TAHKİM 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 516 ] 1086 S....
Tahkim Kurulunun 26 Şubat 2008 tarih, 07113-002 tahkim nolu tahkim kararının tenfizi, tenfiz talebinin kabul görmemesi halinde davanın alacak davası olarak görülerek davacının davalıdan mal satımı nedeniyle oluşan toplam 465.894 ABD dolarının tenfiz kararı uyarınca 26.02.2008 tarihinden itibaren uygulanacak yıllık % 6 faizi ve 10.384.91 TL tahkim giderinin tahsili istemine ilişkindir. Davalı vekili, taraflar arasında 19 Mart 2003 tarihinde imzalanmış olan Distribütörlük Sözleşmesinin 11. maddesinde ihtilafların ... Tahkim Kurulu tarafından çözüleceğinin düzenlendiğini, ... Tahkim Heyetinin yetkisinin müvekkili tarafından kabul edilmediğini, ... Ticari Tahkim Heyeti’nin yetkisiz olup, yetkisiz tahkim heyetince verilmiş tahkim kararının tenfizi istenemeyeceğinden reddi gerektiğini ve ayrıca sözleşmeden kaynaklanan alacağın yetkili ... Tahkim Heyeti tarafından karara bağlanması gerektiğinden tahkim şartı nedeniyle davanın reddine karar verilmesini istemiştir....
Tahkim yoluna gidilebilmesi için tarafların tahkim sözleşmesi yapmaları ya da düzenledikleri sözleşmede tahkim şartına yer vermeleri gerekir. Tahkim anlaşması veya tahkim şartındaki uyuşmazlığın hakem veya hakemler kurulunca çözümlenmesine ilişkin irade beyan ve açıklaması tahkim şartı sözleşmesinin temel unsurudur (HMK m. 412). Tahkim şartı veya anlaşmasının geçerli olabilmesi için tarafların tahkim iradesini açıkladıkları tahkim şartı ya da sözleşmede tartışma ve karışıklığa neden olmayacak biçimde açık ve kesin olarak belirtmiş olmaları zorunludur. Yerleşik Yargıtay içtihatlarında geçerli bir tahkim şartı varlığı veya tahkim anlaşmasının geçerli sayılabilmesi için uyuşmazlığın kesin olarak hakemde çözüleceğinin kararlaştırmış olması gerektiği kesin iradeyi ortadan kaldıran ya da zayıflatan kayıtların tahkim sözleşmesi veya şartını geçersiz-hükümsüz kılacağı kabul edilmektedir....
Tahkim anlaşmasında tahkim süresinin uzatılmasına ilişkin özel bir düzenleme olmadığına göre bu yöndeki talep ve savunmalar 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu'nun 10/B maddesine göre değerlendirilecektir. Tahkimde çözümlenen bazı davalarda bazı uyuşmazlıkların tarafların veya kanunun öngördüğü süre içerisinde çözümlenmesi mümkün olmayabilir. Bu gibi durumlarda tahkim süresinin uzatılması söz konusu olabilecektir. Yasal düzenlemeden de anlaşıldığı üzere öncelikle uyuşmazlık taraflarının tahkim süresinin uzatılması için anlaşmaları mümkündür. Bu anlaşma tarafların kendi aralarında düzenleyecekleri tahkim süresinin uzatılmasını onaylan bir anlaşma şeklinde olabileceği gibi, tahkim duruşmasında tarafların, tahkim süresinin uzatılmasını onayladıklarını beyan edip hazırlanan belgeyi imzalamaları şeklinde de olabilir. Bu şekilde tahkim süresi, taraflarca geçerli şekilde uzatılmışsa hakem veya hakemler uzatılan yeni süre sonuna kadar karar verebilme olanağına kavuşur....
Mahkemece, iddia, savunma, kesinleşmiş hakem kararının Türkçeye çevirisi kesinleşen tahkim kararı, tahkim kararında kamu düzenine aykırı bir yön bulunmamasına göre davanın kabulüne, ICC Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin 19.06.2008 tarih, 14796DEM numaralı kararının aynen tenfizine karar verilmiş, hükmün davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine; Dairemizin 15.09.2009 gün ve 20095703-7256 E-K sayılı ilamı ile verilen karar; taraflar arasındaki sözleşmenin 10. maddesine göre çıkacak ihtilafların İngiltere'deki Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nde çözümleneceğinin kararlaştırıldığı, davacının ise merkezi Paris'te bulunan Milletlerarası Ticaret Odası (MTO-ICC) tahkim mahkemesine başvurduğu, buranın da kendisini yetkili görerek uyuşmazlığı çözdüğü, hal böyle olunca yapılması gereken işin Londra'da Uluslararası Tahkim Mahkemesi bulunup bulunmadığı yönünde araştırma yapılması ve uyuşmazlığın söz konusu tahkim mahkemesinde çözümlenmesi gerektiği üzerinde durmaktan ibaret olduğu gerekçesiyle bozulmuştur...
