Borçlar Kanunu'nun konuya ilişkin 61 ve ardından gelen maddelerindeki (TBK'nın 77 ve ardından gelen maddelerindeki) düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Tapulu taşınmazın satışına ilişkin sözleşme, resmi biçimde yapılmadığından, hukuken geçersizdir (TMK'nun md.706, BK.md.213, Tapu Kanunu md.26 ve Noterlik Kanunu md.60). O nedenle, geçerli sözleşmelerde olduğu gibi taraflarına hak ve borç doğurmaz. Bu durumda taraflar, verdiklerini haksız iktisap kuralları gereğince geri isteyebilirler. Ancak, taraflar arasında harici de olsa bir sözleşme olduğundan dava BK.nun 125.maddesine (6098 sayılı BK.'nun 146.maddesine) göre 10 yıllık zamanaşımına tabidir....
İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda; Tüm dosya üzerine yapılan inceleme neticesinde; davalının icra dosyasında 11.979,59 TL alacağa, faizlerine, faiz oranlarına ve tüm ferilerine yapılan itirazın iptali ile takibin devamına, davalı tarafın itiraz edilen alacağın %20'sinden az olmamak kaydı ile, icra inkar tazminatına ilişkin işbu davanın açıldığı, davacı T1 tarafından muris Sadık Abakbigan'ın mirasının hükmen reddedildiği ve buna ilişkin davanın Adana 4. Asliye Hukuk Mahkemesi 2018/186 E. 2019/243 K. sayılı dosyasından görülerek karara bağlandığı ve murisin borcuna ilişkin olarak davacıdan tahsil edilen murisin borcunun tahsilinin haksız olduğu, sebepsiz zenginleşme teşkil ettiği anlaşılmıştır. Haksız olarak tahsil edildiği anlaşılan murisin borcunun, davacı tarafça başlatılan Adana 12. İcra Müdürlüğü'nün 2020/6491 E. sayılı takibinde istenebileceği, davacı, murisin mirasını hükmen reddettiğinden sorumluluğu bulunmadığı anlaşılmış, Davanın KABULÜ ile Adana 12....
Haklı bir neden olmaksızın bir başkasının malvarlığından ya da emeğinden zenginleşme olarak tanımlanan (Türk Hukuk Lûgatı: Türk Hukuk Kurumu, Ankara 2021, C.1. s. 962) ve kanunda borcun kaynaklarından biri olarak öngörülen sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. 6. Davacının davaya konu ipoteğin kaldırılması için bankaya ödeme yaptığı, bu şekilde davalıya karşı alacağının doğduğu tarihte yürürlükte bulunan BK'nın borcun kaynakları, “Borçların Teşekkülü” başlığı altında, sözleşmeden doğan borçlar (md. 1-40), haksız fiilden doğan borçlar (md. 41–60) olarak düzenlenmiş; yine aynı başlık altında, borçların üçüncü genel kaynağı olarak haksız (sebepsiz) iktisaba (md. 61–66) yer verilmiştir. 7....
Dava dilekçesinde muristen intikal eden taşınmazın 20 yıl olan ekonomik ömrünü tamamladığı metruk ve harabeye dönüştüğü ve yapılan tamiratla kullanılabilir hale geldiği ileri sürülmekte ve dava konusu taşınmaza davacı tarafından yapılan faydalı-zorunlu ve lüks masrafların tamamının sebepsiz zenginleşme kurallarına göre davalılardan tahsili talep edilmektedir.Uyuşmazlık, taşınmazın davacı tarafından dava tarihine kadar kullanılıp kullanılmadığı ve iade borcunun kapsamı noktasında bulunmaktadır.02.02.1991 gün, 1990/1 E-1991/1 K. sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında vurgulandığı gibi, iade borcunun kapsamını belirleme de öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir....
Davada, davalıların murisleri tarafından açılan kamulaştırmasız elatma nedeniyle tazminat davasında mahkemece hükmedilen ve ödenen tazminatın, kararın ...’ca bozulması ve davanın reddi nedeniyle karşılıksız kaldığı; davalı tarafa ödenen tazminat miktarının bir kısmının iade edilmemesi nedeniyle de davalı mirasçıların sebepsiz zenginleştiği ileri sürülerek; 189.196,81 TL’nin faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesi istenilmiştir. Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin malvarlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin malvarlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun malvarlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmalıdır....
