Asıl sözleşmenin bir parçası hâline getirilmek amacıyla tahkim şartı içeren bir belgeye yollama yapılması hâlinde de tahkim sözleşmesi yapılmış sayılır. (4) Tahkim sözleşmesine karşı, asıl sözleşmenin geçerli olmadığı veya tahkim sözleşmesinin henüz doğmamış olan bir uyuşmazlığa ilişkin olduğu itirazında bulunulamaz. (5) Yargılama sırasında tarafların tahkim yoluna başvurma konusunda anlaşmaları hâlinde, dava dosyası mahkemece ilgili hakem veya hakem kuruluna gönderilir." 2....

İSTİNAF İSTEMİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde; "Tahkim anlaşmasının geçerli olması için tahkim iradesinin açıkça belirtilmiş olması, yazılı şekilde ve tahkime elverişli bir konuda yapılmış olması ve anlaşmada uyuşmazlık konusunun açıkça belirtilmesi gerektiğini, geçerli bir tahkim anlaşması yoksa uyuşmazlığın devlet mahkemelerinde görülmesinin zorunlu olduğunu, Türk hukukunda eşitlik halinin bozulması durumunda tahkim sözleşmesinin geçersiz hale geldiğinin kabul edildiğini, zira Yargıtay bir kararında “Tahkim sözleşmesinde veya bir sözleşmede yer alan tahkim şartında taraflardan sadece birine hakem heyetin seçme hakkının tanınması halinde taraflardan bir lehine yargılamada üstünlük sağlanmış olacağından böyle bir tahkim sözleşmesi veya tahkim şartı geçerli değildir” diyerek eşitliğin bozulmasının tahkim sözleşmesinin geçersiz hale getireceğini belirttiğini, Genel işlem şartlı şeklinde global şirketin, küçük bir işletme olan müvekkilime "take it or leave it - istersen imzala, imzalamazsan...

Bunun sonucu olarak tahkim çözüm yoluna gidilebilmesi için tarafların tahkim sözleşmesi yapmaları ya da düzenledikleri sözleşmede tahkim şartının bulunması gerekir. Tahkim anlaşması veya tahkim şartındaki uyuşmazlığın hakem veya hakemler kurulunca çözümlenmesine ilişkin irade beyan ve açıklaması tahkim şartı sözleşmesinin temel unsurudur. Tahkim şartı veya anlaşmasının geçerli olabilmesi için yanların tahkim iradesini açıkladıkları tahkim şartı ya da sözleşmede tartışma ve karışıklığa neden olmayacak biçimde açık ve kesin olarak belirtmiş olmaları zorunludur. Yerleşik Yargıtay içtihatlarında geçerli bir tahkim şartı varlığı veya tahkim anlaşmasının geçerli sayılabilmesi için uyuşmazlığın kesin olarak hakemde çözüleceğinin kararlaştırmış olması gerektiği kesin iradeyi ortadan kaldıran ya da zayıflatan kayıtların tahkim sözleşmesi veya şartını geçersiz-hükümsüz kılacağı kabul edilmektedir....

Maddesinde tahkim itirazı düzenlenmiş, buna göre "Tahkim sözleşmesinin konusunu oluşturan bir uyuşmazlığın çözümü için mahkemede dava açılmışsa, karşı taraf tahkim ilk itirazında bulunabilir. Bu durumda tahkim sözleşmesi hükümsüz, tesirsiz veya uygulanması imkânsız değil ise mahkeme tahkim itirazını kabul eder ve davayı usulden reddeder. Tahkim itirazının ileri sürülmesi, tahkim yargılamasına engel değildir." Mahkememizce yapılan yargılama sırasında davacının açtığı davada tahkim ilk itirazında bulunulduğu, taraflar arasındaki müşavirlik sözleşmesinin 6. Maddesinde tahkim şartı bulunduğu ve davanın tahkim heyetince değerlendirilmesi gerektiği, HMK'nın 413 ve 114/1-a ile 115/2 maddeleri uyarınca dava dosyasında dava şartının bulunmadığı anlaşıldığından, davanın usulden reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur....

Maddesinde, tahkim yeri Kopenhag olarak belirlenmiş olmasına rağmen, 25.05.2015 tarihli bayilik sözleşmesinde tahkim yerinin ...'un takdirine bağlı olarak İstanbul veya Ankara olacak şekilde belirlenmiştir. Taraflar arasında imzalanan sözleşme ve eklerinde farklı tahkim yerlerinin belirlenmiş olması ve ayrıca bayilik sözleşmesinde tahkim yerinin ...'un takdirine bağlı tutulması davalının aleyhine yapılacak tahkim müracaatında tahkim yerinin belirsiz kalacak olması nedeniyle tahkim şartının geçerli kabul edilmesi mümkün değildir. Kaldı ki, davalı bir Türk şirketi olup tahkim itirazında bulunması da dürüstlük kuralına aykırıdır. Tahkim ilk itirazının reddine karar verilerek yargılamaya devam edilmesi gerekirken Mahkemece tahkim ilk itirazının kabulüne karar verilerek davanın usulden reddine karar verilmesi yerinde görülmemiştir. HMK'nın 355....

