Kural olarak bir uyuşmazlığın çözümlenmesi görevi yetkili mahkemelere ait olduğundan tahkim iradesinin açık ve kesin olmaması halinde tahkim şartı ya da anlaşması geçersiz olur. Eldeki davada kararlaştırılan tahkim şartında ... Mahkeme ve İcra Daireleri'nin yetkili olacağının belirtilmesi yanında hakemlerin uyuşmazlığı çözememeleri halinde son yol olarak mahkemelerin tercih edileceğinin ifade edildiği, bu şekliyle uyuşmazlığın çözümünde tek yetkili olarak hakem heyeti kabul edilmediği, taraflara mahkemede de dava açma yetkisi verildiği anlaşılmakta olup tahkim iradesi açık ve kesin olmadığından tahkim şartı geçersizdir. Bu durumda mahkemece tahkim şartının geçersiz olması sebebiyle tahkim ilk itirazı reddedilerek, işin esasına girilip taraf delilleri toplandıktan sonra sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken bu husus gözden kaçırılarak davanın görev yönünden reddi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur....

Kural olarak bir uyuşmazlığın çözümlenmesi görevi yetkili mahkemelere ait olduğundan tahkim iradesinin açık ve kesin olmaması halinde tahkim şartı ya da anlaşması geçersiz olur. Eldeki davada kararlaştırılan tahkim şartında İstanbul Anadolu Mahkeme ve İcra Dairelerinin yetkili olacağının belirtilmesi yanında hakemlerin uyuşmazlığı çözememeleri halinde son yol olarak mahkemelerin tercih edileceğinin ifade edildiği, bu şekliyle uyuşmazlığın çözümünde tek yetkili olarak hakem heyeti kabul edilmediği, taraflara mahkemede de dava açma yetkisi verildiği anlaşılmakta olup tahkim iradesi açık ve kesin olmadığından tahkim şartı geçersizdir. Bu durumda mahkemece tahkim şartının geçersiz olması sebebiyle tahkim ilk itirazı reddedilerek, işin esasına girilip taraf delilleri toplandıktan sonra sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken bu husus gözden kaçırılarak davanın görev yönünden reddi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur....

Tahkim sözleşmesi, temel ilişkiyi düzenleyen sözleşmeden ayrı bir tahkim sözleşmesi olarak düzenlenebileceği gibi, temel ilişkiyi düzenleyen sözleşmeye konulacak bir tahkim şartı şeklinde de yapılabilir. HMK'nın 412/1. maddesi uyarınca, "Tahkim sözleşmesi, tarafların, sözleşme veya sözleşme dışı bir hukuki ilişkiden doğmuş veya doğabilecek uyuşmazlıkların tamamı veya bir kısmının çözümünün hakem veya hakem kuruluna bırakılması hususunda yaptıkları anlaşmadır". Bu yasal düzenlemede, UNCITRAL Model Kanunu'ndaki tanım esas almıştır. Benzer bir tanım, Milletlerarası Tahkim Kanunu (MTK)'nun 4. maddesinde de yer almaktadır. Tahkim sözleşmesine dair yasal tanımdan da anlaşılacağı üzere, tahkim sözleşmesinin konusu, tahkime elverişli her türlü hukuki uyuşmazlıklardır. Uyuşmazlığın sözleşmeden, haksız fiilden, sebepsiz zenginleşmeden ya da kanundan doğmuş olmasının bir önemi yoktur....

Tahkim sözleşmesi, temel ilişkiyi düzenleyen sözleşmeden ayrı bir tahkim sözleşmesi olarak düzenlenebileceği gibi, temel ilişkiyi düzenleyen sözleşmeye konulacak bir tahkim şartı şeklinde de yapılabilir. HMK'nın 412/1. maddesi uyarınca, "Tahkim sözleşmesi, tarafların, sözleşme veya sözleşme dışı bir hukuki ilişkiden doğmuş veya doğabilecek uyuşmazlıkların tamamı veya bir kısmının çözümünün hakem veya hakem kuruluna bırakılması hususunda yaptıkları anlaşmadır". Bu yasal düzenlemede, ... Model Kanunu'ndaki tanım esas almıştır. Benzer bir tanım, Milletlerarası Tahkim Kanunu (MTK)'nun 4. maddesinde de yer almaktadır. Tahkim sözleşmesine dair yasal tanımdan da anlaşılacağı üzere, tahkim sözleşmesinin konusu, tahkime elverişli her türlü hukuki uyuşmazlıklardır. Uyuşmazlığın sözleşmeden, haksız fiilden, sebepsiz zenginleşmeden ya da kanundan doğmuş olmasının bir önemi yoktur....

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklı zararın tazmini istemine ilişkindir. 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanununun 5. Maddesinde "Tahkim anlaşmasının konusunu oluşturan bir uyuşmazlıkta dava mahkemede açılmışsa; karşı taraf, tahkim itirazında bulunabilir. Tahkim itirazının ileri sürülmesi ve tahkim anlaşmasının geçerliliğine ilişkin uyuşmazlıkların çözülmesi, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun ilk itirazlara ilişkin hükümlerine tâbidir. Tahkim itirazının kabulü halinde, mahkeme davayı usulden reddeder. Yargılama sırasında tarafların tahkim yoluna başvurma konusunda anlaşmaları halinde, dava dosyası mahkemece ilgili hakem veya hakem kuruluna gönderilir." hükmü, HMK'nın 116/1 maddesinde "İlk itirazlar aşağıdakilerden ibarettir:a) Kesin yetki kuralının bulunmadığı hâllerde yetki itirazı.b)Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenmesi gerektiği itirazı." düzenlemesi yer almıştırSomut olayda, davacı ile dava dışı ......

