Bir iş görerek eseri meydana getirmek ve meydana getirilen eseri iş sahibine teslim etmek (arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, binayı sözleşmeye, amacına ve fen ve sanat kurallarına uygun imal ederek arsa sahibine teslim etmek) yüklenicinin ana borcudur. Kural olarak da aslolan sözleşmenin kararlaştırıldığı şekilde eksiksiz ifasıdır. Aksi halde, sözleşmeden beklenen yararlar dengesi bir taraf aleyhine bozulur. Böyle bir durumda da bir taraf edimini yerine getirmiş kabul edilemez; Yukarıda belirtilen ilkeler ve yapılan açıklamaların ışığında somut olayın arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesine gelince; Davalılar arasında resmi şekilde düzenlenen 20.12.1994 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca, davalı yüklenicinin diğer davalının maliki olduğu 166 ada 7 parsel sayılı arsa üzerine bir bina yapım işini yüklendiği ve çekişmeli bağımsız bölümün yükleniciye bırakıldığı konularında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır....
Temlikin konusu yüklenicinin arsa payı karşılığı arsa sahibi ile yaptığı sözleşme uyarınca hak kazandığı gerçek alacak ne ise o olacağından, temlik eden yüklenicinin arsa sahibinden hak kazanmadığının, üçüncü kişilerce temlik alınması arsa sahibi bakımından önemsizdir. Yukarıda belirtilen ilkeler ve yapılan açıklamaların ışığında somut olayın arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri ile diğer temlik sözleşmeleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesine gelince; Davalı arsa sahibi ... ile davalı yüklenici ... arasında ... 4....
Şti. tarafından tapuda ferağ takriri verilmemesi üzerine Bodrum Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan dava sonucunda 07.02.1995 tarih ve 1994/761 E., 1995/91 K. sayılı kararı ile, davanın kabulüne karar verilerek taraflar arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca davalı şirketin tapuda ferağ takriri verilmesine ilişkin olarak aynen ifaya hükmedilmiştir. 27. Davacı kooperatif ile davalı...İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. arasında 22.04.1993 tarihli adi yazılı inşaat sözleşmesi imzalanarak, davacı tarafından 18.03.1993 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi kapsamında bir kısım işlerin yapılması “alt yüklenici” sıfatı ile...İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’ye verilmiş, taraflar arasında imzalanan 16.06.1993 tarihli adi yazılı sözleşme ile yine bir kısım inşaat işlerinin davalı...İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’nce yapılması kararlaştırılmıştır. 28....
Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli Borçlar Kanununun 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir. Temlik, alacağın ona bağlı bütün (yan ve öncelik) hakları ile birlikte devralana geçmesini sağlar ve bu işlem yapılırken borçlunun rızası alınması gerekmez. Temlik, hatta borçlunun muhalefetine rağmen geçerli olarak doğar ve hükümlerin hasıl eder....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davacılar arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan edimlerini yerine getirdikleri halde, davalı yüklenici edimini yerine getirmediğinden sözleşmenin iptali gerektiği, buna bağlı olarak yükleniciden pay satın alan diğer davalı ...'a devredilen hissenin de iptali gerektiği belirtilerek, davanın kabulü ile taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin iptaline, davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile davacılar adına eşit miktarda tesciline karar verilmiştir. Kararı, davalı ... vekili temyiz etmiştir. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı ... vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir....
aykırılık oluşturduğunu, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri hem satım sözleşmesine hem de eser sözleşmesine ilişkin hükümleri içermesi sebebiyle çift tipli karma sözleşmeler olduğunu, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri kanunda açıkça düzenlenmemesine rağmen öğretide, tarafların borçlarına bakıldığında ifanın niteliği taşınmaz devri olduğu için yani arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi aynı zamanda bilahare bir taşınmaz devri taahhüdü içerdiği için, noterlik Kanunun 60....
Mahkemenin nitelendirmesine göre, uyuşmazlık; davalı yüklenici ile davacı arasında imzalanan, ....05.2006 tarihli harici satım sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Dosya kapsamına göre de talep, dava dışı arsa sahipleri ile davalı yüklenici arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine göne davalı yükleniciye isibet eden ... nolu bağımsız bölümün, harici satış sözleşmesinde kararlaştırılan zamanda davacıya teslim edilmediği iddiasına dayalı alacak istemine istemine ilişkin olup, taraflar arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunmamasına göre, hükmün temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın, temyiz incelemesini yapmakla görevli Yüksek .... Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, ....03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Arsa sahibi ile arasında arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli Borçlar Kanununun 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir. Temlik, alacağın ona bağlı bütün (yan ve öncelik) hakları ile birlikte devralana geçmesini sağlar ve bu işlem yapılırken borçlunun rızası alınması gerekmez....
Mahkeme gerekçesinde ise, taraflar arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunduğu belirtilerek sonuca gidilmiş, ancak taraflar arasında bulunduğu belirtilen sözleşmeye dosyada denk gelinmediği gibi, tarafların bu yönde bir iddialarının da bulunmadığı anlaşılmıştır. Dosya kapsamındaki delillerden, davacıların, tapuda yükleniciden arsa payı devir aldıkları anlaşılmaktadır. Belirtilen işlem tapuda resmi senetle yapılacağından bu miktardan az arsa payının alındığının davacılar tarafıdan kanıtlanması gerekir. Diğer bir anlatımla, her bir davacının, yüklenici ile yaptığı satım veya satım vaadi sözleşmesi nedeniyle ne kadar arsa payı tapusu alması gerektiği, buna karşı tapuda ne kadar arsa payı devir edildiğinin davacılar vekilince açıklanarak, her bir davacı yönünden yapılan açıklamalar çerçevesinde gerekli incelemenin yapılarak, eksik tapu payı verilip verilmediğinin belirlenerek bir karar verilmesi gerekir....
Davacıların miras bırakanı ve arsa sahibi olan ... ile davalılardan ... ve ... arasında; Saray Noterliği'nce, doğrudan düzenlenen 15.06.2005 tarih ve 03862 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmıştır. Yükleniciler ... ve ..., arsa sahibi ...'nun kayden maliki olduğu 86 ada ve 74 parsel numaralı tapulu taşınmaza sözleşmede öngörülen koşullarla, inşaat yapımını ve 13.12.2006 tarihinde “anahtar teslimi” şeklinde işin teslimini yüklenmişlerdir. Yüklenicilerin, yüklendikleri edimlerin ifasında “borçlu temerrüdüne” düşmüş oldukları mahkemece kabul edilerek 15.06.2005 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olacak şekilde feshine ilişkin verilen karar, taraflarca, temyiz edilmediğinden, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmenin, feshi hakkındaki mahkeme kararı kesinleşmiştir....
