mevzuatın yukarıda belirtilen maddeleri uyarınca davacı çift aylığa hak kazanamayacağından, esastan redde dair istinaf kararının bu gerekçeyle isabetli olmasına göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 30.11.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi....
mevzuatın yukarıda belirtilen maddeleri uyarınca davacı çift aylığa hak kazanamayacağından, esastan redde dair istinaf kararının bu gerekçeyle isabetli olmasına göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine Gönderilmesine, 30.11.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece; davacının, 10.10.1991 tarihinde askerlik borçlanmasını yapmış olduğundan bu borçlanmanın geçerli olduğunun tespiti ile bunun iptaline ilişkin Kurum işleminin iptaline, 02.01.2013 tarihinden itibaren emekli maaşı almaya hak kazandığının tespiti ile davacıdan yapılan askerlik tahsilatının mükerrer olması nedeniyle ikinci defa yapılan 3.445,20 TL tahsilatın ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bunun aksine ilişkin Kurum işlemlerinin iptaline karar verilmiştir. Dosya kapsamına göre mahkemece verilen hüküm yerinde ise de; 506 sayılı Yasa'nın 62. maddesine göre; yaşlılık aylığının, sigortalının aylık bağlanması için Kurum'a yazılı istekte bulunduğu tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı dikkate alınmaksızın, tahsis talep tarihi itibari ile aylığa hak kazandığının tespitine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir....
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında dava irdelendiğinde; sigortalıya ilişkin koşulların sigortalının ölüm tarihinde; hak sahibine ilişkin koşulların ise hak sahipliği sıfatının kazanıldığı tarihte yürürlükte olan mevzuat kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, davacının eşinin 01.10.2008 tarihinden sonra vefat ettiği, babasından dolayı ölüm aylığı alma açısından hakkı doğuran olayın eşin vefatı olduğu ve babasından dolayı hak sahibi sıfatını eşinin ölümü ile kazandığı, bu nedenle eşinin ölüm tarihinde yürürlükte olan ve uygulanması gereken 5510 sayılı Kanun'un 34 ve 54 üncü maddelerindeki düzenlemelere göre davacıya hem eşinden hem de babasından dolayı ayrı ayrı ölüm aylığı bağlanması mümkün olmayıp davacının çift aylığa hak kazanmasına olanak bulunmamaktadır. 24....
Mahkemece, anılan yasal düzenlemeler çerçevesinde, yaşlılık aylığı tahsisi şartlarından olan işten ayrılma koşulunun irdelenerek, aylığa hak kazanılan tarihin belirlenmesi gerekirken, hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 10.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Sigortalının birden fazla sigortalılık statüsünde çalışması var ise bunlardan herhangi birinde ilk defa sigortalı olunan tarih, sigortalılık başlangıç tarihi kabul edilmektedir. Sigortalının yurt dışındaki bağımlı çalışmasının 5510 sayılı Kanun'daki karşılığı 4/1-(a) bendidir ve sigortalılık başlangıç tarihi bu sigortalıların aylığa hak kazanma koşullarından biridir. Yurt dışındaki çalışmanın bağımsız olması da mümkündür. Bu halde, bağımsız çalışma nedeniyle sigortaya giriş tarihi, bu sigortalılık hali bakımından başlangıç sayılır ise de 4/1-(b) bendi kapsamındaki sigortalıların aylık bağlama koşulları arasında sigortalılık süresi bulunmadığından bu bent kapsamında aylığa hak kazanma bakımından bir önemi bulunmamaktadır. Ancak, sigortalının yurt dışındaki çalışması bağımlı da olsa 4/1-(a) bendi kapsamında aylık bağlanırken bağımlı çalışma başlangıcı yine sigortalılık başlangıcı sayılır. Sözleşmenin 29.maddesinin 4.fıkrasında ......
