tarihinde “borç tahsilatı” açıklaması ile 2.105TL.nin ödendiğinin anlaşıldığı; Davacı tarafından ödenen bedeller için (taleple bağlılık ilkesi gereğince) 2.699,95TL.nin, TBK m. 77/son hükmüne göre sebepsiz zenginleşme kapsamında iadesinin talep edilebileceği, davacının dava dilekçesinin “Sonuç” kısmında 2.699,95TL.nin ödeme tarihi olan 31.12.2018 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiz ile birlikte tahsilinin talep edildiği, TBK m. 117/ll hükmündeki “...sebepsiz zenginleşmede ise zenginleşmenin gerçekleştiği tarihte borçlu temerrüde düşmüş olur....
İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı vekili tarafından ilk derece mahkemesine sunulan istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Mahkemenin, ortada sebepsiz zenginleşme durumunun mevcut olduğunun kabulü ile davacı tarafından davalıya ödenen 25.500 TL'nin istirdadına karar vermesi ve kararının gerekçesi, dosya içeriğine, usul ve yasaya aykırı olduğunu, sebepsiz zenginleşme koşullarının olayda mevcut olmadığını, davacı Enver DEMİR, dava dışı Sivas İskele Şirketine borçlandığını, borcuna karşılık olarak da, borç miktarını içerir evrak tanzim ederek (çek) verdiğini, bu çekin, davacı tarafından hazırlandığı, keşide edildiği, imzalandığı ve kendi rızası ile alacaklıya verildiği hususunda bir ihtilaf ve itiraz bulunmadığını, söz konusu çekin, davacı T1 yönü ile borç ikrarını içerdiğini, İcra Hukuk Mahkemesi kararını istinafen inceleyen İstinaf Mahkemesi tarafından, borca konu çek 15/11/2018 keşide tarihli olup davalı müvekkil alacaklı tarafından bankaya 12/11/2018 tarihinde ibraz edilmiş olması nedeni ile...
Hukuk Dairesi'nin ...... esas ve ....... karar sayılı ilamında da belirttiği üzere her ne kadar davacı istirdat davasının niteliği gereği sebepsiz zenginleşme davası olduğunu ve TBK'nun 82. Maddesi uyarınca zamanaşımının dolmadığını iddia etmiş ise de istirdat davasının koşullarının oluştuğu durumlarda davaların sebepsiz zenginleşme davası olarak nitelendirilmesinin doğru olmadığından davacı tarafın bu iddialarına da itibar edilmemiştir. İstirdat davasının ancak kesinleşmiş icra takibinin borçlusu tarafından alacaklısı aleyhine açılabileceği, davalı .......... Tekstil Kuyumculuk ve İnşaat San. Dış. Tic. Ltd. Şti.'nin icra takip dosyasında alacaklı olmadığı ve bu nedenle istirdat davasının tarafı olamayacağı ve pasif husumet ehliyetinin bulunmadığı açıktır. Davalı tarafça Bakırköy ......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, sebepsiz zenginleşmeden doğan tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı... vekili ve davacılar ..., ..., ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacılar vekili, davalı ...'ın arsa sahibi olduğunu, davalı ... ile Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi yaptıklarını, davacıların davalı ...'dan bedelini ödeyerek taşınmaz satın aldıklarını ancak İsa'nın inşaatı yapmaması nedeni ile davalı ...'ın açtığı tapu iptal tescil davası nedeniyle tapularının elinden alındığını, davalıların sebepsiz zenginleştiğini ileri sürerek davalı adına kayıtlı taşınmazların tapu iptali ve tesciline ve mümkün olmaması halinde sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre şimdilik ....000 TL nin tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davalı, TTK uyarınca sebepsiz zenginleşme hükmüne dayanarak ancak ciro yolu ile çeki eline geçiren hamilin dava açmasının mümkün olduğunu, lehtar ile keşideci arasında temel ilişki bulunduğundan bunlar arasındaki davada TTK uyarınca sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanamayacağını, davacının temel ilişki iddiasında bulunmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece yapılan yargılamada toplanan delillere göre; davacının, dava konusu çekler zamanaşımına uğramış olsa da sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanması gerektiğinden bahisle davalının itirazının iptali isteminde bulunduğu, her ne kadar TTK.'...
