Eldeki dosyada haczedilen mesken niteliğindeki taşınmazın borçlunun murisi adına kayıtlı olması sebebi ile davacı alacaklının talebi üzerine icra mahkemesince ortaklığın giderilmesi davası açılmak sureti ile satışın sağlanması yönünde karar ve yetki verildiğinden davanın açılmasında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamaktadır. Yine, dava konusu hacizli mal mesken niteliğinde olduğundan 3402 sayılı Toprak Koruma Kanunu ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Meskenin aynen taksim edilmesi hukuken ve fiilen mümkün olmadığından ortaklığın satış sureti ile giderilmesine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamaktadır. Ayrıca, dava konusu mal üzerinde davalıların mülkiyet şekli iştirak olduğundan bağımsız bir paydan söz edilemeyeceği için alacaklının pay haczi yapması ve payın satışını istemesine de yasal olanak bulunmamaktadır....
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir. Somut olaya gelince; taraflar dava konusu taşınmazlarda iştirak halinde değil, müşterek mülkiyet şeklinde paydaştırlar. Mahkemece ortaklığın giderilmesine karar verilmesi halinde satış bedelinin tapu kaydı ve mirasçılık belgesindeki oranlar dikkate alınarak paydaşlara dağıtılmasına karar verilmelidir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/2216 KARAR NO : 2023/2436 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ZİLE SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 21/02/2023 NUMARASI : 2021/890 E 2023/114 K DAVA KONUSU : Elbirliği Mülkiyetinin Paylı Mülkiyete Çevrilmesi KARAR : DAVA DİLEKÇESİNİN ÖZETİ: Davacı vekilinin göndermiş olduğu 10/11/2021 tarihli dilekçesi ile; Tokat ili Zile ilçesi Minareisağır mahallesi 449 ada 4 parsel sayılı taşınmazda müvekkili ve diğer davalıların iştirak halinde malik olduklarını, taşınmazda iştirak halinde mülkiyet söz konusu olduğu için hissedarların payı belli olmadığını, bu nedenle başta satış olmak üzere bir çok mülkiyet hakkının kullanılmasına engel olduğunu, taraflar aralarında anlaşarak iştirak halinde mülkiyeti müşterek mülkiyete çeviremediğini, bu nedenle Tokat ili Zile ilçesi Minareisağır mahallesi 449 ada 4 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki iştirak halindeki mülkiyetin müşterek mülkiyete çevrilmesine...
Sulh Hukuk ve ... Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, tarafların müşterek malik oldukları taşınmazda ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. ... Sulh Hukuk Mahkemesince, "Davaya konu taşınmaz üzerinde müşterek değil, elbirliği (iştirak) halinde mülkiyetin bulunduğu, bu durumda görevli mahkemenin Ahkam-ı Şahsiye Mahkemesi olduğu" gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. ... Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından ise, "Davacı ...'in müşterek mülkiyet hükümlerine göre malik olduğu, bu durumda görevli mahkemenin ahkam-ı şahsiye sulh hukuk mahkemesi olmadığı" gerekçesiyle görevsizlik yönünde karar verilmiş, kararlar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir. ... İlçesinde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca ahkam-ı şahsiye davalarına bakmak üzere ayrı sulh hukuk mahkemeleri kurulduğu anlaşılmaktadır....
Sulh Hukuk ve ... 1. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, tarafların müşterek malik oldukları taşınmazda ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. ... 4. Sulh Hukuk Mahkemesince, "davaya konu taşınmaz üzerinde müşterek değil, elbirliği (iştirak) halinde mülkiyetin bulunduğu, bu durumda görevli mahkemenin ...Mahkemesi olduğu" gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesi ise, "davacı ...'ın müşterek mülkiyet hükümlerine göre malik olduğu, bu durumda görevli mahkemenin ...sulh hukuk mahkemesi olmadığı" gerekçesiyle görevsizlik yönünde karar vermiş, kararlar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir. ... İlçesinde ... Yüksek Kurulunca ...davalarına bakmak üzere ayrı sulh hukuk mahkemeleri kurulduğu anlaşılmaktadır....
