Maddesinde, tahkim yeri Kopenhag olarak belirlenmiş olmasına rağmen, 25.05.2015 tarihli bayilik sözleşmesinde tahkim yerinin ...'un takdirine bağlı olarak İstanbul veya Ankara olacak şekilde belirlenmiştir. Taraflar arasında imzalanan sözleşme ve eklerinde farklı tahkim yerlerinin belirlenmiş olması ve ayrıca bayilik sözleşmesinde tahkim yerinin ...'un takdirine bağlı tutulması davalının aleyhine yapılacak tahkim müracaatında tahkim yerinin belirsiz kalacak olması nedeniyle tahkim şartının geçerli kabul edilmesi mümkün değildir. Kaldı ki, davalı bir Türk şirketi olup tahkim itirazında bulunması da dürüstlük kuralına aykırıdır. Tahkim ilk itirazının reddine karar verilerek yargılamaya devam edilmesi gerekirken Mahkemece tahkim ilk itirazının kabulüne karar verilerek davanın usulden reddine karar verilmesi yerinde görülmemiştir. HMK'nın 355....

İster bağımsız bir tahkim sözleşmesi şeklinde isterse bir tahkim şartı şaklinde yapılsın tahkim sözleşmesinin geçerliliği için aranan temel unsurlar geçerli bir tahkim iradesinin varlığı ve yazılı şekil şartıdır. Tahkim sözleşmesinin tabi olduğu şekil doğrudan doğruya Türkiye'nin tabi olduğu 1958 tarihli New York Sözleşmesi'nin 2. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre tahkim şartından bahsedebilmek için taraflarca imzalanmış yazılı bir anlaşma, karşılıklı mektup teatisi veya telgraf aranmaktadır. Milletlerarası Tahkim Kanunu'nun 4. maddesinde ise; "Yazılı şekil şartının yerine getirilmiş sayılması için tahkim anlaşmasının taraflarca imzalanmış bir belgeye veya taraflar arasında teati edilen mektup, telgraf, teleks, faks gibi iletişim aracına veya elektronik ortama geçirilmiş olması ya da dava dilekçesinde yazılı bir tahkim antlaşmasının varlığının iddia edilmesine davalının verdiği cevap dilekçesinde itiraz edilmemiş olması gerekir....

Mahkemece, iddia, savunma, kesinleşmiş hakem kararının Türkçeye çevirisi kesinleşen tahkim kararı, tahkim kararında kamu düzenine aykırı bir yön bulunmamasına göre davanın kabulüne, ICC Uluslararası Tahkim Mahkemesinin 19.06.2008 tarih, 14796/DEM numaralı kararının aynen tenfizine karar verilmiş, hükmün davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine; Dairemizin 15.09.2009 gün ve 2009/5703-7256 E-K sayılı ilamı ile verilen karar; taraflar arasındaki sözleşmenin 10.maddesine göre çıkacak ihtilafların İngiltere’deki Uluslararası Tahkim Mahkemesinde çözümleneceğinin kararlaştırıldığı, davacının ise merkezi Paris’te bulunan Milletlerarası Ticaret Odası(MTO-ICC) tahkim mahkemesine başvurduğu, buranın da kendisini yetkili görerek uyuşmazlığı çözdüğü, hal böyle olunca yapılması gerekirken işin Londra’da Uluslar arası Tahkim Mahkemesi bulunup bulunmadığı yönünde araştırma yapılması ve uyuşmazlığın söz konusu tahkim mahkemesinde çözümlenmesi gerektiği üzerinde durmaktan ibaret olduğu...

Sözleşmenin 48. maddesindeki tahkim şartında bu sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü uyuşmazlıkların hallinde ... mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir denildikten sonra tahkim yoluyla çözümlenme hususu düzenlendiğinden tahkim şartına konulan bu kayıt tahkim nedenini kesin olmaktan çıkartmış ve tahkim şartını geçersiz hale getirmiştir. Bu durumda mahkemece tarafların tahkim şartının uygulanmasından vazgeçmiş olmaları ve tahkim şartına konulan kaydın tahkim şartını geçersiz kılması nedeniyle tahkim şartının uygulanma olanağı ortadan kalktığından asıl davada davalı iş sahibinin tahkim ilk itirazı reddedilip, işin esası incelenerek taraf delilleri toplandıktan sonra sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken bu husus gözden kaçırılarak davalının ilk itirazının kabulüne, tahkim itirazı nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesi doğru olmamış, bozulması uygun bulunmuştur....

Mahkemece tahkim ilk itirazının kabulü ile davanın görev yönünden usulden reddine, davacının tahkimde dava açmakta muhtariyetine dair verilen karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir. Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çösülebilmesi için iki temel şart vardır. Bunlardan ilki uyuşmazlığın tahkime elverişli olması, ikincisi yanların uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözülmesi konusunda anlaşmış olmalarıdır. Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümleneceği yolunda tahkim sözleşmesi ya da tahkim şartı yoksa tahkim yoluna başvurmak mümkün değildir. Bu da asıl sözleşmeye konulan tahkim şartı ya da ayrı bir tahkim sözleşmesi ile kararlaştırılabilir. Tahkim şartı bulunan veya tahkim sözleşmesi yapılan hallerde, asıl sözleşme feshedilse dahi feshedilen sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıklar tahkim şartı ya da sözleşmesi gereği hakemde görülebilecektir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus uyuşmazlığın tahkim şartı bulunan sözleşmeden doğmuş olmasıdır....