Mahkemece, davanın TTK 730 yollaması ile aynı yasanın 644 maddesine dayalı çek keşidecisine açılmış sebepsiz zenginleşme davası olduğu, sebepsiz zenginleşme davasının davalının ticari ilişkisini yürüttüğü yerde böyle bir yer yoksa davalının ikametgahının bulunduğu yer veya çekin düzenlendiği yer mahkemesinde açılabileceği, dava konusu çekin keşide yerinin ..., muhatap bankanın da ... ... şubesi olduğu, çek keşidecisi davalı ...'in ... da ikamet ettiği, hem icra dairesinin hem de mahkemenin yetkisine itiraz edildiği durumlarda öncelikle icra dairesinin yetkisi konusunda karar verilmesi gerektiği, davacı tarafından davalının ikametgahı, çekin keşide yeri ve muhatap bankanın bulunduğu ... ilinde icra takibi yapılmaksızın yetkisiz ......
yasal faizi ile birlikte istirdadına karar verilmesini talep etmiş, yargılama aşamasında ise diğer iki adet bono bedeli de ödendiğinden davasını istirdat davasına dönüştürmüştür....
Mahkemece yapılan yargılama, toplanan deliller neticesinde dava konusu çeke dayanılarak girişilen kambiyo senetlerine mahsus icra takibi neticesinde haciz işlemlerinin yapıldığı, borcun borçlu tarafından ödendiği, davanın istirdat davasına dönüştüğü, davanın temelini mahsup iddiasının oluşturduğu, davacının çekin sahteliğine ve iktisabına ilişkin herhangi bir itirazda bulunmadığı, çekin TTK anlamında geçerli bir çek olduğu, kambiyo senetlerinden kaynaklanan alacağın esas borç ilişkisinden mücerret olduğu, davalının haksız olarak piyasadan tahsil ettiği paralar için davacının sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde ayrı bir alacak davası açabileceği gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir....
DAVALININ CEVABI : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle ; davanın sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacak davası olduğunu ve bu nedenle davanın adli yargıda değil idari yargıda görülmesi gerektiğini , zaman aşımı itirazında bulunduklarını, bedellerin alınmasında hukuka aykırı bir yön bulunmadığını , temerrüte düşürülmediğinden faiz talep edilemeyeceğini bildirerek davanın reddine karar verilmesi talep etmiştir. DELİLLER VE DEĞERLENDİRME: Dava, sebepsiz zenginleşme nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. Sebepsiz zenginleşme, bir tarafın diğer tarafta hiçbir ticari ve hukuki ilişki içerisinde bulunmadan sağladığı kazanımdır. Bu kazanım haksız olduğundan iadesi istenebilir. İade edilmemesi halinde yargı yoluna başvurulabilir. Kamu iktisadi girişimleri kurdukları ticari işletmeler nedeniyle tacir niteliğini taşımaktadırlar. Bu nedenle, gerek sözleşmeden gerekse sözleşmeye aykırılık nedenleriyle özel hukuk kuralları uygulanır....
Yerel Mahkeme tarafından davanın reddine karar verilmiş, verilen karar davacı vekili tarafından, davacının davalının kötü niyetle başlattığı icra takibine konu bonoların miktarlarını yaşadığı ilçenin küçük bir ilçe olması, saygın bir esnaf olması, mal varlığına haciz konulmaması gerekçesi ile cebri icra tehdidi altında ödediğini, İİK'nun 169. maddesi uyarınca icra takibine yapılacak itirazın satıştan başka icra işlemini durdurmayacağı, dava sebepsiz zenginleşme davası olarak açılsa dahi davaya bakmakla görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olacağı, hukuki nitelendirmenin mahkemeye ait olduğu, verilen kararın hatalı olduğu gerekçesi ile istinaf edilmiştir. Uyuşmazlık, takibe konu borcun icra tehdidi altında ödenip ödenmediği, istirdat davasının şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır....