Tahkim itirazının ileri sürülmesi ve tahkim anlaşmasının geçerliliğine ilişkin uyuşmazlıkların çözülmesi, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun ilk itirazlara ilişkin hükümlerine tâbidir. Tahkim itirazının kabulü halinde, mahkeme davayı usulden reddeder.Yargılama sırasında tarafların tahkim yoluna başvurma konusunda anlaşmaları halinde, dava dosyası mahkemece ilgili hakem veya hakem kuruluna gönderilir. şeklindedir. Taraflar arasında düzenlenen 14.08.2017 tarihli Sözleşme’nin 15. Maddesinde “… iş sahipleri, müteselsil kefiller ve DCH Enerji arasında bir anlaşmazlık olması durumunda taraflar uyuşmazlığı gayrıkabili rücu olarak Tahkim yoluyla çözüleceğini kabul ve taahhüt ederler. Tahkim Paris'te yürütülecektir. Tahkim dili İngilizce olacaktır.” hükmünün yer aldığı, davalı vekilinin süresinde verdiği cevap dilekçesi ile tahkim ilk itirazını ileri sürdüğü anlaşılmış olup mahkemece,tahkim ilk itirazı kabul edilerek usulden red kararı verilmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır....

Mahkemece; taraflar arasında yazılı şekilde yapılmış sözleşme içeriğinde tahkim şartının belirlendiği, tahkim sözleşmesinde uyuşmalığın açıkça belirli olduğu, tahkim iradesinin açık ve kesin olduğu, tahkim sözleşmesine konu uyuşmazlığın tahkime elverişli olduğu görülmekle süresi içerisinde verilen cevap dilekçesi ile ileri sürülen tahkim ilk itirazının kabulü ile davanın HMK 413/1. Maddesi uyarınca usulden reddine karar verilmiştir....

Tahkim masrafları, tahkim teşkilatı tarafından aksine bir karar verilmedikçe kaybeden tarafça karşılanacaktır." hükmüne yer verildiği, davalının tahkim ilk itirazını süresi içinde ileri sürdüğü, mahkemece yapılan araştırmada Hindistan'da sözleşmede kararlaştırıldığı şekilde faaliyet gösteren ticari tahkim kurumlarının bulunduğu, bu nedenle davacı ile davalı arasındaki tahkim şartının uygulanabilir olduğu, Hindistan şirketi olan davacının talep ve yönlendirmesiyle sözleşmeye böyle bir hükmün konulmuş olabileceği, düzenlemenin davacı lehine yorumlanması gerektiği ve tüm bunlara göre taraflar arasındaki sözleşmenin 15 inci maddesi gereğince öncelikle Hindistan Ticari Hakemlik (Tahkim) Komisyonu'na başvuru şartının davacı tarafından yerine getirilmeden davanın açıldığı ve davalının yapmış olduğu tahkim ilk itirazının yerinde olduğu gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir. IV. İSTİNAF A....

Davacı davalının daha evvel tahkime başvurmadığını ,bu sebeble tahkim ilk itirazında bulunmasının hakkın kötüye kullanılması kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini ileri sürmektedir. Yazılı olan geçerli bir tahkim şartı mevcut olduğu ,tahkim itirazı ilk itiraz niteliğinde olup,davalı tarafından daha evvel mahkemede dava açılmış olması tahkim şartını hükümsüz kılmayacağı gibi tahkim ilk itirazının kötüniyetle yapıldığını da kabule yeterli bulunmamaktadır.Nitekim davacı tarafından Özelleştirme İdaresi Başkanlığına karşı açılan dava da tahkimde görülüp sonuçlandırılmıştır. Davalının süresinde yapılan tahkim ilk itirazının kabulüne karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir....

Tahkim yoluna gidilebilmesi için tarafların tahkim sözleşmesi yapmaları ya da düzenledikleri sözleşmede tahkim şartına yer vermeleri gerekir. Tahkim anlaşması veya tahkim şartındaki uyuşmazlığın hakem veya hakemler kurulunca çözümlenmesine ilişkin irade beyan ve açıklaması tahkim şartı sözleşmesinin temel unsurudur. (HMK m. 412). Tahkim şartı veya anlaşmasının geçerli olabilmesi için tarafların tahkim iradesini açıkladıkları tahkim şartı ya da sözleşmede tartışma ve karışıklığa neden olmayacak biçimde açık ve kesin olarak belirtmiş olmaları zorunludur. Dairemiz ve yerleşik Yargıtay içtihatlarında geçerli bir tahkim şartı varlığı veya tahkim anlaşmasının geçerli sayılabilmesi için uyuşmazlığın kesin olarak hakemde çözüleceğinin kararlaştırmış olması gerektiği, kesin iradeyi ortadan kaldıran ya da zayıflatan kayıtların tahkim sözleşmesi veya şartını geçersiz hükümsüz kılacağı kabul edilmektedir....