkil etmese de tek satıcılık sözleşmesi olarak değerlendirildiğinde davalının zararına olduğu açıktır. Taraflar arasındaki protokolün 4. Maddesinde, otelin başka bir satış operatörü ile anlaşması durumunda acentadan almış olduğu tüm ödemeleri ve çekleri iade etmeyi taahhüt ettiği, düzenlemesine dayalı olarak davacı tarafından bu husus cezai şart olarak değerlendirilerek fatura düzenlenerek davalıya gönderilmiş ve davalının da faturaya itiraz ettiği görülmüştür. Mahkememizce taraflar arasındaki sözleşmenin tek satıcılık sözleşmesi niteliğinde olduğu, zira sözleşmenin geçerli olduğu sürede davacının yurt içi ve ... pazarında tek yetkili satıcı olduğu görülmüştür....
- K A R A R - Davacı vekili, taraflar arasında ... bölgesinde davacının tek satıcı olarak hazır beton satması hususunda anlaşma imzalandığını, davalıdan çeşitli tarihlerde hazır beton satın aldığını, ancak belirli bir süre sonra davalının tek satıcılık sözleşmesine aykırı olarak ... bölgesinde başka şirketlere hazır beton sattığının öğrenildiğini, bunun üzerine sözleşmenin feshedildiğini ve uğranılan zararların istenildiğini, davalının ihtara cevap vermediğini iddia ederek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla sözleşmenin haklı nedenle feshinden dolayı davacının sözleşme hükümlerince belirlenecek hizmet bedeli olan 200.000,00 TL'nin , 50.000 TL kar kaybının ve 10.000'şer TL maddi ve manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizleri ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davalı vekili; taraflar arasındaki sözleşmenin yürürlüğe girmesinin davalı tarafından belirlenecek teminatın davacı tarafından yatırılması taliki şartına bağlandığını, sözleşmenin 2. maddesinde düzenlenen taliki şart yerine getirilmediğinden sözleşmenin hiç yürürlüğe girmediğini, taraflar arasında tek satıcılık sözleşmesinin olduğu varsayılsa bile davacının borçlarını yerine getirmemesi nedeniyle, müvekkilinin davacı borcunu yerine getirinceye kadar BK'nun 81. maddesi gereğince ödemezlik definden yararlanarak mal tesliminden kaçınma hakkı olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Mahkemece, tarafların kabulünde olan tek satıcılık sözleşmesi kapsamında, davacının davalıya verdiği mal karşılığı 78.457,49 TL alacaklı olduğu, yargılama sırasında davaya konu edilen malların davacının kabulünde olduğu üzere iade edildiği, bu sebeple dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığı, ancak taraflar arasındaki sözleşme kapsamında verilen 50.000 TL miktarlı teminat senedi ile ilgili .......
- K A R A R - Yargıtay ilamında belirtilen gerektirici sebeplere ve özellikle, taraflar arasındaki ticari ilişkiyi tek satıcılık sözleşmesi olarak değerlendiren uzman bilirkişi kurulu raporunun hükme esas alınmasında bir isabetsizlik bulunmamasına göre, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 440. maddesinde sayılan hallerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme isteminin REDDİNE, 1.90.-YTL harç ve takdiren 160.00.-YTL.para cezasının karar düzeltme isteyenden alınarak hazineye gelir kaydedilmesine, 5.3.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Uyuşmazlık toptan satıcılık sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Anılan sözleşmenin davalının ... Başmüdürlüğünde (...’da) imzalandığı dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Davalı anonim şirket statüsünde bir hükmi sahıstır. HUMK.’nun 17.maddesine göre hükmi şahsın şubesinin işlemlerinden dolayı o şubenin bulunduğu mahalde dahi dava açılabilir. Aynı yasanın 10.maddesinde ise “ müddeialeyh veya vekili dava zamanında orada bulunmak şartı ile akdin vuku bulduğu mahal mahkemesinde de dava açılabileceği” hükme bağlanmıştır. Her ne kadar sözleşmede İstanbul Mahkemelerinin yetkisi konusunda yetki şartı bulunmakta ise de bu yetki şartı diğer yetki kurallarını ortadan kaldırmaz. Bu husus yerel mahkemenin gerekçesinde de açıkça belirtilmiştir. Bu durumda somut olay bakımından ... Mahkemelerinin de yetkili olduğunun kabulü gerekirken, mahkemece yanılgılı gerekçelerle yetkisizlik kararı verilmesinde isabet görülmemiştir....
Şti'nin takibe itiraz ettiğinin davadan sonra öğrenildiğini ileri sürerek, bu davalının itirazlarının kaldırılarak iflasına karar verilmesini istemiş, karşı davanın yasal sürede açılmadığını taraflar arasında tek satıcılık sözleşmesinin bulunmadığını belirterek karşı davanın reddini savunmuştur. Davalı-karşı davacı ......
Noterliği'nin 08/02/2018 gün ve ...yevmiye nolu ihtarnamesi ile son bulan ticari ilişki ve sözlü anlaşmanın, bayiilik ve tek satıcılık sözleşmesine ilişkin olmadığı, davalının bedeli karşılığında dava dışı şirketlere olduğu gibi davacıya da bir kısım ürünleri üretip satması şeklinde sözlü anlaşmalarının bulunduğu, ödemeden kaynaklanan ihtilaflar sonucu söz konusu ihtarname ile davalı şirketin ticari ilişkiye son verdiği, bu ihtarname içeriğinden de taraflar arasında herhangi bir bayiilik veya tek satıcılık ilişkisinin belirlenemediği anlaşılmıştır. Maddi tazminatlar yönünden yapılan değerlendirmede; Taraflar arasında bayiilik veya tek satıcılık sözleşmesinin bulunmaması ve 22/06/2015 tarihli sözleşmenin davalı şirketi bağlayıcı olmaması karşısında, davacının bu sözleşmeye dayalı olarak 50.000 TL.'lik yatırım ve masraflar zararı, 50.000 TL.'lik kâr kaybı zararı ve 50.000 TL.'lik portföy tazminatı talep edemeyeceği sonucuna varılarak davacı tarafın toplam 150.000 TL.'...
