Sözleşmenin diğer tarafı olan yüklenicinin edim borcu ise sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmektir. Aynı zamanda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir. Ani edimli sözleşmenin kural olarak geriye etkili feshi ve tasfiyesi mümkündür. Geriye etkili fesihte sözleşmenin tarafları verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler. Uygulamada arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldıktan sonra yüklenici henüz edimlerini yerine getirmeden; arsa sahibi, arsa veya kat irtifak tapularını veya bir kısmını yüklenici adına tescil ettirmekte ve yüklenici finans ihtiyacını karşılamak için devredilen bağımsız bölüm veya arsa hisselerini üçüncü kişilere satmaktadır. Arsa payı veya bağımsız bölümlerin satılmasından sonra yüklenici edimlerini yerine getirmediği için sözleşmenin geriye etkili feshedildiği bir realitedir....
Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olarak yüklenici tarafından yapılıp davacıya satılan konut için açılan sözleşmenin feshi (alacak-tazminat) istemine ilişkindir. 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması hakkındaki yasada değişiklik yapan 4822 Sayılı Yasanın 3/f maddesine göre satıcı; “kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişiler” olarak, 3/e maddesinde tüketici: “Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişi” olarak tanımlanmış, 3/c maddesinde ise, “KONUT VE TATİL AMAÇLI TAŞINMAZ MAL SATIŞLARI DA” Tüketici Yasası kapsamına alınmıştır. Her ne kadar konut satışının resmi şekilde yapılması gerekli ise de, (T.M.Y.’nın 706., B.Y.’nın, 213. ve Noterlik Yasasının 89. maddeleri.) arsa payı devri karşılığı yapılan inşaat sözleşmesi bunun ayrıcalığıdır....
den 10/05/2017 tarihli sözleşme ile satın aldığını, ödemelerin müvekkil tarafından yapıldığını ve dairenin tapusunun da müvekkili üzerine alındığını, müvekkilinin iyi niyetli üçüncü kişi olduğunu, davacıların kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile ilgili olarak tapuya şerh vermediklerini, bu durumda iyi niyeli üçüncü kişinin hakkının genel ilkeler çerçevesinde korunacağını savunarak, davanın reddini istemiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonunda; "Dava; arsa sahibince yükleniciye ve yükleniciden kat irtifakı satın alınanlara karşı açılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan sözleşmenin geriye etkili feshi ve tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Öncelikle belirtmek gerekir ki her ne kadar dava dilekçesinde açıkça sözleşmenin geriye etkili feshi talebi yer almıyor ise de; davacı tapu iptali ve tescil talep ettiğine göre sözleşmenin ayakta kalmasını istemediği hususu açıktır....
Taraflar arasındaki 01.04.2002 günlü Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Mal Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi uyarınca davacıya ait 6 parsel nolu taşınmaz üzerine bodrum, zemin, 3 normal ve 2 çatı katı arası piyesli bina inşa edilecek, 5 kat 10 bağımsız bölümden oluşan inşaattan 3 tanesi kaba, 1 tanesi anahtar teslimi olmak üzere toplam 4 daire arsa sahibine teslim edilecektir. Yapı ruhsatı 13.08.2002 tarihinde alınmış, ancak bina ruhsata ve tasdikli projesine aykırı olarak yapıldığından ilgili belediyece 19.03.2004 tarihinde yapı tatil tutanağı düzenlenmiştir....
Noterliğince 27.2.1997 tarihinde düzenlenen gayrımenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, müvekkillerinin murisi...’ın davalı ... ile 24.1.2000 tarihinde haricen imzalanan satış vaadi sözleşmesi ile A Blok 2 nolu daireyi satın aldığını, A bloğun tamamının murisleri tarafından yapıldığını, ayrıca davalı ... tarafından tapuda satış gösterilmek suretiyle A Blok 3 nolu bağımsız bölümün davalı ...’e, 4 nolu bağımsız bölümün davalı ...’e devredildiğini, sonrasında davalı ...’ni temsilen davalı ... tarafından yüklenicinin edemini süresinde yerine getiremediğinden bahisle kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile tapu iptal ve tescil talebine yönelik açılan davanın kabulüne karar verildiğini, ancak davada ... avukatının talebi üzerine davalı ... ve davalı ... adına kayıtlı taşınmazlar hakkında tapu iptal ve tescil kararı verilmediğini, müvekkili ...’ın ......