İster bağımsız bir tahkim sözleşmesi şeklinde isterse bir tahkim şartı şaklinde yapılsın tahkim sözleşmesinin geçerliliği için aranan temel unsurlar geçerli bir tahkim iradesinin varlığı ve yazılı şekil şartıdır. Tahkim sözleşmesinin tabi olduğu şekil doğrudan doğruya Türkiye'nin tabi olduğu 1958 tarihli New York Sözleşmesi'nin 2. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre tahkim şartından bahsedebilmek için taraflarca imzalanmış yazılı bir anlaşma, karşılıklı mektup teatisi veya telgraf aranmaktadır. Milletlerarası Tahkim Kanunu'nun 4. maddesinde ise; "Yazılı şekil şartının yerine getirilmiş sayılması için tahkim anlaşmasının taraflarca imzalanmış bir belgeye veya taraflar arasında teati edilen mektup, telgraf, teleks, faks gibi iletişim aracına veya elektronik ortama geçirilmiş olması ya da dava dilekçesinde yazılı bir tahkim antlaşmasının varlığının iddia edilmesine davalının verdiği cevap dilekçesinde itiraz edilmemiş olması gerekir....

Mahkemece, iddia, savunma, kesinleşmiş hakem kararının Türkçeye çevirisi kesinleşen tahkim kararı, tahkim kararında kamu düzenine aykırı bir yön bulunmamasına göre davanın kabulüne, ICC Uluslararası Tahkim Mahkemesinin 19.06.2008 tarih, 14796/DEM numaralı kararının aynen tenfizine karar verilmiş, hükmün davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine; Dairemizin 15.09.2009 gün ve 2009/5703-7256 E-K sayılı ilamı ile verilen karar; taraflar arasındaki sözleşmenin 10.maddesine göre çıkacak ihtilafların İngiltere’deki Uluslararası Tahkim Mahkemesinde çözümleneceğinin kararlaştırıldığı, davacının ise merkezi Paris’te bulunan Milletlerarası Ticaret Odası(MTO-ICC) tahkim mahkemesine başvurduğu, buranın da kendisini yetkili görerek uyuşmazlığı çözdüğü, hal böyle olunca yapılması gerekirken işin Londra’da Uluslar arası Tahkim Mahkemesi bulunup bulunmadığı yönünde araştırma yapılması ve uyuşmazlığın söz konusu tahkim mahkemesinde çözümlenmesi gerektiği üzerinde durmaktan ibaret olduğu...

Sözleşmenin 48. maddesindeki tahkim şartında bu sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü uyuşmazlıkların hallinde ... mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir denildikten sonra tahkim yoluyla çözümlenme hususu düzenlendiğinden tahkim şartına konulan bu kayıt tahkim nedenini kesin olmaktan çıkartmış ve tahkim şartını geçersiz hale getirmiştir. Bu durumda mahkemece tarafların tahkim şartının uygulanmasından vazgeçmiş olmaları ve tahkim şartına konulan kaydın tahkim şartını geçersiz kılması nedeniyle tahkim şartının uygulanma olanağı ortadan kalktığından asıl davada davalı iş sahibinin tahkim ilk itirazı reddedilip, işin esası incelenerek taraf delilleri toplandıktan sonra sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken bu husus gözden kaçırılarak davalının ilk itirazının kabulüne, tahkim itirazı nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesi doğru olmamış, bozulması uygun bulunmuştur....

Hukuk Dairesinin (İlk Derece Mahkemesi Sıfatıyla) 17.10.2023 Tarihli ve 2023/7 Esas, 2023/7 Karar Sayılı Kararı Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 42.1.1 ve 43.2.1 maddelerine göre, doğabilecek her türlü uyuşmazlığın ISTAC Tahkim Kuralları uyarınca tahkim yoluyla çözümleneceği karara bağlandığı, maddede belirtilen ISTAC ifadesi tahkim yargılamasının yapılması için başvurulacak tahkim merkezini gösterdiği, sözleşmeye göre, tahkim yargılaması için ISTAC a başvurulacak ve tahkim yargılaması İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde yapılacağı, davacı taraf buna uygun olarak tahkim yargılaması yapılması için ISTAC a başvurarak davasını açtığı, yine, sözleşmenin aynı maddelerine göre, tahkim yargılamasının yapılacağı fiziki yerleşim yeri ise taraflarca Gaziantep ili olarak belirlendiği, somut olayda da oluşturulan hakem kurulu tarafından tahkim yargılaması taraflarca tahkim yeri olarak seçilen Gaziantep ilinde yapıldığı ve hakem kurulu kararında bu hususun...

Mahkemece tahkim ilk itirazının kabulü ile davanın görev yönünden usulden reddine, davacının tahkimde dava açmakta muhtariyetine dair verilen karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir. Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çösülebilmesi için iki temel şart vardır. Bunlardan ilki uyuşmazlığın tahkime elverişli olması, ikincisi yanların uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözülmesi konusunda anlaşmış olmalarıdır. Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümleneceği yolunda tahkim sözleşmesi ya da tahkim şartı yoksa tahkim yoluna başvurmak mümkün değildir. Bu da asıl sözleşmeye konulan tahkim şartı ya da ayrı bir tahkim sözleşmesi ile kararlaştırılabilir. Tahkim şartı bulunan veya tahkim sözleşmesi yapılan hallerde, asıl sözleşme feshedilse dahi feshedilen sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıklar tahkim şartı ya da sözleşmesi gereği hakemde görülebilecektir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus uyuşmazlığın tahkim şartı bulunan sözleşmeden doğmuş olmasıdır....