Buna karşılık, MÖHUK’da kabul edilen sisteme göre, tenfiz hakimince yabancı mahkeme kararı esastan incelenemez ve hukuka uygunluğu denetlenemez. Davalı tarafça, arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediği ileri sürülmekte ise de tenfiz yargılamasında uyuşmazlığın esasına dair yargılama yapılmadığından arabuluculuğa başvuru zorunluluğu tanıma ve tenfiz davalarında geçerli değildir. Davalı tarafından, savunma hakkının kısıtlandığı, usulüne uygun tebligat yapılmadığı, kararın kesinleşmediği iddia edilmektedir. MÖHUK’un 54. maddesinin (ç) fıkrasındaki düzenleme uyarınca, o yer kanunları uyarınca, kendisine karşı tenfiz istenen kişinin hükmü veren mahkemeye usulüne uygun bir şekilde çağrılmaması, mahkemede temsil edilmemesi ve bu kanunlara aykırı bir şekilde gıyabında karar verilmesi tenfiz engeli olarak belirtilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tenfiz davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili; taraflar arasında imzalanan sözleşme ile müvekkil şirketin davalı şirketten mal almayı kabul ettiğini, sözleşmeye göre uyuşmazlıkların hakem mahkemesince çözüleceğini, müvekkil şirketin sözleşmeye göre teslim edilmemiş olan malın bedelinin davalıdan tahsili için hakem mahkemesine başvurduğunu ve yapılan yargılama sonunda toplam 184.052,25 Alman Markının tahsiline karar verildiğini, kararın kesin olduğunu ve davalıya tebliğ edildiğini, ayrıca ilgili sözleşmelerde tenfiz için gerekli tüm şartların mevcut olduğunu, davalı ile hakem kararının yerine getirilmesi amacıyla yapılan görüşmelerin sonuçsuz kaldığını belirterek söz konusu hakem mahkemesi kararının tenfizine...
Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Kanunu'nda kabul edilen sisteme göre, tenfiz hâkimince, yabancı mahkeme kararı esastan incelenemez ve hukuka uygunluğu denetlenemez. Şu durumda tenfiz hâkiminin, tenfiz şartları dışında, ilamın içeriği üzerinde incelemede bulunma hak ve yetkisi bulunmamaktadır. Tanınması ve tenfizi istenen kararın kesinleşme şerhini gösterir apostil şerhli aslı ve onanmış örneğinin bulunup bulunmadığı mahkemece değerlendirilip karar verilmesi gerekir. Somut olaya bakıldığında; davacı tarafından tanınması ve tenfizi istenen ... Eyaleti, ... İlçesi, 17. Adli Bölge Gezici Mahkemesi'nin 18/08/2010 tarihli kararının usule uygun olarak kesinleşip kesinleşmediği dosya kapsamından tespit edilememektedir....
Uyuşmazlık, tenfiz talebine konu kararın kamu düzenine aykırı olup olmadığı, tenfiz şartlarının oluşup oluşmadığı ile mahkeme kararının usul ve yasaya uygun bulunup bulunmadığına ilişkindir. Yabancı bir mahkemede verilen ilam niteliğindeki kararın Türk Mahkemelerinden tanınması ve tenfiz edilmesi bakımından gerekli şartlar MÖHUK'ta düzenlenmiştir. MÖHUK özel olarak tanıma ve tenfiz taleplerinde ispat kuralı aracı ve ölçüsü tanımlamamıştır. Tanıma ve tenfiz taleplerinde hâkim, şartların var olup olmadığını resen inceleyecektir. Tanıma ve tenfizde incelenmesi gereken şartlar kural olarak hâkimin resen incelemesi gereken şartlar olmakla birlikte, davanın usule uygun incelenmediği, tebligatın yapılmadığı gibi taraflar ile doğrudan ilişkili vakıaların incelenmesi ise taraflarca getirilme ilkesi doğrultusunda yapılacaktır....
