Bir uyuşmazlığın hakemde görüleceğine ilişkin sözleşmeye tahkim sözleşmesi denir. Tahkim sözleşmesi, temel ilişkiyi düzenleyen sözleşmeden ayrı bir tahkim sözleşmesi olarak düzenlenebileceği gibi, temel ilişkiyi düzenleyen sözleşmeye konulacak bir tahkim şartı şeklinde de yapılabilir. HMK'nın 412/1. maddesi uyarınca, "Tahkim sözleşmesi, tarafların, sözleşme veya sözleşme dışı bir hukuki ilişkiden doğmuş veya doğabilecek uyuşmazlıkların tamamı veya bir kısmının çözümünün hakem veya hakem kuruluna bırakılması hususunda yaptıkları anlaşmadır". Bu yasal düzenlemede, UNCITRAL Model Kanunu'ndaki tanım esas almıştır. Benzer bir tanım, Milletlerarası Tahkim Kanunu (MTK)'nun 4. maddesinde de yer almaktadır. Tahkim sözleşmesine dair yasal tanımdan da anlaşılacağı üzere, tahkim sözleşmesinin konusu, tahkime elverişli her türlü hukuki uyuşmazlıklardır. Uyuşmazlığın sözleşmeden, haksız fiilden, sebepsiz zenginleşmeden ya da kanundan doğmuş olmasının bir önemi yoktur....

Bunun dışında taraflar bir tahkim sözleşmesi yapmak veya yaptıkları bir sözleşmeye tahkim şartı koymak istediklerini, başka bir anlatımla sözleşmelerinden doğacak uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözülmesini istediklerini tahkim sözleşmesinde veya tahkim şartında açık ve kesin olarak belirtmeleri gerekir. HUMK.nun 517.II maddesi hükmü gereğince, yazılı şekil, tahkim sözleşmesi için geçerlilik şartıdır. Yazılı olmayan tahkim sözleşmesi geçersizdir. Davalının dayandığı paket-tur sözleşmesinde davacıların veya yetkili temsilcisinin imzası bulunmadığına göre geçerli bir tahkim sözleşmesinden söz etmek olanaksızdır. Böyle olunca mahkemece, işin esasına girilerek hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün davacılar yararına BOZULMASINA, 28.4.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi....

Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, taraflar arasında yapılan sözleşmede uyuşmazlık halinde tahkim şartının öngörüldüğü, her ne kadar kanuna aykırı olarak 2 kişilik tahkime gidileceği belirtilmiş ise de, tarafların tahkim sayısını bildirme zorunluluğu bulunmadığından bu ifadenin tahkim şartını geçersiz kılmayacağı gerekçesiyle, davanın tahkim şartı nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Taraflar arasında mevcut 01.11.2011 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin 34. maddesinde ihtilaf halinde önce taraflarca tespit edilecek iki kişiden ibaret tahkime gidileceği, tahkim sonucunda anlaşılmaz ise, .... mahkemelerinin yetkili kılındığı öngörülmüştür. Tahkim şartının geçerli olabilmesi ve taraflar arasındaki uyuşmazlığın tahkime götürülebilmesi için tarafların, uyuşmazlığın hakemde çözümü yönünde kesin ve açık bir irade taşımaları gerekir....

Mahkemece, iddia, savunma, kesinleşmiş hakem kararının Türkçe'ye çevirisi, taraflar arasındaki sözleşmenin (10.) maddesindeki tahkim şartı, bu tahkim maddesine uygun olarak verilen ve kesinleşen tahkim kararı, Nevvyork Sözleşmesi, yasal düzenlemeler, tahkim kararında kamu düzenine aykırı bir yön bulunmamasına göre davanın kabulüne, dosyada aslı bulunan ICC Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin 19.06.2008 tarih, 14796/JEM numaralı kararının aynen tenfizine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir....

Dairemizde, İş Mahkemelerinin yetkisini düzenleyen hükümlerin kamu düzenine ilişkin olduğu, işe iade davaları dışında, tahkim sözleşmelerinin geçerli olmadığı, işe iade davalarında da 4857 sayılı yasanın 20. maddesinin birinci fıkrası gereğince tahkim sözleşmesinin yapılmasının ihtiyari olduğu, tarafların anlaşması halinde uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenebileceği, tahkim sözleşmesi ile İş Mahkemelerinin yetki ve görevinin kaldırılamayacağı yerleşik uygulamadır. İş sözleşmesinin düzenlenmesinde; işçi işveren karşısında ekonomik açıdan zayıf ve işin ifası sırasında da işverene hukuken bağımlıdır. İş sözleşmesinin kuruluşunda bizzat sözleşme içeriğinde tahkim şartı öngörülmesi halinde işçi, işverene bağımlı durumda olduğundan tahkim şartının işçiyi bağladığından bahsedilemez. Ancak fesihten sonra taraflar arasında çıkacak uyuşmazlıklarda tahkim şartını öngören sözleşme düzenlenmesi halinde tahkim şartı geçerli olacaktır....