Sigortalının birden fazla sigortalılık statüsünde çalışması var ise bunlardan herhangi birinde ilk defa sigortalı olunan tarih, sigortalılık başlangıç tarihi kabul edilmektedir. Sigortalının yurt dışındaki bağımlı çalışmasının 5510 sayılı Kanun'daki karşılığı 4/1-(a) bendidir ve sigortalılık başlangıç tarihi bu sigortalıların aylığa hak kazanma koşullarından biridir. Yurt dışındaki çalışmanın bağımsız olması da mümkündür. Bu halde, bağımsız çalışma nedeniyle sigortaya giriş tarihi, bu sigortalılık hali bakımından başlangıç sayılır ise de 4/1-(b) bendi kapsamındaki sigortalıların aylık bağlama koşulları arasında sigortalılık süresi bulunmadığından bu bent kapsamında aylığa hak kazanma bakımından bir önemi bulunmamaktadır. Ancak, sigortalının yurt dışındaki çalışması bağımlı da olsa 4/1-(a) bendi kapsamında aylık bağlanırken bağımlı çalışma başlangıcı yine sigortalılık başlangıcı sayılır. Sözleşmenin 29.maddesinin 4.fıkrasında ......
Sigortalılardan birisinin 506 sayılı Kanun, diğerinin 1479 sayılı Kanun kapsamında olması halinde, hak sahibi her iki ölüm aylığına da hak kazanacaktır.Ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun bozma ilamında da belirtildiği üzere, ölüm aylığı bağlanma şartları belirlenirken; sigortalıya ilişkin kurallarının sigortalının ölüm tarihinde yürürlükte bulunan düzenlemelere göre; hak sahipliğine ilişkin olan kuralların ise hak sahipliği sıfatının kazanıldığı tarihte yürürlükte olan düzenlemelere göre belirlenmesi gerekmektedir. Buna göre sigortalı eşin yaşamını yitirdiği tarih 1/10/2008 sonrası ise davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasa'nın 34. ve 54. maddeleri olup, 54. maddenin 5. bendine göre hak sahibinin tercihine göre ana/baba veya eşe ait dosyaların birinden aylık bağlanacağından hakkı doğuran olayın 1/10/2008 tarihinden sonra gerçekleşmesi nedeniyle 5510 sayılı Kanunun 54. Maddesinin uygulanması gerekmektedir....
Davanın yasal dayanağı,3201 sayılı Yasa'nın 9.maddesidir.Bu madde hükmüne göre ise"....sosyal güvenlik sözleşmeleri uygulanmak suretiyle,sosyal güvenlik kanunlarına göre kendilerine veya hak sahiplerine kısmi aylık bağlanmış olanlar,talep ettikleri takdirde 4.madde hükmüne göre tahakkuk ettirilen borçlarını tamamen ödemeleri şartıyla kısmi aylıkları borçlarını ödedikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren tam aylığa çevrilir.Bu uygulamada borç miktarının tahakkukunda sözleşme akdedilen ülkenin Sigorta Kurumlarınca gönderilmiş olan hizmet cetvelindeki,tam aylığa yeterli olan gün sayıları nazara alınır.Ancak,istekleri halinde sigortalı veya hak sahipleri hizmet cetvelindeki gün sayılarının tamamını da borçlanabilirler"hükmü gereğince davacının yaptığı kısmi yurt dışı borçlanma dayanağının olduğu ve kısmi sözleşme aylığını-yurt içi tam aylığa çıkartabileceği açıktır....
Somut olayda; sigortalının iş kazası sonucu, bekar ve çocuksuz olarak öldüğü anlaşılmaktadır. Hak sahibi annenin anılan yasal düzenlemeler çerçevesinde iş kazası kolundan gelire ve ölüm sigortası kolundan aylığa hak kazandığı açıktır. Ancak, 506 sayılı Yasanın 92. maddesine göre, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortasından hak kazanılan aylık ve gelirler birleşirse, sigortalıya veya hak sahibine bu aylık ve gelirlerden yüksek olanın tümü, eksik olanın da yarısı bağlanır. Bu aylık ve gelirler eşitse, iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortasından bağlanan gelirin tümü, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından bağlanan aylığın da yarısı verilir....
