SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 14/12/2021 NUMARASI : 2016/1519 ESAS - 2021/2259 KARAR DAVA KONUSU : Ortaklığın Giderilmesi (Paylı Mülkiyette) KARAR : Konya 4. Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından verilen 14/12/2021 tarihli karara karşı, bir kısım davalılar vekili tarafından süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla; dosyadaki tüm kayıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Konya İli Selçuklu İlçesi Başarakavak Mah. 217 ada 59, 83 parsel, 184 ada 5 parsel, 190 ada 28, 47 parsel, 173 ada 9,10, 67 parsel, 149 ada 20 parsel, 234 ada 4 parsel, 298 ada 14 parsel, 292 ada 20, 10 parsel, 213 ada 28 parsel sayılı taşınmazların müvekkili ile davalıların miras nedeniyle elbirliği mülkiyetinde bulunduklarını belirterek taşınmazların satılarak ortaklığın giderilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Ortaklığın giderilmesi Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı ortaklığın giderilmesi davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava borçlu mirasçının alacaklısı tarafından açılan bir adet taşınmazdaki ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Elbirliği mülkiyetinde borçlu ortağın alacaklısı İcra Hakimliğinden İ.İ.K.nun 121.maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Bunun için icra hakiminden yetki belgesi alması zorunludur....
Mirasçılara gönderilecek davetiyede "Belirlenen süre içinde elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya paylaşma davası açılmadığı takdirde istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verileceğinin" bildirilmesi zorunludur. Somut olaya gelince; davacı vekili öncelikle elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesini bunun mümkün olmaması halinde satış sureti ile ortaklığın giderilmesini talep etmiştir. Mahkemece, gerekçe gösterilmeksizin ve yukarıda belirtilen hususlarda araştırma yapılmaksızın ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir. Davanın mahkemece yanılgılı değerlendirme sonucu paydaşlığın giderilmesi olarak değerlendirildiği, davacının öncelikli talebi olan "Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi" hususunda bir karar verilmediği anlaşıldığından hükmün bu sebeple bozulmasına karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, ortaklığın kat mülkiyeti kurulmak suretiyle giderilmesi istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; 634 sayılı Kat Mülkiyeti Yasasının 10. maddesinin son fıkrası ve onun yollamada bulunduğu aynı Yasanın 12. maddesi hükümlerine göre ortaklığın kat mülkiyeti kurulmak suretiyle giderilmesine karar verilebilmesi için paydaşlardan herbirine bir bağımsız bölüm düşmesi zorunluluğu bulunmakta ise de, 9 bağımsız bölümden ibaret taşınmaz tapu kaydına göre 7 paydaşın mülkiyetinde olup, tapu maliklerinden ... ve ...'...
Elbirliği halinde mülkiyette (somut olayda olduğu gibi) mirasçılar arasında ortaklık bağı vardır. Bu kişiler mirasçı sıfatı ile bir mala veya hakka birlikte malik olmak durumundadır. Medeni Kanunun 701-703 maddeleri uyarınca bu tür mülkiyetin “ortaklığın” tüzel kişiliği bulunmadığından ortaklardan herbirinin eşya üzerinde doğrudan bir hakkı da yoktur. Bu anlatımın doğal sonucu olarak da mülkiyet bütünüyle ortakların tümüne aittir. Elbirliği mülkiyetinde malikler mülkiyet payını ayırmadığından eşya üzerinde paydaş değil, ortaktır. Yine bu tür mülkiyette işin özelliği gereği ortaklar arasında zorunlu dava arkadaşlığı vardır. Şayet davalı olacaklarsa davanın ortakların tümü aleyhine açılması gerekir....
Sulh Hukuk Mahkemesinin 2007/250 Esas sayılı dosyası ile ortaklığın giderilmesi davası açıldığı ve davanın derdest olduğu, yargılama sonucunda ortaklığın aynen taksim ya da satış yoluyla giderilecek olup elbirliği mülkiyetinin sona ereceği, bu nedenle davacının eldeki dava yönünden hukuki yararının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davalılar ... ve ... vekili temyiz etmiştir. Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi davaları, elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır....
DAVA KONUSU : Ortaklığın Giderilmesi (Elbirliği Mülkiyetinde (Sözleşmeden Doğan) KARAR : DAVA DİLEKÇESİNİN ÖZETİ : Davacı vekili ilk derece mahkemesine vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; Ordu ili Altınordu ilçesi Örencik Mahallesi 114 ada 71, 74 ve 75 nolu parsellerin taraflar arasında müşterek olduğunu, tarafların anılan taşınmazların yönetimi konusunda anlaşamadıklarını, anılan taşınmazların mümkünse aynen taksimi, olmadığı takdirde satışı suretiyle ortaklığının giderilmesi için iş bu davayı açma zaruretinin hasıl olduğunu belirterek Ordu ili Altınordu ilçesi Örenci Mahallesi 114 ada 71, 74 ve 75 nolu parsellere ait tapu kayıtlarının davalıların T.C. Kimlik numaraları ile birlikte Tapu Sicil Müdürlüğünden, krokilerinin ise Kadastro Müdürlüğünden celbine, dava konusu taşınmazların mümkünse aynen taksim, olmadığı takdirde satışı suretiyle ortaklığın giderilmesine dair karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Bu nedenle atanacak kayyımın ortaklığın giderilmesi davası açması gerekir. Açıklanan nedenlerle, Hukuk Genel Kurulunun kararının sonucu olan bozma kısmı hariç, diğer kısımlarına katılamıyoruz. Bu sebeplerle yerel mahkeme hükmü bozulmalıdır....
Ancak, elbirliği mülkiyetinde borçlu ortağın alacaklısı İcra Hakimliğinden İ.İ.K.nun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Bunun için icra hakiminden yetki belgesi alması zorunludur. Somut olaya gelince; dava konusu taşınmazın tapuda, davalıların müşterek murisi SULTAN AÇIKGÖZ adına kayıtlı olduğu, buna göre davalı borçlu Mustafa AÇIKGÖZ ile diğer davalıların taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkının elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olduğu, alacaklı tarafça icra mahkemesinden alınan yetki belgesine istinaden eldeki davanın açıldığı görülmektedir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. Ortaklığın giderilmesi davaları çift taraflı davalardır. Taraf teşkili ise kamu düzenine ilişkindir. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK'nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur....
