Dosya arasında mevcut tapu kaydına göre lehine geçit hakkı tesisi istenen Burdur ili Karamanlı ilçesi Kılçan Köyü 615 parsel numaralı taşınmaz tarla niteliği ve 4225,00 m2 yüzölçümü ile davacı T1 adına tapuda kayıtlı olup, aleyhine geçit hakkı tesisi istenen Burdur ili Karamanlı ilçesi Kılçan Köyü 1752 parsel numaralı taşınmaz tarla niteliğinde ve 4431,27 m2 yüzölçümü ile davalı T3 adına tapuda kayıtlı olduğu, davacı vekili tarafından istinaf aşamasında sunulan dilekçe ve ekli evraklar incelendiğinde eldeki geçit hakkı davasının tarafları arasında görülen önalım davası sonucunda Tefenni Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 07.12.2021 tarih ve 2021/100 Esas, 2021/160 Karar sayılı kararı ile; Burdur ili Karamanlı ilçesi Kılçan Köyü 1752 parsel numaralı taşınmazın T3 adına kayıtlı tapusunun iptali ile davacı T1 adına tesciline karar verildiği, Dairemizin 06.10.2022 tarih ve 2022/389 Esas 2022/2207 Karar sayılı ilamı ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği, dosyanın...
Somut olaya gelince; geçit hakkı tesisi davalarında davanın niteliği gereği, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılması gerektiğinden davalı İl Özel İdaresi vekili lehine maktu vekalet ücretine hükmedilmemesi ve geçit hakkının tapu beyanlar hanesine şerh edilmemesi doğru değil ise de belirtilen husus kararın bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK'nun 438/7. maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir....
Türk Medeni Kanununun 794. maddesindeki tanıma göre intifa hakkı taşınırlar, taşınmazlar hatta haklar veya bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı veren bir irtifak türüdür. Taşınmaz mallar üzerinde intifa hakkı, resmi senedin düzenlenerek tapuya tescili ile, taşınırlar üzerinde ise taşınır eşya zilyetliğinin intifa hakkı sahibine geçirilmesiyle kurulur. Alacaklar üzerinde intifa hakkı ise hakkın temliki, kıymetli evrakın teslimi suretiyle kurulabilir (TMK m.795). İntifa hakkı, bir süreyle sınırlı olarak kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü veya tüzelkişi ise tüzel kişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle, harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer (TMK m.796). Kanuni intifa hakları hariç (TMK m. 495 v.d.) intifa hakkının tesisi daima bir sözleşmeye dayanır....
Davacılar Hazineye ait tarım arazilerinin satışı hakkındaki 4070 sayılı, tapu fazlalıklarının Hazineye ait olduğuna ilişkin tapu kayıtlarında şerh bulunan taşınmaz mallardaki fazlalıkların bedeli karşılığı tapu maliki veya mirasçılarına satılmasına dair 4706 ve 4706 sayılı kanununda değişiklik yapan 4916 kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvurduklarına dair bir iddia ve savunmada da bulunmamışlardır. O yüzden artık 201 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının beyanlar hanesinde yapılan belirtmenin mülkiyet hakkı sahibi Hazineye karşı bir önemi olmadığından dava konusu yerde irtifak tesisi ile tapu tescilinde yasaya aykırılık bulunmamaktadır. (Dosya içindeki 102 parselin benzer olayda kanun yolu incelemesi bkz. Yargıtay 14. Hukuk Dairesi, 2008/14733 E. 2008/15865 K.)...
Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılması da gerekebilir. Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün "İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır....
Hukuk Dairesinin 2014/6345 esas ve 2015/214 karar sayılı ilamı) Tüm bu açıklamalardan sonra somut olayımızda; davacıların lehine geçit hakkı kurulmasını talep ettikleri 30 ve 31 parsel sayılı taşınmazların tapu kayıtlarına bakıldığında malik olmadıkları gibi sınırlı bir ayni hakka da sahip olduklarına dair resmi kayıtlarda her hangi bir beyana rastlanılmamıştır. Lehine geçit hakkı tesisi istenen taşınmazların güncel tapu kayıtlarına göre maliklerinin Maliye Hazinesi olduğu, davacıların mülkiyet hakları bulunmadığından aktif husumet yokluğundan davanın usulden reddine dair karar verilmesi gerekirken ilk derece Mahkemesince davanın esasını kapsar şekilde kabulüne dair karar verilmesi usul ve yasaya aykırı bulunmuştur....
Arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde ve yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattının güzergahı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak hakkı karşılığının tespit edilmesinde yöntem itibari ile bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak; Tapu maliklerinden ''M. Y. '' dava dilekçesinde davalı olarak gösterilmemiş olmasına rağmen bu malikin de payını kapsar şekilde irtifak ve pilon yeri bedili tespiti ile yine dava konusu taşınmaz üzerinde adı geçen malikin payını da kapsar şekilde irtifak hakkı tesisi ve pilon yerinin tapu kaydının iptaline karar verilmesi, Doğru görülmemiştir. Davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 05/10/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkeme keşfen yapılan inceleme sonunda davanın kabulüne, 209 sayılı parsel lehine 23.3.2006 tarihli keşif krokisinde belirtilen şekilde 3 metre genişliğinde davalı 710 ve 711 parsel sayılı taşınmazlar sınırından geçit hakkı tesisine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılardan tahsiline karar verilmiştir. Geçit bedeli karardan sonra 9.2.2007 tarihinde mahkeme veznesine depo edilmiştir. Davalılar ... ve ... ayrı ayrı kararı temyiz etmişlerdir. Dava Medeni Kanunun 747.maddesi gereğince geçit hakkı tesisi isteğine ilişkindir. Dairemizin 7.5.2007 tarihli iade ilamı ile getirtilen dava konusu taşınmaza komşu yola cepheli dava dışı 970 parsel sayılı taşınmazın 49180 metrekare tarla cinsi ile şahıs adına kayıtlı olduğu, bu parsel aleyhine 205 parsel sayılı taşınmaz lehine tapu kaydında geçit hakkı bulunduğunun yazılı olduğu görülmüştür.Geçit hakkı tesisine ilişkin 747.maddede öngörülmüş olduğu üzere geçit hakkının en az zarar görecek yerden verilmesi gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; irtifak hakkı tesisi istemine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 21.01.2013 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 26.01.2013 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2013 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 14.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden 14.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 31.1.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. H.A....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; intifa hakkı tesisi istemine ilişkindir. Büyük Genel Kurulunun 21.01.2013 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 26.01.2013 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2013 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi 14.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden 14.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 31.1.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