DAVALI CEVABININ ÖZETİ: Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; ortak muris Arife'nin davacıların babalarının ölümünden sonra düşüp, yatalak olduğu, bakımı ile davalıların ilgilendiği, muris ameliyatı ve giderleri için murisin altınlarının davacılardan istendiği, öncelikle tedavileri için altından harcanarak kalan kısmının davalılar arasında pay edin şeklinde vasiyet ettiği, murisin bakımevi, cenaze, hayır işi ve ambulans işleri, refakatçi, apartman giderleri için altın bedellerinin harcandığı, murisin birçok taşınmaz ve bankada para bıraktığı, tasarruf nisabı oranında davalı kızlarına vasiyette bulunduğu, telefon, mesaj ve görüşmelerinin özel hayatın gizliliğine aykırı olarak kullanılamayacağı, mahkeme aksi kanaatte ise geri verme seçeneğinin değil, tespit edilen bedelin miras paylarından mahsubunun gerektiği, bu sebeple davanın reddi, yargılama giderlerin karşı tarafa yüklenmesini savunmuştur....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, hukuki ehliyetsizlik, terditli olarak gabin, hile ve muvazaa iddialarına dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil, terditli olarak taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin olup; ilk derece mahkemesince yapılan yargılama neticesinde "Davanın kısmen kabulüne, tapu iptali ve terekeye iade taleplerinin reddine; 1000/1279 paya tekabül eden 3.000,39 m² taşınmaz değeri olan 1.200.000,16 TL bedelin 10.000,00 TL'sine dava tarihinden, bakiye miktar olan 1.190.000,00 TL'sine talep arttırım tarihi olan 09/11/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı T5'ten tahsili ile davacıların hisseleri oranında davacılara ödenmesine; diğer davalılar T8 ve T7 hakkında açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine" dair verilen karara karşı davacılar ve davalılardan T5 ve davalılar T7 ve T8 tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
Sebepsiz zenginleşme talebi hukuki nitelikçe, poliçeden doğan hakkı, bunun korunması ve/veya kullanılması için gereken işlemlerin yapılmaması nedeniyle düştüğü veya zamanaşımına uğradığı hâllerde, senet borçlusu nezdinde oluşan sebepsiz zenginleşmeye yönelik olarak, poliçe alacağını elde edemeyen ve bu nedenle mal varlığında hakkaniyete aykırı bir değer kaybı oluşan hâmile, yine poliçe hukuku tarafından tanınmış olan yeni bir haktır.Sebepsiz zenginleşme talebinde bulunulabilmesi için, hâmilin müracaat hakkının düşmesi veya zamanaşımına uğramasından dolayı bir zararının ortaya çıkmış olması gerekir. Zararın mevcudiyeti, sebepsiz zenginleşme talebinin kabul şartıdır. Zararın varlığının kabulü için, hamile ait ve tahsili mümkün olan bir alacak hakkının düşmesi veya zamanaşımına uğraması sonucu borçlu nezdinde oluşan zenginleşmenin, bundan başka bir sebebinin bulunmaması, yani sebepsiz olması yeterlidir....
Sebepsiz zenginleşme talebi hukuki nitelikçe, poliçeden doğan hakkı, bunun korunması ve/veya kullanılması için gereken işlemlerin yapılmaması nedeniyle düştüğü veya zamanaşımına uğradığı hâllerde, senet borçlusu nezdinde oluşan sebepsiz zenginleşmeye yönelik olarak, poliçe alacağını elde edemeyen ve bu nedenle mal varlığında hakkaniyete aykırı bir değer kaybı oluşan hâmile, yine poliçe hukuku tarafından tanınmış olan yeni bir haktır.Sebepsiz zenginleşme talebinde bulunulabilmesi için, hâmilin müracaat hakkının düşmesi veya zamanaşımına uğramasından dolayı bir zararının ortaya çıkmış olması gerekir. Zararın mevcudiyeti, sebepsiz zenginleşme talebinin kabul şartıdır. Zararın varlığının kabulü için, hamile ait ve tahsili mümkün olan bir alacak hakkının düşmesi veya zamanaşımına uğraması sonucu borçlu nezdinde oluşan zenginleşmenin, bundan başka bir sebebinin bulunmaması, yani sebepsiz olması yeterlidir....
Sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak iade isteminde bulunulabilmesi için, bir tarafın malvarlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. Buna göre sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır....
