Rödovans olarak adlandırılan bu yöntemle ruhsat sahipleri, taşeron olarak üretim yapan üçüncü kişilere süreli sözleşmeler ile maden çıkarma ve satış haklarını kiralamaktadırlar. Günümüz literatüründe rödovans, “maden ruhsat alanlarının, hukuki hak ve sorumlulukları kendisinde kalması koşuluyla hak sahibi tarafından sözleşme ile özel veya tüzel bir kişiye, bir süre tahsis edilmesi durumunda, maden ocağının işletilmesini üstlenen özel veya tüzel kişinin, esas ruhsat sahibine, ürettiği her bir ton maden için ödemeyi taahhüt ettiği meblağ” olarak tanımlanmaktadır. Rödovans sözleşmesine Maden Kanunu'nda özel bir düzenleme olmadığı için Borçlar Kanunu'nun 270 ve devamı maddelerinde düzenlenen "hasılat kirasına" ait hükümler uygulanır (Tandoğan 1985). Türk Borçlar Hukuku'nda sözleşmelerde şekil serbestisi geçerlidir. Yasada özel olarak bir şekle bağlanmayan sözleşmeleri taraflar istedikleri şekilde yapabilirler (Eren 1998)....
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı TTK Genel Müdürlüğüne ait maden sahasında diğer davalı Balçınlar Madenciliğin rödovans sözleşmesine göre işlettiği bölümde çalıştığını, davacının iş sözleşmesinin haklı bir nedene dayanmaksızın feshedildiğini, yıllık izinlerin kullandırılmadığını davalılar arasında rödovans sözleşmesi ile kurulan ilişkinin muvazaalı olduğunu belirterek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir. Davalı TTK Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde özetle; davalılar arasında rödovans sözleşmesi bulunduğunu, davalı kurumun işveren olarak kabul edilemeyeceğini, bu nedenle kurumun işçilik alacaklarından sorumluluğu bulunmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur. Davalı Balçınlar … Ltd....
Bu kapsamda davacı vekili, diğer davalı TTK'nın da davacının ... sözleşmesinden kaynaklanan alacaklarından davalı şirket ile birlikte sorumlu olması gerektiği itirazında bulunmuş ise de; yukarıda izah edilen açıklamalar ve tüm dosya kapsamından sunulan sözleşme örneğinden taraflar arasındaki rödovans sözleşmesini geçerli, gerçek bir rödovans sözleşmesi olduğu, sözleşmenin muvazaalı olduğuna dair dosyadaki herhangi bir delil bulunmadığı anlaşılmış olmakla; davalı TTK yönünden husumet yokluğundan açılan davanın reddine karar verilmesine dair hüküm doğru bulunmuş; davacı tarafın bu yöne ilişkin istinaf taleplerinin haklı olmadığı değerlendirilmiştir. (Aynı rödovans sözleşmesine ilişkin ... Bölge Adliye Mahkemesi; 12. Hukuk Dairesinin 09/03/2022 Tarih 2021/1081 E. 2022/531 K.; 11. Hukuk Dairesinin 13/04/2022 Tarih 2020/461 E. 2022/817 K.; 10. Hukuk Dairesinin 15/12/2021 Tarih 2019/3518 E. 2021/1888 K.; 9. Hukuk Dairesinin 07/12/2021 Tarih 2021/1976 E. 2021/2252 K....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2018/219 Esas KARAR NO : 2022/302 DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 06/03/2015 KARAR TARİHİ : 21/04/2022 Mahkememizde görülmekte olan alacak davasının yapılan açık yargılaması sonucunda: GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı şirketin İstanbul ili, Eyüp İlçesinde bununan 878,65 hektarlık sahanın, maden kömürü, kuvars kumu, kil ve alüminyum işletme izinli ... numaralı maden işletme ruhsatına bağlı olarak 18/11/2020 yılına kadar süreli maden işletme imtiyaz hakkı sahibi olduğunu, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı'nın ......
Davalı; 2008 yılı rödovans bedelinin yıl sonunda ödenmesi gerekeceğinden talep edilemeyeceğini, davalı tarafından yapılan ödemelerin mahsup edilmesi gerektiğini, Maden İşleri Genel Müdürlüğünün kayıtlarına göre rödovans bedelinin istenebileceğini, sözleşmenin feshinin talep edilmesinin Borçlar Kanununa aykırı olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir....