Tahkim yoluna gidilebilmesi için tarafların tahkim sözleşmesi yapmaları ya da düzenledikleri sözleşmede tahkim şartına yer vermeleri gerekir. Tahkim anlaşması veya tahkim şartındaki uyuşmazlığın hakem veya hakemler kurulunca çözümlenmesine ilişkin irade beyan ve açıklaması tahkim şartı sözleşmesinin temel unsurudur. (HMK m. 412). Tahkim şartı veya anlaşmasının geçerli olabilmesi için tarafların tahkim iradesini açıkladıkları tahkim şartı ya da sözleşmede tartışma ve karışıklığa neden olmayacak biçimde açık ve kesin olarak belirtmiş olmaları zorunludur. Dairemiz ve yerleşik Yargıtay içtihatlarında geçerli bir tahkim şartı varlığı veya tahkim anlaşmasının geçerli sayılabilmesi için uyuşmazlığın kesin olarak hakemde çözüleceğinin kararlaştırmış olması gerektiği kesin iradeyi ortadan kaldıran ya da zayıflatan kayıtların tahkim sözleşmesi veya şartını geçersiz- hükümsüz kılacağı kabul edilmektedir....

Tahkim itirazının ileri sürülmesi ve tahkim anlaşmasının geçerliliğine ilişkin uyuşmazlıkların çözülmesi, 6100 sayılı Kanun'un ilk itirazlara ilişkin hükümlerine tâbidir. Tahkim itirazının kabulü hâlinde, mahkeme davayı usulden reddeder. Dolayısıyla tahkim yerinin yurt dışında olması anılan maddeye dayanılarak tahkim itirazında bulunmayı engellemeyecektir. 5. Özel hukuka ilişkin uyuşmazlıkların mahkemeler dışında tahkim yolu ile çözümü, tarafların yapacağı bir tahkim sözleşmesi ile mümkündür. Başka bir deyişle tahkim sözleşmesi, tahkim yargılamasının temelini oluşturur. 6100 sayılı Kanun'un 412/1 maddesi gereğince tahkim sözleşmesi, tarafların, sözleşme veya sözleşme dışı bir hukuki ilişkiden doğmuş veya doğabilecek uyuşmazlıkların tamamı veya bir kısmının çözümünün hakem veya hakem kuruluna bırakılması hususunda yaptıkları anlaşmadır. Tahkim sözleşmesi, taraflar arasındaki sözleşmenin bir şartı veya ayrı bir sözleşme şeklinde yapılabilir (6100 sayılı Kanun m. 412/2)....

Gerekçe ve Sonuç Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tahkim davasında dava dilekçesi ve eklerinin, yargılama süresine ilişkin tüm kayıtların davalı tarafa tebliğ edildiği, her iki tarafın birer hakem seçildiği, taraflarca seçilen hakemlerin tahkim heyeti başkanını tayin ettikleri, davalı tarafça cevap dilekçesi sunulduğu, taraf vekillerinin katılımı ile yargılamanın duruşmalı olarak yapıldığı, tahkim yargılamasında davalının tahkim mahkemesinin yetkisine ve tahkim şartına herhangi bir itirazda bulunmadığı, davalının tahkim yargılamasının tüm aşamalarından haberdar olup ehliyetsizlik ya da tahkim anlaşmasının geçersizliğini ileri sürmediği gibi esas yönünden savunmada bulunmasına karşılık tenfiz yargılamasında ehliyetsizlik ve tahkim anlaşmasının geçersizliğini ileri sürmesinin objektif iyiniyet kurallarına uygun olmadığı, taraflar arasında geçerli bir tahkim sözleşmesi olduğunun kabulü gerektiği, tahkim kararın 25.05.2018 tarihinden itibaren yürürlüğe...

Taraflar arasındaki uyuşmazlıkta yabancılık unsuru bulunduğundan 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu'nun 4. maddesi hükmü uyarınca tahkim anlaşmasının yazılı şekilde yapılması gerekir. Somut olayda taraflar arasında düzenlenen sözleşmede tahkim şartı bulunmakta ise de sözleşmeyi imzalayan ...'ün sözleşme tarihi itibariyle davalı şirketi temsile yetkili olmadığı ve bu nedenle sözleşmenin davalı şirket yönünden geçerli bulunmadığı dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Geçersiz sözleşmedeki tahkim şartı da geçersizdir. 5718 sayılı MÖHUK'un 62. maddesinde yabancı hakem kararının tenfizi talebinin reddi sebepleri arasında tahkim şartının geçersiz (hükümsüz) olması hali de sayılmıştır....

Kural olarak bir uyuşmazlığın çözümlenmesi görevi yetkili mahkemelere ait olduğundan tahkim iradesinin açık ve kesin olmaması halinde tahkim şartı ya da anlaşması geçersiz olur. Eldeki davada kararlaştırılan tahkim şartında 30 gün içinde bu yolla (tahkim) anlaşma sağlanamaması halinde ihtilâfların hallinde İstanbul mahkemeleri ve icra dairelerinin yetkili olacağı belirtildiği, bu şekliyle uyuşmazlığın çözümünde tek yetkili olarak hakem heyeti kabul edilmediği, mahkemede de dava açma yetkisi verildiği, tahkim iradesi açık ve kesin olmadığından geçersizdir. Bu durumda mahkemece tahkim şartının gerçersiz olması sebebiyle tahkim ilk itirazı reddedilerek, işin esasına girilip taraf delilleri toplandıktan sonra sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken bu husus gözden kaçırılarak davanın görev yönünden reddi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur....