DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ GEREKÇE : Açılan dava, TMK'nın 605/2.maddesi uyarınca açılan mirasın hükmen reddine ilişkindir. Murisin ölüm tarihinde, miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise miras reddedilmiş sayılır (TMK m.605/2). Mirasçılar Tük Medeni Kanunun 610. Maddesinde yazılı aykırılık da bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş duruma düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilir. Türk Medeni Kanunun 606. Maddesinde belirtilen süre bu davada uygulanmaz. Dava, alacaklılara husumet yöneltilerek görülür. Mirasın hükmen reddinde terekenin borca batık olduğunun tespiti gerekir. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla terekenin borca batık olduğunu gösterir. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle murisin tüm malvarlığı aktifini tüm borçları ise pasifini oluşturur....
O halde mahkemece yapılması gereken iş, murisin ölüm tarihi olan 11/05/2018 tarihi itibariyle murisin üzerine kayıtlı taşınmaz, mevduat, araç bulunup bulunmadığının tespiti için ilgili tapu müdürlüklerine ve emniyet müdürlüğüne ve trafik tescil müdürlüğüne yazı yazılması, murisin vefat tarihinde motorlu taşıtı bulunup bulunmadığının POLNET üzerinden aktif ve pasif olarak araştırılması, var ise mirasçılar tarafından intikal yada sair tasarrufî işlemlere konu edilip edilmediğinin soruşturulması, murisin Alp Kağıtçılık Matbaa ve Matbaa Malz. San. Tic. Ltd. Şti.'...
Aksi halde terekenin borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler ve tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca TMK'nın Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına ilişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması zorunludur. Somut olayda, murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin açıkça borca batık olup olmadığı yeterince araştırılmamıştır....
Yerel Mahkemece murisin ölüm sebebinin belirlenmesi amacıyla ATK'dan rapor aldırılmış, raporda kişinin ölüm belgesinde ölüm şeklinin doğal ölüm olarak belirtildiği, kişiye 15.10.2015 tarihinde kroner arter hastalığı teşhisi konularak aynı tarihte kalp hastalığı nedeni ile reçete düzenlendiği, 08.10.2019 tarihli poliçede kişinin kalp hastalığı sorusunu 'hayır' olarak cevapladığı, kişinin ölümünün aort diseksiyonu ve gelişen komplikasyonları sonucu meydana geldiği, aort diseksiyonun sözleşme öncesinde tanısının konulmadığı yönünde kanaat bildirildiği anlaşılmıştır. TTK'nın 1439. Maddesinde: 'Sigortacı için önemli olan bir husus bildirilmemiş veya yanlış bildirilmiş olduğu takdirde, sigortacı 1440 ıncı maddede belirtilen süre içinde sözleşmeden cayabilir veya prim farkı isteyebilir. İstenilen prim farkının on gün içinde kabul edilmemesi hâlinde, sözleşmeden cayılmış kabul olunur....
Somut olayda terekenin borca batık olduğunun tespiti hukuksal nedenine dayalı olarak TMK'nun 605/2. maddesi gereğince03.06.2017 tarihinde ölen Metin Gültekin'in mirasının hükmen reddinin tespiti talep edilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sırasında murisin aktif ve pasif mal varlığı olup olmadığının tespiti amacıyla bir takım kurumlara müzekkereler yazıldığı,ancak yazılan müzekkerelerin çoğunda murisin malvarlığı araştırmasının murisin ölüm tarihi itibariyle araştırılmadığı, bir takım müzekkerelerin yazılmadığı, murisin terkesinin ölüm tarihi itibariyle araştırmasının doğru bir şekilde yapılmadığı anlaşılmıştır.Mirasın hükmen reddi davaları tüm alacaklılara karşı yöneltilerek ve murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin aktif ve pasifinin net bir şekilde tespit edilerek görülmesi gereken davalardandır....