Dava düzenleme gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Yapılan yargılamaya, toplanan deliller ve dosya içeriğine göre; Dava konusu 5 sayılı parsel kök muris ... oğlu ...'ya ait iken 1308 yılında ölümüyle mirasçılarına intikal etmiştir. Her ne kadar muris Medeni Kanununun yürürlüğe girdiği 1926 yılından önce ölmüşse de, nizalı taşınmazın davacıya satışını vaadeden mirasçılar kök murisin 1.kuşak mirasçıları olmayıp Medeni Kanununun yürürlüğünden sonra ölen kuşakların mirasçılarıdır ve dolayısıyla mirasçılık sıfatını Medeni Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra kazanmışlardır. Bu nedenle dava konusu taşınmazdaki paydaşları kendi alt mirasçıları bakımından iştirak halinde mülkiyet rejimine tabidirler. İştirak halindeki mülkiyetin müşterek mülkiyete dönüştürülmesini istemek hakkı münhasıran mirasçılara aittir....
Maddesi uyarınca elbirliği ile mülkiyetin paylı mülkiyete dönüştürebilmesi için araştırılması gereken iki önemli husus olduğunu, birincisi ortaklığın giderilmesi davası açılmamış olması, ikincisi ise elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmemiş olması olduğunu mahkemenin eksik inceleme yaptığını, davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesinin doğru olmadığını bu nedenlerle yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLER : Yazılı beyanlar ve tüm dosya kapsamı. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, taşınmazdaki iştirak halindeki payların müşterek mülkiyete çevrimmesi istemine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK 355....
Taraflar arasındaki ortaklığın giderilmesi dava dosyasında davanın kabulü sonucu yapılan satış ile taşınmaz üzerindeki bina ile birlikte toplam 116.800,00 TL bedelle ... ve ... ...'e satıldığı satış bedelinin tamamı satış dosyasına yatırıldığı, hissedarların paylarına göre satış bedelinin paydaşlara ödendiği anlaşılmaktadır. Hükme dayanak yapılan 28.01.2008 tarihli satış dosyasındaki satış öncesi alınan bilirkişi raporunda davaya konu iki adet ... taşınmazın toplam değerine olan oranı %26.22 olarak belirtilmiştir. bunun üzerinden davalıların haksız zenginleştiğine karar verilerek hüküm kurulmuştur. 22.02.1991 ... ve 1990/1 E.1991/1 K.sayılı YİBK'da vurgulandığı gibi müşterek veya iştirak halindeki mülkiyette ortaklığın giderilmesi sonucu elde edilen satış bedelinden muhtesatı meydana getiren paydaşa ödenecek miktar nedeni ile zenginleşmenin iadesi talepleri BK.nun 63.maddesinin uygulama alanına girmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil (Satın Almaya Dayalı) Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Davanın konusu; elbirliği ile mülkiyet hükmüne tabi olan 62,161,220,425 ve 557 parsel sayılı taşınmazların iştirak maliklerinden davalılar ... ile ...’nun paylarının haricen satım ve devir alındığı iddiasıyla açılan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Mahkemece 220 ve 557 parsellerdeki davalı ... ait ¼ payın 161 parseldeki iştirak halindeki 2/3 payın gözetilerek 1/6 payın iptali ile davacı adına tesciline,diğer taleplerin ise reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2016/952 esas ve 2017/370 Karar sayılı dosyasından verilen karar ile müşterek mülkiyete dönüştüğü ve bu nedenle mirasçı borçluların borcun müştereken ve müteselsilen sorumluluklarının sona erdiği beyan edilerek yerel mahkeme kararının kaldırılması talep edilmiş ise de Mersin 2. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2016/952 esas ve 2017/370 Karar sayılı dosyasında Mersin 1.İcra Müdürlüğünün 2016/4874 esas sayılı dosyasından İİK. 121 maddesi uyarınca alınan yetkiye istinaden 34 XX 110 plakalı araç üzerindeki ortaklığın giderilmesi istemiyle dava açıldığı ve yapılan yargılama üzerine 34 XX 110 plakalı araç üzerindeki ortaklığın giderilmesine dair karar verilmekle ilamın sadece terekeye dahil olan araç yönünden hüküm ifade ettiği, buna karşın murisin terekesi üzerindeki iştirak halinde mülkiyetin devam ettiği anlaşılmıştır. TMK'nun 641. maddesi gereğince paylaşımdan önce mirasçılar tereke borçlarından müteselsilen sorumludurlar....
