SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 07/04/2023 tarihli ara karar NUMARASI : 2023/897 E DAVA KONUSU : Ortaklığın Giderilmesi (Elbirliği Mülkiyetinde (Sözleşmeden Doğan)) KARAR : DAVA DİLEKÇESİNİN ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davaya konu 34 XX 417 plaka sayılı araç miras bırakan Tc kimlik numaralı müteveffa Emriye Sarısakal adına kayıtlı olduğunu, miras bırakanın vefatı ile müvekkili ile annesi ve kardeşi olan davalıların mirasçı olarak kaldığını, davaya konu araç davalılardan T1 tarafından kullanıldığını müvekkilinin davalıyı defalarca uyarmasına rağmen davalı T1'ün alkollü bir halde dahi aracı kullanmaya devam ettiğini, davalılardan sadece biri tarafından davaya konu araç üzerinde kontrolsüzce tasarrufta bulunulması nedeniyle araç üzerindeki elbirliğiyle ortaklığın satış suretiyle giderilmesini ve adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Samsun 2....
Usulüne uygun taraf teşkili sağlanmış davacı vekili dilekçesini kabul ve tekrarla davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiş, bir kısım davalılar vekilleri, dava konusu taşınmazlarla ilgili ortaklığın giderilmesi davasının mevcut olduğunu bu sebeple davanın reddine karar verilmesini talep ettiğini beyan etmiştir. Mahkemece, ''Mahkememizin 2919/366 esas sayılı dosyasının incelenmesinde davacısının T1 davalıların T10 ve arkadaşları olduğu davanın İstanbul Silivri Selimpaşa mahallesi Köy içi mevkii 5946- 5947 parsel sayılı taşınmazlardaki ortaklığın giderilmesi davası olduğu davanın derdest olduğu görülmüştür....
Sulh Hukuk Mahkemesi'nde ortaklığın giderilmesi davası açıldığı, davanın derdest olduğu, bu durumda, TMK.nun 644/2. maddesi gereğince, elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verilemeyeceğinden, davanın reddine karar verilmesi gerektiğinden bahisle mahkemenin kararı Dairemizin 06.03.2013 tarih, 2013/2086-3934 sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmişse de Türk Medeni Kanunun 644/2 maddesi ".. elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya mirasçılardan biri belirlenen süre içerisinde paylaşma davası açmadığı takdirde istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verilir." hükmünü içermektedir. Somut olayda yasal mirasçılardan biri tarafından açılmış ortaklığın giderilmesi davası olmadığı gibi ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesi'nde 2010 /2239 esas sayılı ortaklığın giderilmesi davası, davalı ...'...
Hükmü, davalılardan ... ve ..., davanın ilk olarak ortaklığın giderilmesi istemi ile açıldığını daha sonra ıslah ile elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi istemine dayanıldığını, bunun yasaya ve içtihatlara aykırı olduğunu belirterek temyiz etmişlerdir. Islah ile ortaklığın giderilmesi davası elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi davasına dönüştürülebilir. Ayrıca davacı, davalıların katılmadığı ön inceleme duruşmasında davasını elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi davasına dönüştürme isteğini belirtmiştir. 6100 sayılı HMK’nın 139. maddesine göre ön inceleme duruşmasına gelen taraf, gelmeyen diğer tarafın muvafakati olmadan iddia ve savunmasını genişletebilir yahut değiştirebilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 16.08.2013 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 18.06.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir. Davacı vekili, ... İli, ... İlçesi, 404 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılardan ... vekili, ortaklığın aynen taksim suretiyle giderilmesini, mümkün değilse davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulü ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir....
dan intikal edecek olan 380, 738, 1249, 1346, 1352, 1547, 1814, 1835, 2052 ve 2283 parseller üzerine haciz konulduğunu, taşınmazlardaki ortaklığın giderilmesi amacıyla ... 1. İcra Hukuk Mahkemesinden yetki aldıklarını icra takibi belirterek; davaya konu 10 adet taşınmazda bulunan ortaklığın satış suretiyle giderilmesini talep etmiştir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü bir kısım davalılar vekili temyiz etmişlerdir. Borçlunun elbirliği halinde ortak olduğu taşınmazlarda borçlu ortağın alacaklısı icra hakimliğinden İcra İflas Kanununun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. İcra mahkemesinden alınan yetkiye dayalı olarak açılan davalarda kural olarak borçlu ortağın mülkiyet hakkının elbirliği mülkiyetine konu olması gerekir. Bu şekilde açılacak davalarda borçlu ortak (paydaş) dahil tüm ortakların (paydaşların) davaya dahil edilmeleri zorunludur....
GEREKÇE: Dava, ortaklığının giderilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi üzerine davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. 6100 sayılı HMK'nun 355. maddesi gereğince; istinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak, Bölge Adliye Mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları paylı ve elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi mallarda paydaşlar veya ortaklar arasındaki hukuki ilişkiyi sona erdiren, birlikte mülkiyetten ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Somut dosyada, üzerindeki ortaklığın giderilmesi istenen taşınmazın tarla vasfında olduğu ve yüzölçümü ve paydaş sayısına göre aynen taksiminin mümkün olmayacağı bilirkişi raporları ile sabittir....
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, ortaklığın giderilmesi talebine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK 355. Madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen de kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmış olup, İlk derece mahkemesince davanın kabulü ile Adana ili, Karaisalı ilçesi, Bucak Mahallesi, 254 parsel niteliğindeki taşınmazdaki ortaklığın satış yolu ile giderilmesine karar verilmiş, karar bir kısım davalı tarafından karar istinaf edilmiştir. Ortaklığın giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır....
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davasını paydaşlardan (ortaklardan) biri veya bir kaçı diğer paydaşlara (ortaklara) karşı açabileceği gibi borçlu ortağın alacaklısı İcra Mahkemesinden İİK'nın 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun elbirliği halinde ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Bu şekilde açılacak davada borçlu ortak dahil tüm ortakların davaya dahil edilmeleri gerekir. Paylı mülkiyette ise, borçlu paydaşın alacaklısı, borçlunun bağımsız payının haczini ve satışını isteyebileceğinden yetki belgesine dayanarak taşınmazın paydaşlığının giderilmesini istemesi yasa koyucunun amacına uygun değildir. (Emsal Yargıtay 14....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Ortaklığın giderilmesi Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı ortaklığın giderilmesi davasına dair karar, davalılar tarafından ayrı ayrı süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, borçlu ortağın alacaklıları tarafından açılan borçlunun paydaşı olduğu iki adet taşınmazda ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece, taşınmazların satışı suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilmiş, hüküm davalılardan borçlu ... tarafından temyiz edilmiştir. Elbirliği mülkiyetinde borçlu ortağın alacaklısı İcra Hakimliğinden İ.İ.K.nun 121.maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Bunun için icra hakiminden yetki belgesi alması zorunludur....
