Tahkim sözleşmesinin tanımı ve şekli HMK 412. maddede düzenlenmiş, yasa da tahkim sözleşmesi, tarafların, sözleşme veya sözleşme dışı bir hukuki ilişkiden doğmuş veya doğabilecek uyuşmazlıkların tamamı veya bir kısmının çözümünün hakem veya hakem kuruluna bırakılması hususunda yaptıkları anlaşma olarak ifade edilmiştir. İkinci fıkrada, tahkim sözleşmesinin taraflar arasındaki sözleşmenin bir şartı veya ayrı bir sözleşme şeklinde yapılabileceğine yer verilmiştir. Somut davada, tahkim şartı davalı ile dava dışı sigortalı şirket arasında düzenlenen sözleşmenin 8. maddesinde düzenlenmiştir. Tahkim itirazı ise aynı yasanın 413. maddesinde düzenlenmiş, tahkim sözleşmesinin konusunu oluşturan bir uyuşmazlığın çözümü için mahkemede dava açılmışsa karşı tarafın ilk itirazda bulunabileceği ve tahkim sözleşmesi, hükümsüz, tesirsiz veya uygulanması imkansız değilse mahkemenin tahkim itirazını kabul edeceği ve davayı usulden reddeceği belirtilmiştir....

Bir uyuşmazlığın hakemde görüleceğine ilişkin sözleşmeye tahkim sözleşmesi denir. Tahkim sözleşmesi, temel ilişkiyi düzenleyen sözleşmeden ayrı bir tahkim sözleşmesi olarak düzenlenebileceği gibi, temel ilişkiyi düzenleyen sözleşmeye konulacak bir tahkim şartı şeklinde de yapılabilir. HMK'nın 412/1. maddesi uyarınca, "Tahkim sözleşmesi, tarafların, sözleşme veya sözleşme dışı bir hukuki ilişkiden doğmuş veya doğabilecek uyuşmazlıkların tamamı veya bir kısmının çözümünün hakem veya hakem kuruluna bırakılması hususunda yaptıkları anlaşmadır". Bu yasal düzenlemede, UNCITRAL Model Kanunu'ndaki tanım esas almıştır. Benzer bir tanım, Milletlerarası Tahkim Kanunu (MTK)'nun 4. maddesinde de yer almaktadır. Tahkim sözleşmesine dair yasal tanımdan da anlaşılacağı üzere, tahkim sözleşmesinin konusu, tahkime elverişli her türlü hukuki uyuşmazlıklardır. Uyuşmazlığın sözleşmeden, haksız fiilden, sebepsiz zenginleşmeden ya da kanundan doğmuş olmasının bir önemi yoktur....

SAVUNMA : Davalı ... vekilleri cevap dilekçesinde özetle; 4686 sayılı Kanunun “Davanın açıldığı tarih, tahkim süresi, kullanılan dil, dava ve cevap dilekçesi, görev belgesi” başlıklı 10. maddesinin (B) fıkrasında tahkim süresinin, taraflardan birinin başvurusu üzerine uzatılabileceği hükmü yer aldığını, Mahkememizce tahkim süresinin uzatılmasına karar verilmesi halinde davanın tahkim süresinin uzatılması talebini havi olduğu gözetilerek yargılama gideri ve vekâlet ücretine dair herhangi bir hüküm kurulmamasını, talep sahibince yapılan yargılama giderlerinin/masrafların kendi üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir....

Yine sözleşme ve tahkim şartının Türkiye dahilinde düzenlenip imzalandığı hususu da ihtilâfsızdır. Davacı ile dava dışı ... Doğalgaz İletişim A.Ş. arasında ...-... ... Doğalgaz Boru Hattı Projesi kapsamında kompresör ve ölçüm istasyonları sözleşmesinin imzalanmasından sonra 347-TKN-SC-011 numaralı bu projenin MS2, CS5 ve CS5 Off-take kısmına ilişkin inşaat, yapı ve mimari işleri için taraflar arasında 05.11.2016 tarihli sözleşme imzalanmıştır. Sözleşme İngilizce olarak düzenlenmiş, sözleşmenin 15.3.2 maddesinde sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıkların tahkim yoluyla çözümleneceği, tahkim yerinin ..., tahkim dilinin İngilizce olacağı kabul edilmiştir. 15.3.2 maddesindeki düzenleme sözleşme içerisinde yapıldığından tahkim şartı niteliğindedir. Tahkim şartı da asıl sözleşme gibi İngilizce olarak yazılmıştır. Tahkim sözleşmesi ya da asıl sözleşme içerisinde yer alsa dahi tahkim şartı asıl sözleşmeden bağımsız, ondan ayrı bir anlaşmadır....

talebini tahkim süresi dolduktan sonra yaptığı anlaşıldığından asıl davada tahkim süresinin uzatılmasına ilişkin davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır....

