Asliye Ticaret Mahkemesinin 2001/695 esas sayılı dosyası üzerinden görülen dava, davalı ...’ın, 1.820.000 Dolarlık teminat mektubunun, paraya çevrilmesi konusundaki talep ve girişimleri üzerine, ... A.Ş. tarafından açılmış, davadan önce de söz konusu teminat mektubunun paraya çevrilmemesi konusunda da ihtiyati tedbir kararı alınmıştır. Her ne kadar bu dava aynı zamanda, taraflar arasındaki “muarazanın önlenmesi” niteliğinde de olup, kararda “davacı ... A.Ş.’nin sözleşmeye aykırı davrandığı”, “yapılan imalatların %48.29 seviyesinde kaldığı” hususları da tespit edilmişse de, az yukarda değinilen söz konusu kararın gerekçesinde de belirtildiği üzere, davanın açıldığı tarihte taraflar arasındaki sözleşme henüz feshedilmemiş olup, davanın açılmasına neden olan husus da, Kızılay’ın teminat mektubunu paraya çevirme konusundaki girişimidir....
İstanbul 3.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2016/521 Esas sayılı dosyasında 17.05.2016 tarihli ara kararı ile, "...yüzde 30 teminat yatırıldığında Alternatifbank A.Ş. tarafından tanzim edilmiş olan 06.07.2015 tarihli, 90.27TM04172 numaralı teminat mektubunun bu aşamada dava konusu ihtilaf ve miktarla ( 1.838.854,41 TL) ile sınırlı olmak şartıyla paraya çevrilmesinin önlenmesine dair HMK.389.maddesi gereğince ihtiyati tedbir kararı verilmesine." karar verilmiştir. Anılan tedbir kararında, tarafların sıfatına göre ayrım yapılmaksızın teminat mektubunun paraya çevrilmemesi konusunda net bir ifade kullanılmış olduğundan ve karar davalı bankaya da bildirilmiş olduğundan, davacının başvurusu üzerine davalı banka tarafından teminat mektubunun paraya çevrilmemesi işlemi usule uygundur....
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı şirket arasında 04/12/2011 tarihinde bir yıl süreli "Çimento Doldurma-Yükleme ve İstifleme Sözleşmesi" imzalandığını, sözleşmenin müteakip yıllarda birer yıllık olarak yenilendiğini, davalı tarafından 04/02/2019 tarihinde gönderilen yazı ile sözleşmenin yenilenmeyeceğinin bildirildiğini, sona eren sözleşme kapsamında tahakkuk eden ve ödenmediği iddia edilen 53.445,00 TL hakediş tutarının, davalı şirketin sözleşme yükümlülüklerini gereği gibi yerine getirmemesi nedeniyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL maddi ve 10.000,00 TL manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, sözleşme konusu iş kapsamında verilen T.İş Bankası A.Ş.'ye ait 523075 nolu 70.000,00 TL tutarlı teminat mektubunun ihtiyati tedbir yolu ile nakde çevrilmesinin dava sonuna kadar önlenmesini talep etmiştir....
Davacı vekili, mahkeme kararının gerekçesiz ve yetersiz olduğunu, ihaleye ilişkin tüm belgelerin dosyaya sunulduğunu, sunulan belgeler incelenmeksizin karar verildiğini, mevzuat ve sözleşme gereği eksikliklere ilişkin olarak müvekkiline ihtarname gönderilmesi gerektiğini ancak bu hususun yerine getirilmediğini, dava sonunda haklı çıkmaları durumunda bile kamu mallarının haczini mümkün olmadığını, bu nedenle dava sonuna kadar müvekkilinin korunması gerektiğini, teminat mektubunun paraya çevrilmesi halinde teminatın irat olarak kaydedileceğini ve müvekkili şirketin ihalelere katılmaktan men edileceğini ileri sürerek istinaf talebinde bulunmuştur. Davacı taraf ihalenin haksız olarak feshedildiğini bu nedenle haksız feshin kaldırılması talebiyle dava açmış, bunun yanı sıra açılan dava teminat mektubunun paraya çevrilmesinin önlenmesi için ihtiyati tedbir talebinde bulunmuştur....
İhtiyati tedbir istemine konu teminat mektubunun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan ihale için davalı idareye verildiği konusunda taraflar arasında herhangi bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 34'üncü maddesinin son fıkrasında yer alan “Her ne suretle olursa olsun İdarece alınan teminatlar haczedilemez, üzerine ihtiyati tedbir konulamaz” şeklindeki herhangi bir ayrım yapmaksızın teminat mektuplarının paraya çevrilmesinin ihtiyati tedbir yolu ile durdurulamayacağı yönündeki emredici hükmü dikkate alındığında, mahkemece teminat mektubunun paraya çevrilmesinin durdurulması yönündeki ihtiyati tedbir talebinin reddi ara kararında isabetsizlik bulunmamaktadır....