Başka bir deyişle, tarafların dava konusu üzerinde kabul veya sulh yolu ile serbestçe tasarruf edemeyecekleri hallerde, tahkim mümkün değildir. Örneğin, boşanma ve ayrılık davaları, iflas davaları ve çekişmesiz yargı işleri için tahkim sözleşmesi yapılamaz. Aynı şekilde taşınmaz mallar üzerindeki ayni haklardan veya iki tarafın iradelerine tabi olmayan işlerden kaynaklanan uyuşmazlıklar tahkimin konusu olamaz (HMK m. 408/I). Tahkim yoluna gidilebilmesi için tarafların tahkim sözleşmesi yapmaları ya da düzenledikleri sözleşmede tahkim şartına yer vermeleri gerekir. Tahkim anlaşması veya tahkim şartındaki uyuşmazlığın hakem veya hakemler kurulunca çözümlenmesine ilişkin irade beyan ve açıklaması tahkim şartı sözleşmesinin temel unsurudur. (HMK m. 412). Tahkim şartı veya anlaşmasının geçerli olabilmesi için tarafların tahkim iradesini açıkladıkları tahkim şartı ya da sözleşmede tartışma ve karışıklığa neden olmayacak biçimde açık ve kesin olarak belirtmiş olmaları zorunludur....
Asıl sözleşmenin bir parçası hâline getirilmek amacıyla tahkim şartı içeren bir belgeye yollama yapılması hâlinde de tahkim sözleşmesi yapılmış sayılır. (4) Tahkim sözleşmesine karşı, asıl sözleşmenin geçerli olmadığı veya tahkim sözleşmesinin henüz doğmamış olan bir uyuşmazlığa ilişkin olduğu itirazında bulunulamaz. (5) Yargılama sırasında tarafların tahkim yoluna başvurma konusunda anlaşmaları hâlinde, dava dosyası mahkemece ilgili hakem veya hakem kuruluna gönderilir." 2....
İSTİNAF İSTEMİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde; "Tahkim anlaşmasının geçerli olması için tahkim iradesinin açıkça belirtilmiş olması, yazılı şekilde ve tahkime elverişli bir konuda yapılmış olması ve anlaşmada uyuşmazlık konusunun açıkça belirtilmesi gerektiğini, geçerli bir tahkim anlaşması yoksa uyuşmazlığın devlet mahkemelerinde görülmesinin zorunlu olduğunu, Türk hukukunda eşitlik halinin bozulması durumunda tahkim sözleşmesinin geçersiz hale geldiğinin kabul edildiğini, zira Yargıtay bir kararında “Tahkim sözleşmesinde veya bir sözleşmede yer alan tahkim şartında taraflardan sadece birine hakem heyetin seçme hakkının tanınması halinde taraflardan bir lehine yargılamada üstünlük sağlanmış olacağından böyle bir tahkim sözleşmesi veya tahkim şartı geçerli değildir” diyerek eşitliğin bozulmasının tahkim sözleşmesinin geçersiz hale getireceğini belirttiğini, Genel işlem şartlı şeklinde global şirketin, küçük bir işletme olan müvekkilime "take it or leave it - istersen imzala, imzalamazsan...
Bunun sonucu olarak tahkim çözüm yoluna gidilebilmesi için tarafların tahkim sözleşmesi yapmaları ya da düzenledikleri sözleşmede tahkim şartının bulunması gerekir. Tahkim anlaşması veya tahkim şartındaki uyuşmazlığın hakem veya hakemler kurulunca çözümlenmesine ilişkin irade beyan ve açıklaması tahkim şartı sözleşmesinin temel unsurudur. Tahkim şartı veya anlaşmasının geçerli olabilmesi için yanların tahkim iradesini açıkladıkları tahkim şartı ya da sözleşmede tartışma ve karışıklığa neden olmayacak biçimde açık ve kesin olarak belirtmiş olmaları zorunludur. Yerleşik Yargıtay içtihatlarında geçerli bir tahkim şartı varlığı veya tahkim anlaşmasının geçerli sayılabilmesi için uyuşmazlığın kesin olarak hakemde çözüleceğinin kararlaştırmış olması gerektiği kesin iradeyi ortadan kaldıran ya da zayıflatan kayıtların tahkim sözleşmesi veya şartını geçersiz-hükümsüz kılacağı kabul edilmektedir....
Maddesinde tahkim itirazı düzenlenmiş, buna göre "Tahkim sözleşmesinin konusunu oluşturan bir uyuşmazlığın çözümü için mahkemede dava açılmışsa, karşı taraf tahkim ilk itirazında bulunabilir. Bu durumda tahkim sözleşmesi hükümsüz, tesirsiz veya uygulanması imkânsız değil ise mahkeme tahkim itirazını kabul eder ve davayı usulden reddeder. Tahkim itirazının ileri sürülmesi, tahkim yargılamasına engel değildir." Mahkememizce yapılan yargılama sırasında davacının açtığı davada tahkim ilk itirazında bulunulduğu, taraflar arasındaki müşavirlik sözleşmesinin 6. Maddesinde tahkim şartı bulunduğu ve davanın tahkim heyetince değerlendirilmesi gerektiği, HMK'nın 413 ve 114/1-a ile 115/2 maddeleri uyarınca dava dosyasında dava şartının bulunmadığı anlaşıldığından, davanın usulden reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