Taraflar arasındaki sözleşmenin iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkilinin arsa sahibi ile davalı yüklenici arasında arsa payı karşılığı inşaat ve satış vaadi sözleşmesi düzenlendiğini, inşaat ruhsatının alındığı tarihten 2 yıl geçmesine rağmen yüklenici tarafın edimlerini yerine getirmediğini ileri sürerek arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile, harici sözleşme hükümleri gereği dava konusu 1 nolu bağımsız bölümün müvekkili adına tapuya tesciline, tapuda davalı lehine konulan inşaat sözleşmesi şerhinin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı, davaya cevap vermemiştir....
Bunun gibi, geçerli bir kat karşılığı inşaat sözleşmesinde, yükleniciye ait olacağı kararlaştırılan bir bağımsız bölümün, yüklenici tarafından adi yazılı bir sözleşmeyle üçüncü kişiye satılması, Yargıtay'ın kökleşmiş uygulamasına göre, tapulu taşınmaza ilişkin bir satış sözleşmesi değil, Borçlar Kanunu'nun 162 ve sonraki maddelerinde düzenlenen "alacağın temliki" hükümlerine tabi bir işlemdir. Başka bir ifadeyle, böyle durumlarda, yüklenici kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince, kendisine düşen bir bağımsız bölümü üçüncü kişiye satmış değil; kat karşılığı inşaat sözleşmesi çerçevesinde söz konusu bağımsız bölüm yönünden arsa sahibine karşı sahip olduğu alacağını, diğer bir ifadeyle sözleşmeden doğan kişisel hakkını (bağımsız bölümün mülkiyetinin kendisine devredilmesini isteme hakkını) üçüncü kişiye temlik etmiş sayılır. Kısaca, böyle durumlarda yüklenici ile üçüncü kişi arasında bir "alacağın temliki" sözleşmesi bulunur....
Apartmanının, yıkılıp yeniden inşası için, ... kişi tarafından 04/07/2011 tarihinde davalı müteahhit firmayla arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, sözleşmenin .... maddesinde ... yıl içinde tüm kat malikleri tarafından sözleşme yapılamaması halinde, imzalanan sözleşmenin fesih edileceğinin kararlaştırıldığın, davalının ... yıl geçmesine rağmen kat maliklerinin tamamı ile sözleşme yapmayı ve diğer aşamalara geçmeyi başaramadığını ileri sürerek arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshinin haklı olduğunun tespitiyle, hukuki ilişkinin yokluğunun belirlenmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davanın reddini talep etmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen sözleşmenin feshi, tazminat, tapu iptali ve tescil davası sonucunda verilen hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin 04.11.2014 gün ve 2014/4792 Esas, 6928 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü. - KARAR - Davacı vekili, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince davalı yüklenicinin edimlerini yerine getirmediğini, inşaata başlamadığı gibi kendi payına düşecek daireleri üçüncü şahıslara sattığını ileri sürerek, sözleşmenin geriye etkili feshi ile cezai şartın tahsiline ve tapu iptal ve tescile karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, 10.01.2014 tarihli duruşmadaki beyanında; akdin geriye yönelik feshinin kabul edilmesi halinde, ifaya ekli cezanın reddi ile imalat bedelinin tahsiline karar verilmesini istemiştir....
Dosyaya davacılar tarafından ibraz edilen 08.03.2006 tarihli kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesi davacı arsa sahipleri ile davalı yüklenici arasında imzalanmış olup ... Merkez ... Mah.360 ada 38 parsel sayılı taşınmazda inşaat yapımına ilişkindir. Celp edilen tapu kayıtlarına göre davacı arsa sahiplerinin inşaat yapılan taşınmazın tamamını 07.03.2006 ve 08.03.2006 tarihlerinde davalı yüklenici şirkete devrettikleri anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri tapuda pay ya da tapuda bağımsız devir yapılmasını da içerdiğinden TMK’nın 706, BK’nın 213, Noterlik Kanunu’nun 60 ve Tapu Kanunu’nun 26. maddeleri gereği resmî şekilde yapılmaları zorunludur. Bu husus geçerlilik şartı olup, resmiî şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz ve tarafları bağlamaz, ancak adi yazılı da olsa sözleşmenin ifa ile sonuçlanması veya tapuda pay devri halinde sözleşmenin geçersizliğini ileri sürmek TMK’nın 2. maddesi gereğince hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olacağından tarafları bağlar....