Mahkemece değinilen bu yön gözetilerek Norveç ile Türkiye Devletleri arasında tanıma ve tenfiz yönünde karşılıklı sözleşmenin olup olmadığı, ayrıca Norveç ile Türkiye Devletleri arasında tenfiz hususunda sözleşme bulunmasa dahi tenfizi olanaklı kılan hukuki veya fiili karşılıklılığın bulunup bulunmadığının T.C. Adalet Bakanlığından ve gerekirse T.C. Dışişleri Bakanlığı'danda sorularak hasıl olacak sonuca uygun karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır. Bozmayı gerektirir. 2-Yukarıda açıklanan bozma nedenine göre tarafların diğer temyiz tirazlarının incelenmesine bu aşamada gerek görülmemiştir....
hükmü veren mahkemeye usulüne uygun bir şekilde çağrılmamış veya o mahkemede temsil edilmemiş yahut bu kanunlara aykırı bir şekilde gıyabında veya yokluğunda hüküm verilmiş ve bu kişinin yukarıdaki hususlardan birine dayanarak tenfiz istemine karşı Türk mahkemesine itiraz etmemiş olması,” tenfiz şartı olarak düzenlenmiştir....
Burada, tanıma ve tenfiz davasının, yerel mahkeme içinde sulh hukuk mahkemesine göre daha üst düzey bir mahkeme olan asliye mahkemesi tarafından bakılması amaçlanmıştır (Nomer, E.: Devletler Hususi Hukuku, İstanbul 2013, s. 492). Yabancı mahkeme ilamının tanınması ve tenfizinde asliye mahkemeleri de görev ilişkisi çerçevesinde davaya bakar ( HGK 15.06.2016 tarihli ve 2014/19- 1090 E., 2016/819 K.) Görüldüğü üzere ilgili madde, asliye mahkemesini görevli kabul etmekte ve davanın konusunu teşkil eden ihtilafın niteliğini göz önünde bulundurmamaktadır. İhtilâfsız yargı alanında verilen mahkeme kararlarının tanınması da aynı hükümlere tabi tutulmuştur (MÖHUK m. 58/2). Yabancı ülkedeki kararı veren yabancı mahkemenin sulh veya asliye yahut da istinaf mahkemesi olması tanıma ve tenfiz davasında görevli mahkemeyi etkilemez....
Alınan bilirkişi kurulu rapor ve ek raporları, gerekçeli, denetlenebilir, dosya içeriğine uygun ve uyuşmazlığı çözmeye yeterli görüldüğünden, itirazlar yerinde görülmemiş, mahkememizce de benimsenmiş ve hükme esas alınmıştır....
Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Kanunu'nda kabul edilen sisteme göre, tenfiz hakimince, yabancı mahkeme kararı esastan incelenemez ve hukuka uygunluğu denetlenmez. Şu durumda tenfiz hakiminin, tenfiz şartları dışında ilamın içeriği üzerinde incelemede bulunma hak ve yetkisi bulunmamaktadır. Aksi halin kabulü, tenfiz hakimini, üst mahkeme görevini kendisinde bulması şeklinde bir sonuca götürür... Buna göre, yabancı mahkeme kararının verilmesinde uygulanan hukuk ve bunun hangi kriterlere göre uygulandığı değil, yabancı kararın Türkiye'de icra edilmesi halinde meydana gelecek sonuçların Türk kamu düzenini ihlal edip etmeyeceğinin araştırılması gerekir..." denilmek suretiyle kamu düzeninden ne anlaşılması gerektiği ve tenfiz mahkemesince kamu düzeni denetiminin ne şekilde yapılacağı ortaya konulmuştur....
Yabancı hakem kararlarının tenfizi 5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun ile Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkındaki New York Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun ile ülkemiz açısından bağlayıcılık kazanan Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması Ve İcrası Hakkında New York Sözleşmesi'nde düzenlenmiş olup MÖHUK'un 60. maddesinde yer alan; "Kesinleşmiş ve icra kabiliyeti kazanmış veya taraflar için bağlayıcı olan yabancı hakem kararları tenfiz edilebilir." düzenlemesi uyarınca öncelikle tenfizi talep edilen yabancı hakem kararının kesinleşmiş veya taraflar için bağlayıcı olması gerekmektedir. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması Ve İcrası Hakkında New York Sözleşmesi'nin tenfiz talebine eklenecek belgeler ile ilgili dördüncü maddesi MÖHUK'un 61. maddesi ile, tenfiz talebinin red sebeplerini düzenleyen beşinci maddesi ise MÖHUK'un 62. maddesi ile benzer düzenlemeleri içermektedir....