Tahkim yoluna gidilebilmesi için tarafların tahkim sözleşmesi yapmaları ya da düzenledikleri sözleşmede tahkim şartına yer vermeleri gerekir. Tahkim anlaşması veya tahkim şartındaki uyuşmazlığın hakem veya hakemler kurulunca çözümlenmesine ilişkin irade beyan ve açıklaması tahkim şartı sözleşmesinin temel unsurudur. (HMK m. 412). Tahkim şartı veya anlaşmasının geçerli olabilmesi için tarafların tahkim iradesini açıkladıkları tahkim şartı ya da sözleşmede tartışma ve karışıklığa neden olmayacak biçimde açık ve kesin olarak belirtmiş olmaları zorunludur. Dairemiz ve yerleşik Yargıtay içtihatlarında geçerli bir tahkim şartı varlığı veya tahkim anlaşmasının geçerli sayılabilmesi için uyuşmazlığın kesin olarak hakemde çözüleceğinin kararlaştırmış olması gerektiği kesin iradeyi ortadan kaldıran ya da zayıflatan kayıtların tahkim sözleşmesi veya şartını geçersiz- hükümsüz kılacağı kabul edilmektedir....

Şirketinin kaza tarihinde Tahkim sistemine üye olmaması ve Sigortacılık Kanunu'nun 30/1. maddesine 6456 sayılı Kanunun 45. maddesi ile eklenen" ilgili kuruluş sigorta tahkim sistemine üye olmasa dahi, hak sahipleri bu bölüm hükümlerine göre tahkim usulünden faydalanabilir" düzenlemesinin de 03/04/2013 tarihinde yürürlüğe girdiği gözetildiğinde bu tarihten sonra gerçekleşen rizikolar bakımından uyuşmazlıkların tahkim yargılamasına getirilebileceği gerekçesi ile başvurunun usulden reddine karar verilmiştir.Ancak varılan sonuç hatalı olmuştur. Eksik inceleme ile karar verilemez....

Bunun dışında taraflar bir tahkim sözleşmesi yapmak veya yaptıkları bir sözleşmeye tahkim şartı koymak istediklerini, başka bir anlatımla sözleşmelerinden doğacak uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözülmesini istediklerini tahkim sözleşmesinde veya tahkim şartında açık ve kesin olarak belirtmeleri gerekir. HUMK.nun 517.11 maddesi hükmü gereğince, yazılı şekil, tahkim sözleşmesi için geçerlilik şartıdır. Yazılı olmayan tahkim sözleşmesi geçersizdir. Davalının dayandığı paket-tur sözleşmesinde davacıların veya yetkili temsilcisinin imzası bulunmadığına göre geçerli bir tahkim sözleşmesinden söz etmek olanaksızdır. Böyle olunca mahkemece, işin esasına girilerek hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir. Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün davacılar yararına (BOZULMASINA), 12.04.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi....

Tahkim Kurulu ve usullerinin yetkili olduğunu, takibin haksız ve fahiş olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 19. maddesi uyarınca, sözleşmeden doğan uyuşmazlıklarda ... Tahkim Kurulunun yetkisi kabul edildiğinden, dava dilekçesinin yetki yönünden reddine ilişkin karar davacılar tarafından temyiz edilmiştir. Dava Paket-tur sözleşmesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olup, öncelikle halledilmesi gereken uyuşmazlık taraflar arasında geçerli bir tahkim sözleşmesinin bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır. Hemen belirtmek gerekir ki, kural bir uyuşmazlığın çözülmesi görevinin yetkili mahkemelere ait olmasıdır. Bunun dışında taraflar bir tahkim sözleşmesi yapmak veya yaptıkları bir sözleşmeye tahkim şartı koymak istediklerini, başka bir anlatımla sözleşmelerinden doğacak uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözülmesini istediklerini tahkim sözleşmesinde veya tahkim şartında açık ve kesin olarak belirtmeleri gerekir....

Toplantı tutanağının 5. maddesi ile tahkim yargılamasının, tahkim süresinin sona erme tarihi olan 20.06.2014 tarihine kadar bitirilmesinin olanaksız olduğunun ve nedenle tahkim süresinin uzatılması gerektiğinin taraflara hatırlatılmasına " karar verildiğini, hakem heyetinin 20.06.2014 tarihine kadar karar vermeyeceğinin taraflara bildirilmesi üzerine tahkim yargılması süresinin uzatılmasına ilişkin olarak borçlu vekili ile anlaşması teklifine olumsuz yanıt verildiğini belirterek tahkim yargılamasının 20.06.2014 tarihine kadar bitirilmesinin imkansız olması nedeni ile 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu'nun 10/B-2. maddesi gereğince 20.06.2014 tarihinden itibaren 3 ay süre ile uzatılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....