"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Mahkemece yapılan nitelendirmenin vekalet sözleşmesinden kaynaklanan alacak davası olarak belirtilmesine; taraflar arasında vekalet ilişkisinin bulunmasına, sebepsiz zenginleşme nitelendirilmesinin yapılmamasına; 2797 sayılı Yasanın 6110 sayılı Yasanın 8.maddesi ile değişik 14.maddelerine göre de, a) Nitelendirmenin sebepsiz zenginleşme olmaması, b) 01.03 2012 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan iş bölümü kararının Yüksek 13.Hukuk Dairesi için Borçlar Kanunun ikinci kısmında yer alan sözleşmelerden (istisna akdi hariç akdin muhtelif nevilerinden) kaynaklanan davalar bakımından Sulh ve Asliye ayrımının yapılmadığı ve incelemenin bu nedenlerle Yüksek 13.Hukuk Dairesince yapılacağından uyuşmazlık konusu dosyanın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır....
Sebepsiz zenginleşme, haklı bir sebep olmaksızın bir başkasının malvarlığından ya da emeğinden yararlanma olarak tanımlanır. Sebepsiz zenginleşme için, bir taraf zenginleşirken diğer tarafın fakirleşmesi, zenginleşme ile fakirleşme arasında nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. TBK'nın konuya ilişkin 77. vd. maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme; bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır....
Maddesinde düzenlenmiş olan sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde alacağını talep etmesinin mümkün olduğunu, TTK. 732. Maddesinde düzenlenmiş olan sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde keşideci davalıdan senet bedellerini talep etme zorunluluğunun hasıl olduğunu bildirmiş, 18.12.2017 keşide tarihli 250.000,00 TL miktarlı çek bedeli ile 18.12.2017 keşide tarihli 167.662,00 TL miktarlı çek bedeli toplamı 417.662,00 TL'nin sebepsiz zenginleşmenin vaki olduğu tarihten itibaren temerrüt faizi ile birlikte tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yüklenmesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir. CEVAP: Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır. GEREKÇE: Dava, davacı bankanın hamili olduğu, genel kredi sözleşmesi uyarınca davalıdan kredi ödemesi amacıyla alınan çeklerin zamanaşımına uğradığı iddiasına dayalı TTK’nın 732. maddesi uyarınca sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca davalıdan tahsili istemine ilişkindir....
Sigorta ve ... aleyhinde açtığı tazminat davasında, davacının kaza nedeniyle uğradığı kalıcı bir maluliyet olmadığından ötürü davacının maddi tazminat talebinin reddine, manevi tazminat talebinin kısmen kabulüne, 3.000 TL manevi tazminatın davalılar...A.Ş ve ...'dan tahsiline karar verildiğini beyan ile 26.678,00 TL tazminattan 259 TL geçici iş görmezlik tazminatı düşülerek 26.419,00 TL nın sebepsiz zenginleşme hükümlerince müvekkiline geri ödenmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevabında, davacının talebinin zaman aşımına uğradığını, davacının geri ödenmesini talep ettiği ödemenin müvekkiline başvurusu sonucu davacı tarafça alınan aktüer raporuna dayandığını, davacının ... Eğitim ve Araştırma Hastanesinin 30/01/2013 tarihli raporuna da itiraz etmediğini beyan ile davanın reddi gerektiğini savunmuştur. Birleşen İstanbul 4....
Sebepsiz Zenginleşme; alacaklıya ikinci derecede (tâli nitelikte) bir dava hakkı temin eder. Mal varlığındaki azalmanın başka asli nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelemez. Bunun bir sonucu olarak da, sözleşmeden doğan bir hukuki ilişkinin bulunduğu hallerde tarafların sebepsiz zenginleşmeye dayanan bir talepte bulunması olanaklı değildir (HGK 13.06.2007 tarih, 2007/18-330 E.; 2007/350 K.; 17.02.2010 tarih, 2010/13-93 E.; 2010/88 K.)....