Mahkemece asıl dava yönünden, 2015/509 Esas - 2016/476 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiş, Dairemizin 2017/240 Esas, 2017/306 Karar sayılı ilamı ile;"... murisin malvarlığının araştırılması için yazılan müzekkerelerin incelenmesinde; murisin TC kimlik numarası yerine yanlışlıkla mirasçı T1 TC kimlik numarasının yazıldığı ve murisin ölüm tarihinin belirtilip bu tarih itibariyle araştırmanın yapılmadığı görülmüştür. Mahkemece, bu yanlış araştırmalara göre karar verildiği anlaşılmıştır. O halde ,mahkemece yapılacak iş, doğru kimlik numarası yazılarak murisin ölüm tarihi de belirtilmek suretiyle ölüm tarihi itibariyle murisin terekesinin aktifi ve pasifinin araştırılması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden, davanın esasına ilişkin deliller toplanmadan verilen karar usule ve yasaya uygun bulunmadığından..." gerekçesiyle kararın kaldırılmasına karar verilmiş, kaldırma kararından sonra muris T3 için açılan mirasın hükmen reddine dair Ankara 26....
Öyleyse, bu işten anlayan bilirkişi veya bilirkişiler eliyle murisin "ortağı" olduğu limited şirketin defter, kayıt ve belgeleri üzerinde inceleme yaptırılarak şirketin aktif ve pasifinin saptanması ve murisin ölüm tarihi itibariyle şirketin kamu borcundan dolayı sermaye hissesi oranında şahsen sorumlu olacağı miktarın bu suretle belirlenmesi, amme alacağının şirketin malvarlığından tamamen tahsili mümkün ise bu halde davacıların borca batıklığın tespitini istemekte hukuki yararlarının bulunmayacağı gözetilerek isteğin reddedilmesi, değil ise murisin ölüm tarihi itibarıyla tespit edilen terekesi aktifinin borcu karşılamaya yeterli olmaması halinde isteğin kabulüne karar verilmesi gerekir. Mahkemece terekenin pasifi tespit edilirken ölüm tarihinin esas alınmadığı anlaşılmaktadır. O halde mahkemece yapılması gereken iş, murisin ortağı olduğu ... Mağazaları Teks. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.'...
Aksi halde terekenin borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler ve tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca TMK'nin Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına ilişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması zorunludur. Somut olayda, murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin açıkça borca batık olup olmadığı ve mirasçının terekeyi kabul anlamına gelen işlemler yapıp yapmadığı araştırılmamıştır. Mahkemece, mirasbırakanın ölüm tarihi itibari ile tüm bankalardan hesapları ve kolluk marifeti ile ekonomik ve sosyal durumu araştırılmamıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Davacılar vekili dava dilekçesinde; Kemal kızı Şahsene ve Şahsene oğlu Ahmet'in kayıtlara ölü olarak işlenmesine karar verilmesini istemiş, mahkemece talebin idari bir işlem niteliğinde bulunduğundan yargı yeri uymayan davanın reddine karar verilmiştir. 1-Dava; Şahsene ve Ahmet isimli kişilerin ölümünün tespiti istemine ilişkindir. Ölüm şerhinin idare tarafından verilmesi kişilerin ölümünün tespitinin mahkemeden istenmesine engel değildir....
Somut olayda, mirasbırakan ...’e kendi mirasbırakanı ...’den intikal eden taşınmazların, ...’in ölüm tarihi esas alınarak değil, mirasbırakan ...’in ölüm tarihi olan 22/12/2012 tarihi esas alınarak değer tespiti yapılmalı ve belirlenen değerleri tespit edilerek terekenin aktifine eklenmelidir. Öte yandan, mirasbırakanın ölüm tarihi itibari ile araç kaydı sorularak varsa mirasbırakan ...’in ölüm tarihi olan 22/12/2012 tarihi esas alınarak değer tespiti yapılmalı ve belirlenen değerleri tespit edilerek terekenin aktifine eklenmelidir. Mahkemece, belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde karar verilmesi hükmün bozulmasını gerektirmiştir....