- K A R A R - İhtiyati tedbir isteyen (davacı) vekili, taraflar arasındaki satım sözleşmesi uyarınca müvekkili tarafından teslimi taahhüt edilen 75.000 adet tahta paletin işyerindeki çatının çökmesi nedeniyle süresinde teslim edilemeyeceğini, bu durumun mücbir sebep teşkil etmesinden dolayı sözleşmenin 14. maddesine göre müvekkilinin dönme hakkına dayanarak sözleşmenin feshine ve teminatların iadesine karar verilmesini talep ettiği davada ihtiyati tedbir yoluyla teminatların paraya çevrilmesinin engellenmesi isteminde bulunmuştur....
KARAR Davacı, davalı idarece 4.750 adet kromajlı bardak, 1300 adet et bıçağı, 325 adet çelik bakraç, 150 adet çelik ... için açılan ihaleyi kazandığını, idare ile sözleşme imzaladığını, malın teslimi için normal süre olan 10 gün içerisinde malları teslim edemediğini, ek süre için tarafına çıkartılan ihtarın tebliğ edilmeden üretici firmaca teslim edilmesi gereken malların ilk bölümünün alelacele teslim edildiğini, idarece bu malların muayenesi yapılıp reddedilerek sözleşmenin feshedilerek teminatın irad kaydedildiğini, ek süre başlamadan yapılan bu işlemin haksız olduğunu, yeni malları teslime hazır olup yediemine teslim ettiğini ileri sürerek malların teslimi için tevdi mahalli tayinine, teminat senedinin nakte çevrilmesinin engellenmesine, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 24.008,00 YTLnin tahsilini istemiş, 5.6.2008 tarihli ıslah dilekçesi ile teminat senedinin nakte çevrildiğini belirterek 1.224,84 YTLninde tahsilini istemiştir....
Ticaret Mahkemesi'nde sözleşmeye dayanarak alacak davası açıldığını, Mahkemeye sunulan bilirkişi heyetinin raporuna göre davacı ... ..Şirketinin yükümlülüklerini yerine getirdiğini, borçlu değil aksine alacaklı olduğunun yapılan hesaplamalarla tespit edildiğini, senedin teminat olarak verildiğinin, tarafların kabul etmiş olduğu sözleşmede açık ve net bir şekilde beyan edildiğini, sözleşmenin 18.maddesi gereği yalnızca imza ve isim soy isim yazılmak suretiyle şartsız ve tarihsiz olarak davalı iş ortaklığına verildiğini, yazı farklılığından da anlaşılacağı üzere senedin sonradan doldurulduğunu, teminat senedinin Ankara ......
davalı ----- işine devam etmesinin sağlandığını; davalı ---- tarihinde işe başladığını ve işletme işini --- tarihine kadar devam ettirdiğini; ---işletme işine devam ederken---- ----- tarihli yazı ile taşeron olarak faaliyet gösteren ---- yılkı faaliyetleri değerlendirildiğinde ve gösterdiği ----- memnun kalınmadığını; bu nedenle, ---- sahayı terketmesinin aksi halde sözleşmenin tamamen feshedilmesi gerektiğinin bildirileceğini; bu bildirim üzerine---- altyüklenici sözleşmesini feshettiğini; bu fesihten sonra ---- yukarıda bahsi geçen teminat mektubunun paraya çevrilmesinin ve kendisine ödenmesinin talep edildiğini; davalılardan ---- talebi kabul ederek teminat mektubunu paraya çevirerek davalı------ ödendiğini; teminat mektubunun nakde çevrilmesinin hukuka aykırı bulunduğunu; yukarıda izah edilen işin sona erme sebebinin ----- kusurundan kaynaklandığını; bu durumun, teminat mektubunun paraya çevrilmesinden önce --- tarihli yazı ile davalı bankanın şubesine bildirildiğini; teminat mektubunun...
taraflar arasındaki yüksek hacimli ticari ilişki nedeniyle ve yukarıda belirtildiği üzere anılan şirketler grubu arasında imzalanan bağlantılı sözleşmelerden dolayı taraflar karşılıklı verilen teminat tutarlarının dengeli ve karşılıklı olmasını amaçladığından, teminata ilişkin sözleşme hükmünün aynen tatbik edilmediğini, maddede açıkça düzenlendiği üzere, Dotaş'ın müvekkili şirketle aralarında akdedilmiş olan sözleşme uyarınca, 8.209.385,00 TL’lik teminat senedi ve 6.736.980,00 TL’lik bir teminat mektubu teslim edeceğinin düzenlendiğini, Armadaş sözleşmesinin teminatını düzenleyen 10.2 nci maddede atıf yapılan 1.653.659,00 TL’lik teminat senedinin, davacı ... tarafından tanzim edilmiş ve Armadaş ile müvekkili şirket arasında imzalanan sözleşmenin teminatını teşkil ettiğine dair ibare eklenerek 02.05.2011 tarihli teminat senedinin teslim tutanağı ile müvekkili şirkete teslim edildiğini, yukarıda da açıklandığı üzere davacı şirket ile Armadaş'ın grup şirketleri olduğunu, bu sebeple...