Tahkim yoluna gidilebilmesi için tarafların tahkim sözleşmesi yapmaları ya da düzenledikleri sözleşmede tahkim şartına yer vermeleri gerekir. Tahkim anlaşması veya tahkim şartındaki uyuşmazlığın hakem veya hakemler kurulunca çözümlenmesine ilişkin irade beyan ve açıklaması tahkim şartı sözleşmesinin temel unsurudur. (HMK m. 412). Tahkim şartı veya anlaşmasının geçerli olabilmesi için tarafların tahkim iradesini açıkladıkları tahkim şartı ya da sözleşmede tartışma ve karışıklığa neden olmayacak biçimde açık ve kesin olarak belirtmiş olmaları zorunludur. Dairemiz kararları ve yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre, geçerli bir tahkim şartının varlığı veya tahkim anlaşmasının geçerli sayılabilmesi için uyuşmazlığın kesin olarak hakemde çözüleceğinin kararlaştırmış olması gerektiği, kesin iradeyi ortadan kaldıran ya da zayıflatan kayıtların tahkim sözleşmesi veya şartını geçersiz-hükümsüz kılacağı kabul edilmektedir....

Konşimento hamili/gönderilen sigortalı SPM ise davalı taşıyanın çarter partiye koyduğu ve konşimento ile açık atıf yaptığı tahkim şartını kabul ederek dava konusu tahkim yargılamasını başlatmıştır. Konşimentoya atıf yoluyla dahil edilen tahkim şartı ile bağlı olmadığını ileri sürme hakkını kanunkoyucu esas itibariyle konşimento hamiline tanımıştır. Konşimento hamili bu tahkim şartı ile kendisini bağlı gördüğü takdirde, artık taşıyanın bizzat tanzim ettiği çarter parti ve konşimento hükümlerinde yer alan tahkim şartının geçersizliğini iddia etmesi dürüstlük kuralına aykırılık teşkil eder. Öte yandan mahkemece 805 sayılı İktisadi Müesseselerde Mecburi Türkçe Kullanılması Hakkında Kanun’un 1. ve 4. maddeleri nazara alınarak, uyuşmazlığa konu tahkim kaydının yer aldığı navlun sözleşmesinin Türkçe olarak yapılmadığı, bu nedenle navlun sözleşmesinde yer alan tahkim kaydının geçerli olmadığı yönündeki değerlendirmede de isabet bulunmamaktadır....

Somut olayda; işbu iptal davasında davalılar (tahkim davasında davacılar), karşı taraf ile süre konusunda anlaşamamaları üzerine tahkim yargılaması sürecinde 5 kez Türk mahkemelerinden süre uzatım kararı talep etmiş olup, son süre uzatım talebi mahkemece 10.12.2020 tarihinde reddedilmiştir. Ancak aynı zamanda, mahkeme kararlarından bağımsız olarak, ICC Tahkim Kurallarında ifade edilmiş olan 6 aylık sürede hakem heyeti neticeye varamadığından ICC Divanı tarafından 18 kez süre uzatım kararı verilmiştir. Süre uzatımına dair son karar 27.11.2020 tarihli olup, tahkim süresi 31.12.2020 tarihine kadar uzatılmıştır. Yukarıda ifade edilen HMK'nın ilgili hükümleri, ICC Tahkim Kuralları, tarafların sözleşmeye yansıyan iradeleri ve görev belgesi içeriği de gözetildiğinde, tahkim süresinin uzatılması konusunda ICC Divanı'nın kararı varken, Türk mahkemesi tarafından HMK uyarınca tahkim süresi hakkında karar vermesinin sonuca etkisi olmayacak, İstanbul 1....

görevi kabul tarihinin 20/07/2020 tarihi ve 3 aylık tahkim süresinin sona erme tarihinin de 20/10/2020 tarihi olduğu, Divan tarafından tahkim süresi sona erme tarihinden 3 ay süre ile uzatıldığına göre tahkim süresinin 20/01/2021 tarihinde nihai olarak sona ereceği, oysa hakem kararının bu süreden sonra 03/02/2021 tarihinde verildiği, kaldı ki hakem tarafından tahkim süresinin uzatılmasının talep edildiği tarih itibariyle dahi 3 aylık tahkim süresinin sona ermiş olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile; İstanbul Ticaret Odası Tahkim Merkezi (İTOTAM)'nin 2020/2 Esas sayılı dosyasında 03/02/2021 tarihinde verilen hakem kararının iptaline karar verilmiştir....

Ancak, sözleşmenin tarafları kamu düzenini ilgilendirmeyen ve arzularına bağlı olan konularda aralarında çıkacak uyuşmazlıkların halli için tahkim yolunu seçebilirler. Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenebilmesi için taraflar arasında geçerli olarak yapılmış bir tahkim anlaşmasının varlığı zorunludur. Tahkim anlaşması, bağımsız bir tahkim sözleşmesi şeklinde yapılabileceği gibi asıl sözleşmeye tahkim şartı konulması suretiyle de yapılabilir. Tahkim anlaşmasının kurucu unsuru uyuşmazlıkların tahkim yoluyla çözümlenmesine ilişkin irade açıklaması olup, bu anlaşmanın geçerli olabilmesi için tarafların tahkim iradelerinin şüpheye ve karışıklığa yer vermeyecek şekilde açık ve kesin olması gerekir. Uyuşmazlıkların öncelikli olarak hakemlerce, olmazsa mahkemelerce çözüme bağlanacağı kararlaştırılan tahkim sözleşmeleri veya şartları açık ve kayıtsız şartsız (kesin) tahkim iradesini içermediğinden geçerli sayılamaz....