Sebepsiz Zenginleşme; alacaklıya ikinci derecede (tâli nitelikte) bir dava hakkı temin eder. Mal varlığındaki azalmanın başka asli nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelemez. Bunun bir sonucu olarak da, sözleşmeden doğan bir hukuki ilişkinin bulunduğu hallerde tarafların sebepsiz zenginleşmeye dayanan bir talepte bulunması olanaklı değildir (HGK 13.06.2007 tarih, 2007/18- 330 E.; 2007/350 K.; 17.02.2010 tarih, 2010/13- 93 E.; 2010/88 K.)....
Mülkiyet sahibi olmayan kişiye ödeme yapan idarenin bu kişilere karşı sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre dava hakkı mümkündür. Bu nedenle işin esasına girilerek davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği, Bu kez yapılan incelemede anlaşıldığından, Dairemizin 09.02.2017 gün ve 2016/2450-2017/2188 karar sayılı onama kararının kaldırılmasına karar verildikten sonra işin esasının incelenmesinde; Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde değildir. Davacı vekilinin temyizine gelince; Davacı 10.02.1995 tarihinde kesinleşen kadastro tespiti sonucu taşınmazda paydaş olmuştur. Taşınmaz maliki mülkiyet hakkına dayalı olarak taşınmaza yapılan el atmadan kaynaklanan tazminat isteminde bulunabilir. Davacı idarenin tapu maliki olmayan kişilere karşı kesinleşen kamulaştırma işlemi taşınmaz maliki davacıyı bağlamaz....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Davacılar ... ve ..., dava dilekçesinde çekişmeli taşınmazlar hakkında tapu iptali ve tescil; talebi yerinde görülmediği takdirde ise sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı olarak tazminat davası açmış, Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. Davacının tapu iptali ve tescil isteğine yönelik bir temyizi bulunmamakta olup; hükmü sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı tazminat talebi yönünden temyiz etmiştir. Davanın belirtilen niteliğine göre; Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun 23.01.2020 tarih ve 2020/1 sayılı kararı ile kabul edilen Hukuk Dairelerine ilişkin ... bölümü uyarınca temyiz inceleme görevi Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'ne ait olduğu halde bu husus maddi hata sonucu göz ardı edilerek dosyanın Dairemize gönderilmiş olduğu anlaşılmış olmakla, dosyanın temyiz incelemesi yapmakla görevli Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Başkanlığı'na gönderilmek üzere Hukuk ......
Karşı dava yönünden de her ne kadar geçersiz sözleşmeye istinaden dava konusu parseller üzerine yapılan inşaatlar sebebiyle karşı davalı tarafın zenginleştiği iddia olunarak sebepsiz zenginleşme hukuki sebebine istinaden tazminat talep edilmiş ise de; dava konusu taşınmaz üzerindeki inşaatların projeye aykırı olup yıkımının zorunlu olduğu ve bu haliyle karşı davalı tarafta zenginleşme meydana gelmeyeceği için karşı davanın da reddine..." şeklindeki gerekçelerle asıl davanın kısmen kabul, kısmen reddi ile karşı davanın ise reddine karar verilmiştir....
Bu durumda taraflar sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre karşılıklı olarak verdiklerini iade ile yükümlüdürler. Hukuken geçersiz sözleşmeden kaynaklanan bu nitelikteki bir uyuşmazlığın sebepsiz zenginleşme kurallarına göre çözümlenip tasfiye edilebilmesi için öncelikle sebepsiz zenginleşmenin kapsamını tespitteki ilke ve esasların açıklanmasında yarar vardır. Geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir kişinin mal varlığından diğerinin mal varlığına kayan değerlerin eksiksiz iadesi denkleştirici adalet düşüncesine dayanır. Denkleştirici adalet ilkesi ise, haklı bir sebep olmaksızın başkasının mal varlığından istifade ederek kendi mal varlığını artıran kişinin elde ettiği bu kazanımı geri verme zorunda olduğunu ve gerçek bir eski hale getirme yükümlülüğü bulunduğunu ifade eder. Bilindiği gibi ülkemizde yaşanan enflasyon uzun yıllar boyu yüksek oranlarda seyretmiş ve paramızın değeri (alım gücü) de bununla ters orantılı olarak devamlı düşmüştür....