Rödovans olarak adlandırılan bu yöntemle ruhsat sahipleri, taşeron olarak üretim yapan üçüncü kişilere süreli sözleşmeler ile maden çıkarma ve satış haklarını kiralamaktadırlar. Günümüz literatüründe rödovans, “maden ruhsat alanlarının, hukuki hak ve sorumlulukları kendisinde kalması koşuluyla hak sahibi tarafından sözleşme ile özel veya tüzel bir kişiye, bir süre tahsis edilmesi durumunda, maden ocağının işletilmesini üstlenen özel veya tüzel kişinin, esas ruhsat sahibine, ürettiği her bir ton maden için ödemeyi taahhüt ettiği meblağ” olarak tanımlanmaktadır. Rödovans sözleşmesine ilişkin Maden Kanununda özel bir düzenleme olmadığı için Borçlar Kanununun 270 ve devamı maddelerinde düzenlenen "hasılat kirasına" ait hükümler uygulanır. Türk Borçlar Hukukunda sözleşmelerde şekil serbestisi geçerlidir. Yasada özel olarak bir şekle bağlanmayan sözleşmeleri taraflar istedikleri şekilde yapabilirler....
, fesih beyanı bozucu ve yenilik doğuran hakkın kullanımı niteliğinde olduğundan karşı tarafa ulaştığı anda hüküm ve sonuçlarını doğuracağını, belirterek taraflar arasında düzenlenen 21.01.2011 tarihli " Rödovans Sözleşmesinin " feshi ile maden sicilinden silinmesine, karar verilmesini istemiştir....
Şti. arasında 01/04/2011 başlangıç tarihli 10 yıl süreli rödovans sözleşmesi imzalandığı hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmenin özel hükümler 9.10 maddesinde; “... …. Ltd Şti. veya ... 15/09/2011 tarihine kadar ilgili maden sahasının 2. maddede belirtilen işletme ruhsatını devralacakları, ruhsat sahibinin bu devir için herhangi bir bedel talep etmeyeceyi kararlaştırılmıştır. 01/04/2011 tarihli rödovans sözleşmesinde üçüncü kişi davacı yararına bir edim yükümlülüğü konulduğu anlaşılmakla 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 129 (818 sayılı Borçlar Kanununu 111) maddesindeki düzenleme de dikkate alınıp davacının talebi bu çerçevede değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken aktif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....
Şti. adına rödovans sözleşmesiyle çalışmaya karar verildiğini ve Ali Koçak ile 99 yıllığına bedelsiz (rödovans sözleşmesi bedelsiz olamadığından sembolik olarak yıllık 10.000,00 TL belirtildiği) rödovans sözleşmesi imzaladıklarını, fakat süre şartının yasaya uygun olmaması sebebiyle MAPEG tarafından kabul edilmediğinin Ali Koçak'ın MAPEG'in istediği koşullarda yeniden sözleşme yapmayı kabul etmemesi sebebiyle bu sahada uzun zaman çalışılamadığını, ancak davalı müdür ortağın davacıya herhangi bir bilgi vermemesi ve süreçte ruhsat sahibi Ali Koçak'ın davalı T3 ve T5 ile davacı ortağın dışında ikili ve karşılıklı menfaate dayalı işler yapmaları ve bunu açıkça gizlemeleri sebebi ile davacının Ali Koçak'la arası bozulmuş olduğundan, davalı T3 ile Ali Koçak'a ait 3345282 erişim numaralı sahayı Sofita Madencilik adına tekrar rödovans sözleşmesi ile kiraladığını ve 2020 Mayıs ayı itibarı ile işletmeye başlattığını, davalı şirket müdürünün, şirket aleyhine usulsüz, şirketin kuruluş amacı ile bağdaşmayan...
Mahkemece; yukarıda ayrıntılı olarak yapılan açıklamalara göre davalılar arasındaki hukuki ilişkinin niteliğinin, bir başka ifade ile davalılar arasındaki ilişkinin asıl işveren-alt işveren ilişkisi mi, istisna akdi ilişkisi mi olduğunun, aralarında rödovans sözleşmesi olup olmadığının açıklığa kavuşturulması, elde edilecek sonuca göre karar verilmesi gerekirken bu hususlarda herhangi araştırma ve değerlendirme yapılmadan hüküm kurulması da yerinde görülmemiştir. 3- İş kazalarından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davalarında zararlandırıcı olaya neden oldukları ileri sürülen kişi veya kişilerin kusur oranlarının kesin olarak tespiti hem maddi hem de manevi tazminat miktarını doğrudan etkilemesi bakımından önem taşımaktadır....
